Cơ thể mỗi người luôn khỏe mạnh, nhiệt độ bảo đảm được duy trì trong khoảng từ 36.4 - 37 độ; đây chính là nhiệt độ bình thường của cơ thể con người.
Xem thêm: Chỉ số oxy trong máu
Để giữ được nhiệt độ bình thường của cơ thể chính là giữ cho cơ thể luôn khỏe mạnh, tinh thần thoải mái tươi vui, tràn đầy năng lượng. Hãy luôn giữ cơ thể khỏe mạnh bằng cách sinh hoạt cá nhân lành mạnh, ngủ đủ giấc, tập thể dục hàng ngày, bổ sung đầy đủ các vitamin cần thiết cho cơ thể… Nhiệt độ trung tâm, nhiệt độ phần lõi của cơ thể con người hay cách gọi phổ thông là "nhiệt độ cơ thể người" trung bình nằm trong khoảng từ 36,5°C - 37,1°C. Con số này lần đầu tiên được ghi nhận vào giữa thế kỷ 19 bởi một bác sĩ người Đức tên là Reinhold August Wunderlich.
Dựa trên một công trình nghiên cứu của Pháp, vị bác sĩ này sử dụng nhiệt kế đo thân nhiệt của hơn 25.000 bệnh nhân, thu hơn 1 triệu kết quả và xác định rằng nhiệt độ trung bình của cơ thể người là 37 độ C vào năm 1868.
Từ đó cho đến nay, mức nhiệt độ này được coi là một dấu mốc để các bác sĩ tiên đoán và xác định tình trạng sức khỏe của một người.
Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học gần đây lại đem đến những bất ngờ thú vị.
Nhiệt độ trung bình của cơ thể có giống nhau không?
Câu trả lời là không!
Theo các chuyên gia y tế, không có nhiệt độ cơ thể "bình thường" chung cho tất cả mọi người tại mọi thời điểm. Trong suốt cả ngày, nhiệt độ cơ thể của một người có thể thay đổi chênh nhau tới 1 độ. Thông thường nhiệt độ cơ thể thấp nhất vào sáng sớm và cao nhất vào chiều muộn.
Mức nhiệt độ còn thay đổi khi bạn bị ốm, tăng lên trong và sau khi tập thể dục, thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt và khác nhau giữa giới tính và độ tuổi.
Nhiệt độ cơ thể cũng có xu hướng giảm dần theo tuổi tác.
Nói cách khác, nhiệt độ cơ thể là một chỉ báo về những gì đang diễn ra bên trong cơ thể một người tại một thời điểm nào đó. Đối với đội ngũ y tế, việc nắm bắt được thông tin về sự thay đổi nhiệt độ cơ thể theo từng đối tượng là yếu tố quan trọng để chẩn đoán sức khỏe. Không phải người nào đo thân nhiệt cao hơn 37 độ C cũng bị sốt và không phải ai 37 độ C cũng là đang "bình thường".
Nhiệt độ cơ thể người đang giảm dần theo thời gian
Một nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Stanford [Mỹ] hồi đầu năm nay phát hiện rằng nhiệt độ trung bình cơ thể người Mỹ đã giảm đều đặn 0,02 độ C trong một thập kỷ kể từ năm 1860.
Một nghiên cứu khác được thực hiện vào năm 2017 trên hơn 250.000 lượt đo nhiệt độ của 35.000 bệnh nhân người Anh cho thấy nhiệt độ trung bình là 36,6 độ C mà không phải là 37 độ C như niềm tin phổ biến.
Thậm chí, kết quả nghiên cứu đời sống và sức khỏe người Tsimane được thực hiện vào năm 2001 cũng cho thấy nhiệt độ trung bình của người dân bản địa sống trong khu vực rừng Amazon ở Bolivia đã giảm nhanh chóng, khoảng 0,05 độ C mỗi năm.
Trong công bố trên tạp chí khoa học eLife, các nhà nghiên cứu cho biết họ đã phân tích rất nhiều nghiên cứu thống kê khác nhau nhưng đều cho kết quả về sự suy giảm nhiệt độ cơ thể.
Việc nắm bắt được thông tin về sự thay đổi nhiệt độ cơ thể theo từng đối tượng là yếu tố quan trọng để chẩn đoán sức khỏe - Ảnh: ROSSBRIDGEPEDS
Đi tìm nguyên nhân
Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn không thể lý giải lý do vì sao nhiệt độ cơ thể người lại có dấu hiệu giảm đi.
Các nhà nghiên cứu cho rằng nguyên nhân có thể là do sự phát triển của kinh tế xã hội. Cơ thể con người ngày nay không phải tự điều chỉnh nhiệt độ bên trong để thích nghi với môi trường vì đã có điều hòa vào mùa hè và lò sưởi vào mùa đông. Kể cả những người không được tiếp cận với công nghệ hiện đại để điều chỉnh nhiệt độ cơ thể thì vẫn có đủ quần áo và chăn màn theo thời tiết.
Ngoài ra, sự phát triển của dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại và tỉ lệ viêm nhiễm nhẹ thấp hơn so với trước đây cũng là một yếu tố khả năng.
Mặc dù chưa xác định nguyên nhân gây ra sự thay đổi nhiệt độ cơ thể nhưng nhóm nghiên cứu hi vọng rằng phát hiện này sẽ thay đổi việc đo nhiệt độ trung bình cơ thể người cũng như truyền cảm hứng cho các nhà nghiên cứu khác trên thế giới đi tìm câu trả lời vì sao.
Sự thay đổi mức nhiệt có thể được sử dụng như một chỉ số sức khỏe nói chung, giống như tuổi thọ, cung cấp khái niệm và cái nhìn mới về sức khỏe dân số.
Sự cân bằng quá trình sinh nhiệt và thải nhiệt giúp con người duy trì thân nhiệt. Nếu nhiệt độ cơ thể tăng quá cao sẽ ảnh hưởng lớn tới tình trạng sức khỏe của con người. Vậy, nhiệt độ cơ thể người bình thường là bao nhiêu và nhiệt độ bao nhiêu là bất thường cần đi khám?
Nhiệt độ chuẩn của cơ thể là bao nhiêu?
Cơ thể con người có khả năng điều hòa thân nhiệt và thích nghi với môi trường sống. Tùy vào việc hoạt động của từng các nhân hoặc thời gian khác nhau trong ngày mà nhiệt độ cơ thể có sự thay đổi. Người trẻ tuổi thường có thân nhiệt cao hơn so với người cao tuổi.
Nhiệt độ trung tâm hay nhiệt độ phần lõi của cơ thể con người nằm trong khoảng từ 36,5°C đến 37,1°C và nhiệt độ trung bình khoảng 36,8 độ C.
Nhiệt độ trung tâm là nhiệt độ các phần sâu trong cơ thể như não, gan, não và các tạng...
Có 3 cách đo nhiệt độ trung tâm:
- Đo ở trực tràng: Với độ sâu chuẩn là 5-10cm. Nhiệt độ đo ở vị trí này được xem là tiêu biểu cho nhiệt độ trung tâm.
- Đo ở miệng [dưới lưỡi]: Nhiệt độ đo ở vị trí này thấp hơn ở trực tràng khoảng 0,4-0,6°C.
- Đo ở hõm nách: Nhiệt độ đo ở vị trí này thấp hơn nhiệt độ trực tràng khoảng 0,65°C.
Bảng nhiệt độ bình thường của cơ thể theo từng độ tuổi khác nhau.
Nhiệt độ như thế nào là bất thường cần đi khám bác sĩ?
Khi thấy cơ mệt mỏi, khó chịu, nóng bừng bạn sẽ thấy nhiệt độ cơ thể tăng lên. Bạn hãy kiểm tra nhiệt độ cơ thể, theo dõi tình hình sức khỏe bằng cách sử dụng nhiệt kế điện tử vì chúng có độ chính xác cao, cho kết quả nhanh hơn nhiệt kế thủy ngân.
Các trường hợp cần đi khám vì sốt bao gồm:
Trẻ em dưới 3 tháng tuổi
Sử dụng nhiệt kế đo trực tràng để đo nhiệt độ cơ thể trẻ, nếu nhiệt độ đo được ở trực tràng là 38 độ C hoặc cao hơn, cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay.
Trẻ dưới 4 tuổi
Đối với trẻ dưới 4 tuổi, có thể kẹp nhiệt kế ở nách để đo nhiệt độ cơ thể. Nếu nhiệt độ đo được từ 37,2 độ C trở lên được coi là sốt.
Các trường hợp sốt cao cần đi khám:
- Trẻ em từ 3-6 tháng tuổi: Nhiệt độ cơ thể lên đến 38,9 độ C kèm theo các biểu hiện như cáu gắt bất thường, thờ ơ hoặc khó chịu.
- Trẻ em từ 3-6 tháng tuổi: Nhiệt độ cơ thể từ 38,9 độ C.
- Trẻ em từ 6-24 tháng tuổi: Nhiệt độ cơ thể trên 38,9 độ C kéo dài hơn một ngày, không có triệu chứng khác.
- Trẻ em từ 2- 4 tuổi: Nhiệt độ cơ thể lên đến 38,9 độ C, kèm theo biểu hiện cáu gắt bất thường, thờ ơ và khó chịu hoặc kéo dài hơn 3 ngày hoặc không đáp ứng với thuốc điều trị.
Trẻ em trên 4 tuổi
Đối với trẻ trên 4 tuổi, đo nhiệt độ tại miệng sẽ chính xác nhất. Nếu nhiệt độ đo tại miệng của trẻ từ 37,8 độ C trở lên là sốt. Cần đi khám bác sĩ khi nhiệt độ cơ thể trẻ lên cao 38,9 độ, kèm theo biểu hiện khó chịu, kéo dài hơn 3 ngày hoặc không đáp ứng với thuốc điều trị.
Người lớn
Nếu người lớn sốt liên tục 39,4 độ C hoặc sốt liên tục trong 3 ngày, không đáp ứng thuốc điều trị cần đi khám ngay.
Lưu ý
Khi đi khám, hãy nói cho bác sĩ biết nhiệt độ cơ thể bất thường của mình và nơi nó được thực hiện, trong miệng, trực tràng, nách hoặc tai.
Một số yếu tố ảnh hưởng đến nhiệt độ cơ thể
Tuổi tác: Thông thường thân nhiệt của trẻ em sẽ cao hơn người lớn vì trung khu điều hòa thân nhiệt của trẻ chưa hoàn chỉnh. Vì vậy trẻ rất dễ bị sốt cao, đôi khi kèm co giật nếu có bất kỳ thay đổi nào trong cơ thể. Người già thường có thân nhiệt thường thấp so với người trẻ do vận động kém, nhu cầu chuyển hoá và hấp thu thấp.
Khi cơ thể hoạt động nhiệt độ sẽ tăng.
Nội tiết: Nhiệt độ cơ thể phụ nữ, đặc biệt là trong thời kỳ rụng trứng thường cao hơn so với nam giới.
Stress cũng có thể khiến nhiệt độ cơ thể tăng hoặc hạ nhiệt độ.
Nhiệt độ môi trường có tác động đến thân nhiệt của cơ thể con người, đặc biệt là ở người già và trẻ em, nhưng thay đổi không nhiều khoảng 0,5°C.
Một số thuốc cũng khiến ảnh hưởng tới khả năng bài tiết mồ hôi của cơ thể, gây dãn mạch.
Thời gian đo thân nhiệt: Thông thường vào buổi sáng, nhiệt độ cơ thể thấp nhất và cao nhất sau 6 giờ chiều. Trong 1 ngày, nhiệt độ cơ thể thay đổi từ 0,5°C đến 1°C.
Vị trí đo nhiệt độ cơ thể [trán, tai, hậu môn, nách…] có thể cho kết quả khác nhau.
Cách đo nhiệt độ
Mẹ cần kiểm tra nhiệt độ cơ thể của trẻ nếu thấy trẻ có các biểu hiện như mệt mỏi, má hồng, người nóng, toát mồ hôi.
Chi tiết cách đo nhiệt độ cơ thể chính xác, các bạn có thể tham khảo trong bài "Cách đo nhiệt độ cơ thể chính xác".
Cách hạ sốt nhanh tại nhà
- Nghỉ ngơi và uống nhiều nước, có thể dùng dung dịch oresol hoặc nước trái cây để tránh mất nước.
- Tránh mặc quần áo bó sát, nên mặc đồ rộng, nhẹ, thoải mái.
- Nếu cảm thấy ớn lạnh hãy đắp chăn cho đến khi triệu chứng này biến mất.
- Tuyệt đối không được cho trẻ uống aspirin.
- Không nên dùng bất kỳ loại thuốc giảm đau nào cho trẻ cho đến khi được bác sĩ khám và chẩn đoán.
- Sử dụng acetaminophen hoặc ibuprofen theo hướng dẫn trong tờ thông tin thuốc hoặc hướng dẫn của nhân viên y tế.
- Với người lớn, có thể hạ sốt nhanh bằng cách tắm nước ấm hoặc ngâm mình trong nước ấm giúp máu được vận chuyển tới các cơ quan nội tạng, chống lại cảm lạnh, từ đó thân nhiệt sẽ hạ xuống.
Trong mọi trường hợp, nếu cảm thấy cơ thể mệt mỏi, khó chịu và không chắc chắn về nguyên nhân gây sốt. Tốt nhất bạn nên liên hệ hoặc gặp bác sĩ để được tư vấn, chẩn đoán chính xác, từ đó có cách hạ sốt hiệu quả.
Nhiệt độ cơ thể của con người là bao nhiêu?
Cụ thể như sau: + Đo thân nhiệt ở trực tràng: Nhiệt độ trung bình của con người sẽ nằm trong khoảng 36,3 đến 37,1 độ C. + Nếu đo ở miệng: Nhiệt độ cơ thể được cho là bình thường khi ở mức 37,5 đến 37,7°C.
Nhiệt độ cơ thể thấp nhất là bao nhiêu?
Hạ thân nhiệt là tình trạng khi đo nhiệt độ ở hậu môn thấp hơn 35 độ C, từ 35 – 34 độ C là hạ thân nhiệt nhẹ; 34 – 32 độ C là hạ thân nhiệt trung bình; 32 – 25 độ C là hạ thân nhiệt nặng; dưới 25 độ C là hạ thân nhiệt nguy kịch. Khi nhiệt độ cơ thể giảm, tim, hệ thần kinh và các khác không thể hoạt động bình thường.
Nhiệt độ cơ thể bao nhiêu là chết?
Nhiệt độ cơ thể của một người bình thường dao động từ 36,5 độ đến 37,5 độ C. Khi nhiệt độ cơ thể xuống dưới 35 độ C là người đó đang bị hạ thân nhiệt. Nếu không được sơ cấp cứu kịp thời, bệnh nhân dễ tử vong.
Nhiệt độ cơ thể người cao nhất là bao nhiêu?
Nhiệt độ cơ thể bình thường sẽ từ 36 độ C - 37,5 độ C và nhiệt độ trung bình là ở khoảng 36,8 độ C. Người ta thường đo thân nhiệt ở 3 vị trí là trực tràng, miệng và nách: Ở trực tràng: Nhiệt độ nằm trong khoảng từ 36,3 độ C - 37,1 độ C. Ở miệng: Nhiệt độ ở đây sẽ thấp hơn ở trực tràng từ 0,2 - 0,6 độ C.