"Một số góp ý thực sự mình mong muốn rằng họ có thể nói thẳng với mình để bản thân mình nhận ra và thay đổi. Nhưng cũng có rất nhiều tin đồn nó được dựng lên bởi một cái nhìn thiên kiến hoặc thái độ không tích cực. Người ta hay nói câu chuyện này thường xuất hiện ở chị em nhiều hơn, nhưng đến giờ anh em cũng không phải kém. Có vẻ xã hội càng hiện đại thì anh em càng nhiều hormoon nữ tính hơn. Người tung ra tin đồn có cảm giác họ có quyền lực hơn một chút, nắm được một số bí mật của những người khác mà có thể ảnh hưởng tới cuộc sống của họ, khiến những người đó cảm thấy mình quan trọng hơn. Họ có thể trở thành người thạo tin, trung tâm ở trong cuộc nói chuyện", PGS.TS Trần Thành Nam chia sẻ.
Theo chuyên gia văn hóa, trải qua hàng ngàn năm của nền văn minh nông nghiệp lúa nước, cộng đồng cố kết quanh lũy tre làng, người dân Việt sống chan hòa, gần gũi bên nhau, tình làng xóm gắn bó. Nhưng cũng chính từ đó cũng nảy sinh nhiều thói xấu như ngồi lê đôi mách, chuyện nhà ra chuyện người. Như vậy, người ta không chỉ sống phần mình mà lúc rảnh rỗi còn phải nhòm ngó, thu thập chuyện lạ bốn phương, đôi khi, phải sáng tạo, thêm mắm, muối cho đậm đà, độc lạ.
Trong nhiều trường hợp, người bị nói xấu chọn cách "im lặng là vàng", bỏ sau lưng những lời nói xấu và để câu chuyện rơi vào quên lãng. Nhưng không ít trường hợp, nạn nhân càng im lặng thì tiếng xấu càng lan xa, chuyện đơm đặt tiếp tục bị thổi phồng lên đến mức nhiều người tin nó là sự thật. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, công việc của nạn nhân, khiến họ rơi vào tình thế bất lợi một cách oan ức.
"Mạng xã hội khiến chúng ra luôn ở trong trạng thái tôi phải là người cập nhật thông tin nhất. Tôi phải cung cấp những thông tin gây ra được sự chú ý của những người khác. Đó là tâm lý khiến chúng ta đi tìm kiếm, hóng những tin mới. Khi đó, chúng ta phải làm thế nào biên tập ra tập tin thu hút người khác. Với nạn nhân của những câu chuyện nói xấu, thậm chí nói xấu trên mạng, mỗi lần có một nguiời "like" thì dòng trạng thái câu chuyện nói xấu ấy lại hiện lên, tức là họ phải tái trải nghiệm với câu chuyện nói xấu đó. Nhiều người không biết ứng xử với các thông tin tin đồn, bắt nạt trên mạng như thế nào, họ né tránh không được thì đôi lúc họ chạy trốn bằng những hình thức rất cực đoan, có thể là gây hại cho bản thân, tạo ra những vụ bạo lực trên thực tế", PGS.TS Trần Thành Nam cho hay.
PGS.TS Trần Thành Nam
Trong thời đại số, việc nói xấu trở lên tinh vi hơn, lây lan khuếch đại hơn, đã có người bị khởi tố, tạm giam vì tội danh này. Khoản 3, Điều 7 Nghị định 144 của Chính phủ quy định phạt tiền từ 2 – 3 triệu đồng đối với hành vi khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác. Theo bộ Luật Hình sự sửa đổi năm 2017, việc bịa đặt, lan truyền tin sai sự thật thì bị phạt tiền từ 10 - 50 triệu đồng, hoặc có thể bị phạt tù.
Thử đặt mình vào trường hợp của người khác để ứng xử cho phù hợp, đề ra những nguyên tắc phát ngôn của bản thân để tránh bị dính vào thị phi không đáng có, bởi người nói xấu sau lưng cũng có thể trở thành nạn nhân của chính thói xấu này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
Nói xấu người khác, nói xấu đối thủ cạnh tranh dường như là một việc làm khá phổ biến và thường thấy ở nhiều người. Nó tồn tại hiện hữu ở xung quanh nơi chúng ta sống, nơi chúng ta làm việc. Nói xấu người khác, nói xấu đối thủ cạnh tranh dường như là một việc làm khá phổ biến và thường thấy ở nhiều người. Nó tồn tại hiện hữu ở xung quanh nơi chúng ta sống, nơi chúng ta làm việc.
1. Vì sao chúng ta lại nói xấu người khác? Nói xấu đối thủ
1.1. Hạ thấp người khác để đưa mình lên
1.2. Buôn chuyện là sở thích
2. Tác hại của việc Nói xấu người khác?
2.1. Hủy hoại lòng tin
2.2. Khiến cho chúng ta trở thành người đố kỵ
2.3. Giảm năng suất, hiệu quả công việc
2.4. Chứng tỏ chúng ta quá rảnh rỗi
3. Nên hay không nên nói xấu người khác?
Bạn nghĩ sao về vấn đề này? Riêng cá nhân tôi thì cho rằng nên hạn chế tối đa việc nói xấu bất kỳ ai.
1. Vì sao chúng ta lại nói xấu người khác?
“ Nói xấu sau lưng người khác” đã trở thành thói quen yêu thích hàng ngày của nhiều người. Một ngày nếu không được nói xấu ai đó thì họ sẽ không thể chịu được. Vậy tại sao họ không chọn cách nói trực diện mà lại đi nói xấu sau lưng. Có phải họ không đủ tự tin, không đủ khả năng, không dám nói điều họ muốn nói người khác trước mặt người đó hay không?
Nếu hỏi 100 người chắc sẽ có đến 99 người đã từng nói xấu sau lưng người khách theo một cách thức nào đó. Có thể là vô tình cũng có thể là cố ý.Đôi khi trong những lúc trò chuyện cùng người thân, cùng bạn bè, bạn về tình nhận xét về một ai đó. Rồi bạn hào hứng kể ra những lỗi lầm mà người ấy gặp phải. Sau đó bạn đưa ra nhận xét và kết luận đánh giá về người đó. Và có thể những điều chúng ta nói, chúng ta nhận xét chưa chắc là đúng. Thậm chí, có những lúc chúng ta còn rất tự tin khi so sánh mặt xấu của họ với những việc mình làm và chúng ta cho rằng chúng ta hơn họ.Và sự thật là chúng ta thường tìm kiếm những người giống mình và loại bỏ đi những người không giống mình.
1.1. Hạ thấp người khác để đưa mình lên
Xin đưa ra trích dẫn 1 câu nói nổi tiếng của: Eleanor Roosevelt
“Người vĩ đại bàn luận về các ý tưởng, người bình thường bàn luận về các sự kiện, người nhỏ nhen bàn luận về con người”.
Nhiều người đi nói xấu người khác chỉ vì thấy ghen tị với những gì mà người khách làm được, người khác có được. Đặc biệt là đối thủ trong công việc thì sự ghen tị lại càng thể hiện rõ. Chúng ta sẽ tìm mọi cách để làm giảm đi thành tích của người khác, của đối thủ. Chúng ta sẽ đi săn lùng và tìm kiếm những điểm xấu nhất của đối thủ để mà tạo thành chủ đề bàn luận trong các câu chuyện mà chúng ta nói. Khi làm những việc ấy chúng ta sẽ nghĩ rằng bản thân chúng ta tốt đẹp hơn người khác.
Ví dụ: “ Sản phẩm của họ thì ra cái gì, làm sao so sánh được với sản phẩm của tôi. Hàng của họ dùng toàn hàng đều, hàng của tôi là hàng cao cấp. Họ tuổi gì mà so sánh với tôi. Họ lừa đảo bạn đó. Bạn mà mua hàng của họ thì bạn sẽ vỡ nợ đấy. Hàng của tôi thế này, hàng của tôi thế kia rồi vân vân và mây mây. Và chúng ta sẽ không bao giờ chấp nhận và thừa nhận việc người khác làm tốt hơn mình.”
Khi có bất cứ ai không cùng quan điểm với chúng ta, đi khen và khẳng định năng lực của đối thủ của chúng ta. Chúng ta sẽ ngay tức khắc nghĩ rằng đó là người cùng phe cánh và được đối thủ mua chuộc, và chúng ta lại tiếp tục nói xấu cả người đó nữa.v.v.v.. Chắc hẳn sẽ thấy rất quen đúng không nào?
1.2 Buôn chuyện là sở thích
Nhiều người trong chúng ta có sở thích buôn chuyện, buôn từ chuyện gia đình đến chuyện công việc. Thời gian buôn chuyện có thể là quanh năm, suốt tháng và dường như sẽ không bao giờ có hồi kết. Trong những cuộc buôn chuyện ấy, chúng ta thường sẽ đưa ra quan điểm cá nhân của mình vào việc phát xét người khác. Và thường trong các chủ đề buôn chuyện ấy nhân vật chính sẽ không phải là chúng ta mà là người nào đó, có thể là người mà chúng ta không thích, có thể là đối thủ trong công việc. Và thường chỉ những người rảnh rỗi, không có việc làm hoặc làm việc kém hiệu quả thì mới có nhiều thời gian để buôn chuyện của người khác, để đi nói xấu người khác. Cũng giống như câu nói: “Nhàn cư vi bất thiện”.
2. Tác hại của việc Nói xấu người khác?
Việc nói xấu người khác là một thói quen xấu và hết sức nguy hiểm. Đặc biệt là trong kinh doanh, việc nói xấu đối thủ cạnh tranh là một hành động sai trái và vi phạm pháp luật. Các doanh nghiệp lớn thì họ sẽ có chiến lược cạnh tranh bài bản bằng việc khẳng định thương hiệu, chất lượng sản phẩm thay vì đi nói xấu đối thủ. Nhưng các doanh nghiệp nhỏ lẻ chưa có chỗ đứng thì thường lựa chọn cách đi theo, sử dụng các chiêu trò, các thủ đoạn để nói xấu doanh nghiệp lớn từ đó tìm cơ hội phát triển, tìm kiếm khách hàng. Gắn tên tuổi của mình với các tên tuổi có thương hiệu đã có chỗ đứng để tạo ấn tượng với khách hàng.
2.1. Hủy hoại lòng tin
Bạn có nghĩ khi bạn nói xấu người khác, nói xấu đối thủ của bạn bên cạnh việc bạn làm mất đi lòng tin của người khác với đối tượng bạn nói xấu, với đối thủ cạnh tranh của bạn. Đồng thời, người nghe bạn nói những điều đó họ sẽ nghĩ gì về bạn. Chắc chắn họ cũng sẽ nghĩ rằng bạn cũng không tốt đẹp gì đâu. Vì chỉ người không ra gì mới đi nói người khác không ra gì.
2.2. Khiến cho chúng ta trở thành người đố kị
Khi chúng ta biến việc nói xấu người khác, nói xấu đối thủ cạnh tranh trở thành một thói quen hàng ngày thì cũng sẽ làm cho tính đối kỵ của chúng ta tăng lên từng ngày. Chúng ta sẽ luôn so sánh và nghĩ mình hơn người khác. Chúng ta sẽ không công nhận thành công cũng như năng lực của người khác. Điều này sẽ vô tình hạ thấp giá trị của chúng ta trong mắt của những người khác.
2.3. Giảm năng suất, hiệu quả công việc
Khi bạn dành quá nhiều thời gian vào việc nói xấu người khác, nói xấu đối thủ thì sẽ còn ít thời gian để mà nâng cao và hoàn thiện bản thân. Vì vậy, thay vì dành thời gian đi nói xấu người khác thì hãy tập trung vào nâng cao năng lực bản thân và tạo giá trị đích thực cho bản thân mình.Khi bạn dành quá nhiều thời gian vào việc nói xấu người khác, nói xấu đối thủ thì sẽ còn ít thời gian để mà nâng cao và hoàn thiện bản thân. Vì vậy, thay vì dành thời gian đi nói xấu người khác thì hãy tập trung vào nâng cao năng lực bản thân và tạo giá trị đích thực cho bản thân mình.
2.4. Chứng tỏ chúng ta quá rảnh rỗi
Chỉ khi rảnh rỗi, không có việc làm chúng ta mới có thời gian để tham gia vào các cuộc trò chuyện, tạo dựng các chủ đề để đi nói xấu người khác, nói xấu đối thủ. Chúng ta nói xấu đối thủ càng nhiều thì càng chứng tỏ chúng ta không bận rộn bằng họ, chúng ta thua kém họ.
3. Nên hay không nên nói xấu người khác?
Theo quan điểm của tôi và chắc hẳn cũng là quan điểm của nhiều người, đó là chúng ta không nên nói xấu người khác, không nên nói xấu đối thủ ở sau lưng. Nếu chúng ta không vừa lòng với ai đó, hãy đối diện trực tiếp với họ và đưa ra quan điểm của mình. Khi đánh giá, nhận xét ai đó, nhận xét đối thủ cũng nên tỏ thái độ khách quan, đừng mang sự đố kị của bản thân để hạ bệ đối thủ và nâng tầm của mình lên.