Nguyên nhân bệnh tràng nhạc
|
Bùi Thị Loan ( Khắp cơ thể chúng ta có hệ thống hạch bạch huyết, đóng vai trò bảo vệ cơ thể trước tác nhân gây bệnh. Bình thường không sờ thấy hạch vì nó chỉ nhỏ bằng hạt đỗ, hạt ngô. Hạch nổi thường do một số nguyên nhân sau đây: Khi cơ thể bị viêm nhiễm, các hạch lân cận khu vực đang viêm sẽ phản ứng to ra. Ví dụ, nếu bạn bị viêm họng - hạch vùng cổ sẽ phản ứng to lên và bạn sờ thấy. Nếu nhiễm khuẩn răng thì hạch dưới hàm sưng to sờ thấy; viêm tai - hạch vùng chẩm to sờ thấy; vùng chân hạch vùng bẹn sẽ sưng to và sờ thấy, khi điều trị hết nhiễm khuẩn thì hạch sẽ nhỏ lại. Hạch do các nguyên nhân khác như ung thư, hạch thường to, đơn độc, sờ thấy rắn chắc, ban đầu hạch còn di động, về sau hạch phát triển to nhanh, thường xâm lấn sang các tổ chức xung quanh nên hạch sẽ không di động. Trường hợp bị lao hạch, ở vùng cổ sẽ xuất hiện nhiều hạch kích thước lớn hơn 1cm, các hạch này thường dính chùm vào nhau (thành chuỗi), còn gọi bệnh tràng nhạc. Ngoài biểu hiện hạch nổi thành chuỗi, kèm theo người bệnh sốt nhẹ về chiều, cơ thể thường gầy, ăn uống kém... Để tìm nguyên nhân hạch sưng to, các bác sĩ sẽ khám và làm các xét nghiệm như siêu âm hạch, sinh thiết hạch (nếu thấy cần thiết) để chẩn đoán xác định và có phương pháp điều trị cụ thể cho từng trường hợp. Trường hợp của cháu cần khám chuyên khoa lao và nếu đúng lao hạch cần điều trị theo phác đồ thuốc chống lao (ít nhất phải dùng thuốc 6-9 tháng). Chào bạn. Bệnh tràng nhạc ảnh hưởng thế nào tới người bệnh: Khi bị bệnh có thể bạn có thể bị sụt cân, kém ăn và có thể gặp phải tình trạng thường hay bị sốt nhẹ. Bệnh tràng nhạc có thể điều trị khỏi bằng Tây y hoặc đông y bạn nhé. Nhà thuốc sẽ có một bài viết chi tiết nói về cách điều trị bệnh tràng nhạc bằng đông y. Mời bạn theo dõi và đón đọc ở các bài viết tiết theo. Nguồn tham khảo: Bệnh tràng nhạc ( Loa lịch, kết hạch, lao hạch) a- Triệu chứng: Mọc hạch ở quanh gáy, cổ, có khi xuống tận ngực từ bé đến to như quả mận, quả táo di động dưới da, ấn vào không đau ít thì kết hạch còn về buổi chiều hơi sốt, mỗi chu kì sốt lại nẩy thêm hạch, sau sốt nặng về buổi chiều hoặc đêm, sốt ở trong xương không nóng ra ngoài, cặp nhiệt đọ không thấy lên cao, chỉ thay người mệt, có khi ghê rét, thở ra nóng trong mũi, nếu đổ mồ hôi thì lại hơi lạnh, mệt hơn. Hỏi co triệu chứng trên bệnh nhân mới biết mình có sốt (lao nhiệt). Mạch huyền sác hay trầm tế sác , người xanh, gầy còm là đến giai đoạn khó chữa, đủ triệu chứng này đông, tây y, đều gọi. b- Lý : Can, đởm uấy kết thành ra cân hạch vì đờm kết thành ra đờm hạch, lâu ngày thành lao hạch. c- Pháp: Giải can, đởm uất, trừ cân hạch, tiêu đờm trừ đờm hạch, đại bổ hư lao, trừ lao hạch. d-Phương huyệt: 1- Thiên ứng, Hành gian đều tả 2- Kiên tỉnh (bình bổ hoác cứu) 3- Bách lao ( từ đại chùy lên 2 thốn, ngang ra 1 thốn tức la giữa xương cổ 5 và 6 ra) 5- Đào đạo (bổ) 6-Thiếu hải (trước tả sau bổ hoặc cứu) 7- Ế phong (bình bổ, bình tả) đ-Gia giảm: - Cân hạch dùng huyệt 1, 2, 3 còn xen kẽ. -Không sốt ấm thì giảm Bạch lao, Đào tạo. e- Giải thích cách dùng huyệt: Thiên ứng bắt đầu châm luôn vào hạch mới phát hạch thứ hai và hạch mới mọc, còn lại các hạch thì tuỳ hạch nhiều hay ít ma mỗi ngày châm 2 đến 4 hạch, luân lưu xen kẽ TPO - Tôi nghe một số cụ già nói, cây hạ khô thảo có tác dụng chữa tràng nhạc rất tốt. Cây thường mọc ở đâu, hình dạng thế nào và còn có thể dùng chữa bệnh gì khác? + Đáp: Ở nước ta, cây hạ khô thảo - Brunella (Prunella) vulgaris L., họ Hoa môi (Lamiaceae), phân bố ở một số vùng núi cao từ 1000m trở lên, như Tam Đảo, Sa Pa, Mường Khương, Bát Sát, Bắc Hà, Đồng Văn, Mèo Vạc, Sìn Hồ, Mù Cang Chải ... Nhận dạng: Hạ khô thảo là một cây thảo, sống nhiều năm, cao 20-30cm. Thân đứng, vuông, màu hơi tím đỏ. Lá mọc đối. Hình trứng hay hình mác dài, gốc thuôn, đầu nhọn hoặc hơi tù, dài 4-5cm, rộng 1,2-1,5cm. Mép nguyên hoặc hơi có răng cưa, có ít lông ở thân và lá. Cụm hoa mọc ở đầu cành, thành bông xim co, hình trụ, dài 2-3cm= giống như bông, do nhiều hoa có cuống ngắn mọc vòng, mỗi vòng có 5 -6 hoa. Đài hoa có 2 môi, môi trên có 3 răng, môi dưới có 2 răng, hình 3 cạnh. Cánh hoa màu tím nhạt hình môi, môi trên như cái mũ, môi dưới xẻ ba, thùy giữa rộng hơn. Nhị 2 dài, 2 ngắn, đều thò ra khỏi tràng. Bầu có bốn ngăn. Vòi nhỏ dài. Lá bắc có màu tím đỏ. Quả nhỏ cứng. Để sử dụng làm thuốc, vào mùa hạ, khi một số quả đã chín, người ta hái những cành mang hoa và quả, đem phơi hay sấy khô, để dùng dần. Theo người xưa, sau tiết Hạ chí (giữa mùa hạ) thì cây khô héo, nên gọi là “hạ khô thảo”; Trên thực tế ở nước ta, suốt mùa hạ cây vẫn tươi tốt. Theo Đông y, hạ khô thảo có vị cay, đắng, tính lạnh; Vào 2 kinh Can và Đảm. Có tác dụng thanh nhiệt tả hỏa, minh mục, tán kết tiêu thũng; Dùng chữa mắt đỏ sưng đau, đau đầu chóng mặt, đêm đến đau con ngươi mắt, loa lịch (tràng nhạc), anh lựu (u bướu), nhũ ung thũng thống (áp xe vú), giải trừ nhiệt độc ở tử cung và âm hộ, ... Sử dụng hạ khô thảo để chữa tràng nhạc là một kinh nghiệm đã được lưu truyền trong dân gian từ rất lâu đời. Bệnh "tràng nhạc" trong Đông y gọi là "loa lịch". Ban đầu ở vùng cổ, trước và sau tai thấy nổi một hoặc vài hạch nhỏ, cỡ như hạt đậu, da không biến sắc, ấn vào cứng rắn, đẩy có di chuyển, không có cảm giác đau hoặc nóng. Sau vài tháng hoặc vài năm, hạch to dần, kết lại với nhau thành từng mảng, ấn vào hơi đau, không thấy di động; kèm theo những chứng trạng toàn thân như ngực sườn đầy tức khó chịu, kém ăn. Khi mưng mủ thì sắc da đỏ thẫm nhưng sờ không thấy nóng, ấn vào thấy di động; kèm theo sốt nhẹ, người mệt mỏi, chán ăn ... Để chữa tràng nhạc, có thể sử dụng hạ khô thảo theo một số phương pháp như sau: (1) Dùng hạ khô thảo 20g, sắc lấy nước đặc, chia ra 2 lần uống trước khi ăn cơm 2 giờ. (2) Dùng hạ khô thảo 12g, cam thảo 6g, nước 600ml, sắc còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày, trước khi ăn cơm. (3) Dùng hạ khô thảo, hương phụ, bối mẫu, viễn chí, mỗi thứ 10-15g, sắc lâý nước đặc, chia ra uống trong ngày. Tràng nhạc - Loa lịch, là một bệnh phức tạp, để chữa trị cần tìm đến Khoa Đông y ở các bệnh viện, hoặc các phòng khám Đông y có uy tín, để được các thầy thuốc chẩn đoán và chữa trị một cách toàn diện. Các bài thuốc trên chỉ có tính tham khảo. Hạ khô thảo còn là vị thuốc chữa nhức mắt về đêm rất tốt. Trong sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của GS Đỗ Tất Lợi, có viết như sau: “Sách Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân (thế kỷ 16) có kể một trường hợp ông dùng chữa bệnh nhức mắt rất công hiệu như sau: Có một người con trai đau ở trong con ngươi, nhức cả bên quãng xương đầu lông mày và sưng đau thêm nửa đầu, dùng hoàng liên nhỏ vào lại càng đau thêm, uống các thứ thuốc khác cũng đều không công hiệu, liền dùng ngải cứu ở các huyệt quyết âm, thiếu dương tức thời khỏi đau ngay, nhưng cách đó chỉ nửa ngày lại đau, cứ nhùng nhằng như thế tới hơn một tháng, liền dùng hạ khô thảo 2 lạng (80g), hương phụ (củ gấu) 2 lạng (80g), cam thảo 4 đồng cân (16g). Các vị cùng tán bột, mỗi lần uống 1 đồng rưỡi (6g) hòa với nước chè, uống khỏi miệng, đau nhức bớt ngay. Tiếp đó chỉ uống 4 - 5 lần nữa bệnh khỏi hẳn". Lương y Hư Đan Theo Đăng lại |
