Tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh là gì

Thông tuyến lệ khá thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ song đa phần không quá nghiêm trọng với sức khỏe của mắt và thị lực. Sau khoảng vài tuần khi chăm sóc tốt, tắc tuyến lệ sẽ tự khỏi nhưng vẫn có trường hợp kéo dài không thể tự thông. Vậy tắc tuyến lệ khi nào cần thông?

1. Hiện tượng tắc tuyến lệ là gì?

Với hoạt động và sức khỏe của mắt, tuyến lệ đóng vai trò quan trọng bằng việc giữ ẩm, cung cấp oxy cho nhãn cầu. Tuyến lệ sẽ hoạt động liên tục kể từ khi trẻ sinh ra cho đến khi già để giữ ẩm cho mắt. Ngoài ra khi khóc, nước mắt chứa kháng viêm tự nhiên sẽ làm sạch và bảo vệ mắt, loại bỏ tác nhân có thể làm tổn thương mắt.

Tắc tuyến lệ chủ yếu gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Hầu hết trường hợp tắc tuyến lệ xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nguyên nhân do tuyến lệ chưa phát triển hoàn toàn. Những vấn đề dễ xảy ra sau đều dẫn đến tắc tuyến lệ, cụ thể:

• Van ở cuối tuyến lệ mở không đúng cách.

• Ống dẫn nước mắt quá hẹp.

• Các lỗ mở ở mí mắt không phát triển đúng cách.

Ngoài ra, tắc tuyến lệ nếu do nguyên nhân bệnh lý hoặc dị tật cấu trúc thì điều trị khó khăn hơn, bao gồm: tuyến lệ bị tổn thương, bệnh polyp mũi, xương mũi chặn đường dẫn của nước mắt, u nang, nhiễm trùng ở mắt hoặc mặt làm tăng áp lực cho ống dẫn nước mắt,…

Tắc tuyến lệ có thể khiến trẻ mệt mỏi, khó mở mắt

Hầu hết trẻ bị tắc tuyến lệ được chẩn đoán xác định bệnh qua triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng. Nếu do tuyến lệ phát triển chưa hoàn toàn, biện pháp chăm sóc sẽ giúp bệnh tự khỏi sau một khoảng thời gian.

Ngoài ra, những nguyên nhân khác có thể dẫn đến tắc tuyến lệ nhưng ít gặp hơn là:

• Tuổi tác: ở người cao tuổi, các lỗ nhỏ dẫn lưu nước mắt có thể bị hẹp lại và dẫn đến tắc nghẽn.

• Chất thương: các chấn thương vùng mũi có thể là tắc ống dẫn nước mắt.

• Khối u: các khối u cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tắc tuyến lệ khi đè lên hệ thống ống dẫn nước mắt.

• Tác dụng phụ của thuốc hóa trị và xạ trị ung thư.

2. Tắc tuyến lệ khi nào cần thông - bác sĩ giải đáp cụ thể

Kỹ thuật thông tắc tuyến lệ bao gồm 3 phương pháp chính:

• Đặt luồng ống thông: phương pháp này mở các tắc nghẽn thu hẹp trong hệ thống ống nước mắt bằng các ống nhỏ silicon hoặc polyurethane.

• Giãn thông qua ống thông bóng: đối tượng được chỉ định thường là trẻ sơ sinh, trẻ đang tập đi hoặc người mắc bệnh tắc tuyến lệ một phần. Phương pháp này giúp mở các đoạn tuyến lệ bị thu hẹp hoặc bị chặn bởi sẹo, viêm,...

• Phẫu thuật mở túi lệ xuống đến tận mũi: giúp mở lối thoát nước mắt vào mũi. Thường được chỉ định cho các đối tượng sử dụng 2 phương pháp trên mà không hiệu quả hoặc đối tượng chống chỉ định ống thông.

• Nội soi: đây là phương pháp có nhiều ưu điểm như quá trình hồi phục nhanh, không có sẹo. Tuy nhiên tỷ lệ thành công không cao bằng mổ mở.

Đối tượng mắc bệnh tắc tuyến lệ thường là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, mắt cũng như cơ thể đều nhạy cảm với mọi tác động nên phẫu thuật hay can thiệp nhỏ đều rất hạn chế. Hầu hết trường hợp tắc tuyến lệ đều tự khỏi khi chăm sóc tốt một thời gian, chỉ trường hợp nặng hoặc không tự khỏi mới cần thiết phải thông tắc tuyến lệ. Vậy tắc tuyến lệ khi nào cần thông?

Thông tuyến lệ thực hiện với trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên

Tùy và nguyên nhân và đối tượng mà bác sĩ sẽ tư vấn, đưa ra các biện pháp điều trị phù hợp.

• Với trẻ sơ sinh: thường sẽ không cần điều trị mà tự khỏi khi trẻ được 1 tuổi.

• Trẻ hơn 1 tuổi: nếu tuyến lệ vẫn bị tắc sẽ được sử dụng kỹ thuật massage đặc biệt giúp mở các màng.

Ngoài ra, bệnh nhân sẽ được chỉ định bơm rửa lệ đạo nếu tắc tuyến lệ trong trường hợp sau:

• Trước khi thực hiện phẫu thuật can thiệp vào nội nhãn, phổ biến như phẫu thuật đục thủy tinh thể, phẫu thuật glocom.

• Trước khi thông lệ đạo.

• Điều trị viêm loét giác mạc.

Thông tắc tuyến lệ giúp giải quyết các trường hợp nặng, nguy cơ biến chứng cao song chống chỉ định với trẻ bị áp xe túi lệ. Do đó cần thăm khám chẩn đoán cẩn thận trước khi phẫu thuật.

3. Phương pháp khác để xử lý tắc tuyến lệ ở trẻ

Đa phần trường hợp tắc tuyến lệ sẽ được cải thiện đến khỏi hoàn toàn qua biện pháp chăm sóc tại nhà, cha mẹ có thể tự thực hiện hoặc hướng dẫn nếu trẻ đủ lớn.

Trẻ bị tắc tuyến lệ cần vệ sinh mắt sạch sẽ

3.1. Nhỏ mắt cho trẻ

Tắc tuyến lệ ở trẻ không những gây sưng mắt mà có nguy cơ nhiễm trùng cao nên việc vệ sinh cho mắt của trẻ là vô cùng quan trọng. Việc vệ sinh này không quá phức tạp, cha mẹ chỉ cần nhỏ mắt cho trẻ bằng nước muối sinh lý hàng ngày hoặc dùng bông gòn thấm nước muối này, lau mắt nhẹ nhàng cho trẻ. Đặc biệt những ghèn màu vàng dính trên mắt trẻ phải được vệ sinh sạch sẽ thường xuyên, nếu không chúng dễ là nơi vi khuẩn phát triển gây bội nhiễm.

Ngoài ra, biện pháp kết hợp để ngăn ngừa bội nhiễm ở trẻ bị tắc tuyến lệ là sử dụng thuốc mỡ, thuốc bôi kháng sinh cho mắt của trẻ. Song cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ về loại thuốc và liều dùng thích hợp. Hầu hết trẻ bị tắc tuyến lệ sẽ được cải thiện với các biện pháp chăm sóc này.

3.2. Day mắt cho trẻ

Kỹ thuật này sẽ giúp tuyến lệ của trẻ được thông tắc, hiệu quả với trường hợp tắc tuyến lệ nhẹ và cha mẹ thực hiện đúng kỹ thuật. Đầu tiên phải rửa tay sạch sẽ, sát khuẩn và cắt ngắn móng tay để tránh làm tổn thương hay nhiễm trùng cho mắt.

Sau đó, dùng ngón tay massage nhẹ nhàng vùng góc mắt cho bé, đầu tiên là góc trong của mí mắt sau đó di chuyển xuống phía mũi. Cách massage này nên thực hiện đều đặn từ 5 - 10 lần mỗi ngày, mỗi lần kéo dài 5 - 10 phút. Ống tuyến lệ bị tắc được massage có thể tự thông chất lỏng và dịch nhầy, từ đó tắc tuyến lệ sẽ tự khỏi.

Lưu ý không để trẻ day mắt gây bội nhiễm

Nếu tình trạng bệnh kéo dài và các biện pháp chăm sóc trên không có hiệu quả, cha mẹ nên sớm đưa trẻ tới cơ sở y tế chuyên khoa khám và điều trị. Đặc biệt trong thời gian mắc bệnh, hướng dẫn và lưu ý không để trẻ đưa tay lên dụi mắt, không những khiến tắc tuyến lệ nặng hơn mà có nguy cơ bội nhiễm hoặc tổn thương vào mắt.

Với đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, tận tình với bệnh nhân cũng như trang thiết bị hiện đại, chắc chắn bạn hoàn toàn yên tâm khi thực hiện thông tắc tuyến lệ tại MEDLATEC. Hơn nữa, bệnh viện hiện đang áp dụng bảo lãnh viện phí của đa dạng các thẻ bảo hiểm như thẻ bảo hiểm Bảo Việt, thẻ bảo hiểm Manulife, bảo hiểm dầu khí PVI,... giúp tiết kiệm tối đa chi phí cho bệnh nhân.

Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ từ các bác sĩ chuyên khoa Mắt.

Như các bạn cũng đã biết việc trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ [nước mắt] là tình trạng xảy ra phổ biến ở trên khắp thế giới hiện nay.. Với cơ chế khi chào đời trẻ sơ sinh thường cất tiếng khóc và nước mắt sẽ chảy ra nhưng có nhiều trường hợp trẻ sơ sinh khóc không chảy nước mắt hoặc nước mắt chảy quá nhiều. Vậy triệu chứng và nguyên nhân từ đâu? Ở bài viết sau đây Pasteur sẽ giải thích đầy đủ và chi tiết nhất.

Nước mắt chảy ra từ các tuyến lệ, bộ phận nằm xa mũi nhất trong khu vực mắt. Nước mắt có thể thông qua ống lệ đi vào mũi. Sự tắc nghẽn có thể xảy ra ở ống lệ, ngăn chặn tình trạng chảy nước mắt xảy ra bình thường. Theo Viện Hàn lâm Nhãn khoa Hoa Kỳ, hiện nay tỷ lệ trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ đã lên đến 20%.

Thực tế, nước mắt đóng vai trò quan trọng đối với thị lực của mỗi người. Chúng giúp duy trì sức khỏe của mắt bằng cách giữ ẩm và cung cấp oxy cho nhãn cầu. Dung dịch tự nhiên này cũng có nhiệm vụ bảo vệ mắt bằng cách bao phủ bề mặt nhãn cầu bằng kháng sinh tự nhiên và rửa trôi các chất gây kích ứng hoặc có hại.

1/ Triệu chứng trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ

Theo thống kê từ các chuyên gia nhãn khoa hàng đầu, trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ là rối loạn phổ biến nhất của hệ thống ống lệ ở trẻ. Khi mắc bệnh, trẻ nhỏ thường sẽ có những biểu hiện như sau:

• Chảy nước mắt quá nhiều, đặc biệt trong điều kiện môi trường lạnh, có gió hoặc trẻ bị cảm lạnh
• Trào nước mắt
• Dịch tiết ra từ mắt, có thể là chất lỏng bình thường nhưng cũng có khả năng kết hợp với chất nhầy và mủ, tùy thuộc vào vị trí bị tắc nghẽn
• Tình trạng sưng đau ở góc trong của mí mắt dưới có nguy cơ gây tăng tiết dịch
• Tắc tuyến lệ có thể xảy ra ở cả hai mắt của trẻ

Thông thường, các dấu hiệu của trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ sẽ bắt đầu xuất hiện khi bé được ba tuần tuổi.

Mặc dù mắt trẻ sẽ tràn ngập nước mắt, tình trạng tắc tuyến lệ thường không khiến bé khó chịu. Nếu trẻ chảy nước mắt nhiều và khó chịu, bạn nên đưa bé đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán cũng như tiến hành điều trị.

Xem thêm bài viết : Những biểu hiện bất thường hay gặp ở trẻ sơ sinh

2/ Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ

Nguyên nhân phổ biến nhất của tình trạng trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ là do hệ thống ống lệ vẫn chưa hoàn thiện. Điều này còn có thể dẫn đến các vấn đề sau:

• Van ở cuối ống lệ không mở đúng
• Tuyến lệ quá hẹp
• Các điểm lệ trên mí mắt, nơi nước mắt chảy qua, phát triển bất thường

Một số nguyên nhân hiếm gặp

Các nguyên nhân sau đây khiến trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ ít phổ biến hơn, bao gồm:

• Nhiễm trùng gây sưng ở mặt, tạo nhiều áp lực lên ống lệ
• Xương mũi chặn đường mà nước mắt chảy qua
• Polyp mũi
• U nang hoặc khối u xuất hiện
• Chấn thương ống lệ

3/ Chẩn đoán trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ

Các triệu chứng của trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ xuất hiện từ sớm, thường sẽ trước khi trẻ được ba tháng tuổi. Các bác sĩ nhi cũng như nhãn khoa sẽ tìm kiếm những dấu hiệu sau để chẩn đoán:

• Chảy nước mắt quá nhiều
• Mí mắt dưới sưng do tích tụ chất lỏng
• Mắt hoặc lông mi dính lại sau khi ngủ
• Khóe mắt sưng đỏ
• Khu vực gần mũi sưng đau

Các bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo các triệu chứng của trẻ không liên quan đến những vấn đề sức khỏe khác. Bên cạnh đó, họ cũng kiểm tra áp lực mắt cũng như sức khỏe của giác mạc để loại trừ trường hợp tăng nhãn áp. Những triệu chứng như mắt đỏ, sưng và kích ứng cũng sẽ được cân nhắc kỹ để loại từ viêm kết mạc [đau mắt đỏ].

4/ Các phương pháp điều trị

Phần lớn trẻ sơ sinh bị tắc ống lệ sẽ tự khỏi mà không cần đến sự can thiệp y tế. Do đó, các chuyên gia có xu hướng đề nghị biện pháp điều trị bảo tồn trong khi theo dõi cẩn thận tình hình sức khỏe của trẻ. Tỷ lệ thành công của liệu pháp này lên đến 90%.

Phương pháp điều trị bảo tồn

Một số bác sĩ có thể đề nghị massage túi lệ. Họ cũng có thể kê toa thuốc nhỏ mắt kháng sinh nếu mắt của trẻ tiết ra nhiều dịch. Tuy nhiên, điều này sẽ không khắc phục được vấn đề tiềm ẩn.

Một số biện pháp điều trị phẫu thuật

Trong một số trường hợp cá biệt, ống lệ vẫn bị tắc kể cả khi quá trình điều trị bảo tồn đã được tiến hành trong thời gian dài. Lúc này, bác sĩ sẽ cần đến một phương pháp khác khả thi hơn.

Phương pháp phổ biến nhất là phẫu thuật nội soi, trong đó bác sĩ đưa dụng cụ y tế vào ống lệ để loại bỏ vật cản. Đối với trẻ sơ sinh từ sáu tháng tuổi trở xuống, phẫu thuật nội soi thường sẽ diễn ra tại phòng mạch của bác sĩ mà không cần gây mê. Trẻ lớn hơn có nhiều khả năng phải trải qua quá trình trong phòng phẫu thuật và được gây mê toàn thân.

Quá trình phẫu thuật thường mất khoảng 10 phút với tỷ lệ thành công 80%.

Nếu phẫu thuật nội soi không giải quyết hoàn toàn vấn đề, nhiều lựa chọn cho việc điều trị bổ sung có thể được khuyến nghị, bao gồm:

• Sử dụng stent để giữ cho ống lệ thông thoáng
• Sử dụng ống dẫn gắn bong bóng để mở rộng ống lệ
• Thay đổi cấu trúc của khoang mũi
• Sử dụng phương pháp nội soi mũi để loại bỏ u nang khỏi ống lệ
• Áp dụng phẫu thuật để thiết lập một lỗ mở mới vào khoang mũi [Tuy nhiên, điều này chỉ phổ biến ở người lớn]

Sau khi điều trị thành công, trẻ cần ít nhất bảy ngày để cải thiện tình trạng sức khỏe.

Xem thêm bài viết : Nhận biết tình trạng phân và nước tiểu ở trẻ sơ sinh

5/ Các biện pháp khắc phục tại nhà

Bạn ngâm một miếng vải mềm, sạch hoặc bông tẩy trang tiệt trùng vào nước ấm và nhẹ nhàng dùng nó để làm sạch chất bẩn cũng như chất thải khô [nhầy] từ mắt trẻ. Đây là bước quan trọng trước khi cho trẻ dùng thuốc nhỏ mắt kháng sinh theo toa.

Bạn cần lưu ý luôn lau và giữ vệ sinh mắt trẻ thật sạch. Ngoài ra, bạn cũng nên sử dụng hai miếng bông khác nhau để lau mỗi bên mắt của trẻ.

Massage

Massage là phương pháp điều trị tại nhà mà các bác sĩ thường khuyến nghị cho trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ. Bác sĩ nhãn khoa có thể hướng dẫn cách làm cho bạn chi tiết hơn.

Một số chuyên gia hàng đầu về nhãn khoa cho rằng đối với trẻ sơ sinh, massage ống lệ bị tắc nghẽn trong lúc thay tã là thời điểm thích hợp nhất. Bên cạnh đó, họ cũng khuyên bạn nên sử dụng tăm bông thay vì ngón tay để massage, vì kích thước nhỏ của đầu tăm bông giúp dễ dàng nhắm trúng mục tiêu là túi lệ.

Sử dụng nhiệt để điều trị

Bạn có thể áp một miếng vải hoặc bông tiệt trùng thấm qua nước ấm lên mắt trẻ để thuyên giảm các triệu chứng của tình trạng tắc tuyến lệ.

6/ Khi nào bạn cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ

Nhiều nhà nghiên cứu khuyến cáo bố mẹ nên đưa trẻ đi khám mắt toàn diện lúc sáu tháng tuổi, ngay cả khi trẻ không biểu hiện bất kỳ dấu hiệu nào rõ ràng. Ngoài ra, nếu lo ngại về sức khỏe của mắt bé, bạn cũng nên đưa bé đi khám bệnh ngay lập tức.

Điều trị kịp thời cho trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ có thể làm giảm nguy cơ nhiễm trùng mắt cũng như khả năng phải áp dụng biện pháp phẫu thuật sau này.

….

Ngoài ra nếu các bạn cần tư vấn + trao đổi hơn về vấn đề này có thể liên hệ trực tiếp đến hotline 023 63811868 khoa phòng khám nhi của pasteur để được các bác sĩ chuyên sâu đưa ra những lời khuyên bổ ích cũng như thăm khám kỹ càng hơn nhé

Nguồn: //hellobacsi.com/chuyen-de/nhan-khoa/tre-so-sinh-bi-tac-tuyen-le-nguyen-nhan-tu-dau/