được biên tập bởi Thích Nhật Từ
Giới thiệu về cuốn sách này
Bởi TT. TS. Thích Nhật Từ, TT. TS. Thích Bửu Chánh, PGS. TS. Trương Văn Chung, PGS. TS. Nguyễn Công Lý
Giới thiệu về cuốn sách này
Tóm tắt mục 2. Thời kì Vương triều Gúp-ta và sự phát triển văn hoá truyền thống Ấn Độ
Mục a
a] Vương triều Gúp-ta
- Đến đầu Công nguyên, miền Bắc Ấn Độ đã được thống nhất lại, bước vào một thời kì mới phát triển cao và rất đặc sắc của lịch sử Ấn Độ - thời Vương triều Gúp-ta.
- Vương triều này do vua Gúp-ta lập, có vai trò tổ chức kháng cự, không cho các tộc ở Trung Á xâm lấn từ phía tây bắc, thống nhất miền Bắc Ấn Độ; tiếp đó, tấn công chiếm cao nguyên Đê-can, làm chủ gần như toàn bộ miền Trung Ấn Độ.
- Vương triều Gúp-ta có 9 đời vua, qua gần 150 năm [319 - 467], vẫn giữ được sự phát triển và nét đặc sắc cả dưới thời Hậu Gúp-ta [467 - 606] và Vương triều Hác-sa tiếp theo [606 - 647], tức là từ thế kỉ IV đến thế kỉ VII.
=> Nét đặc sắc nổi bật của thời kì này là sự định hình và phát triển của văn hoá truyền thống Ấn Độ.
Mục b
b] Sự phát triển văn hóa truyền thống Ấn Độ
* Phật giáo:
- Ở Bắc Ấn Độ, thành phố Ka-pi-la-va-xtu là quê hương của nhà hiền triết Sít-đác-ta, sau trở thành Phật tổ, hiệu là Sa-ky-a Mu-ni [Thích Ca Mâu Ni]. Đạo Phật được truyền bá mạnh mẽ dưới thời vua A-sô-ca, tiếp tục dưới các triều đại Gúp-ta và Hác-sa, đến thế kỉ VII.
- Người ta đã làm hàng chục ngôi chùa hang [đục đẽo hang đá thành chùa]. Đây là những công trình kiến trúc bằng đá rất đẹp và rất lớn. Cùng với chùa là những pho tượng Phật được điêu khắc bằng đá hoặc trên đá.
* Ấn Độ giáo [Hinđu giáo]:
- Đây là tôn giáo bắt nguồn từ tín ngưỡng cổ xưa của người Ấn.
- Ấn Độ giáo thờ rất nhiều thần, chủ yếu là bốn thần: bộ ba Brama [thần Sane tạo thế giới], Siva [thần Huỷ diệt], Visnu [thần Bảo hộ], và Inđra [thần Sấm sét].
- Xây dựng nhiều ngôi đền bằng đá đồ sộ, hình chóp núi, là nơi ngự trị của thần thánh. Tạc những pho tượng bằng đá, hoặc đúc bằng đồng rất nhiều pho tượng thần thánh để thờ, với những phong cách nghệ thuật rất độc đáo.
* Chữ viết:
- Người Ấn Độ sớm có chữ viết:
+ Chữ cổ vùng sông Ấn từ 3000 năm TCN;
+ Chữ cổ vùng sông Hằng có thể có từ 1000 năm TCN.
- Chữ viết ban đầu là kiểu chữ đơn sơ Brahmi, được dùng để khắc trên cột A-sô-ca, rồi được nâng lên sáng tạo thành hệ chữ Phạn [Sanskrit] được hoàn thiện từ thời A-sô-ca cả chữ viết và ngữ pháp.
- Ngôn ngữ và văn tự phát triển là điều kiện để chuyển tải, truyền bá văn học, văn hoá Ấn Độ.
* Kiến trúc, điêu khắc:
- Thời Gúp-ta đã có những công trình kiến trúc, tượng, những tác phẩm tuyệt vời, làm nền tảng cho văn hoá truyền thống Ấn Độ, có giá trị vĩnh cửu xuyên suốt thời gian lịch sử của loài người.
=> Người Ấn Độ đã mang văn hoá, đặc biệt là văn học truyền thống của mình, truyền bá ra bên ngoài. Đông Nam Á là nơi chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất của văn hoá Ấn Độ.
Câu 1: Vương triều Gup-fa do ai sáng lập? Vào thời gian nào?
- B. A-sô-ca sáng lập, vào thế kỉ II.
- C. A-cơ-ba sáng lập, vào thế kỉ IV.
- D. Bim-bi-sa-ra sáng lập, vào năm 1500 TCN.
Câu 2: Quá trình hình thành các nhà nước ở Ấn Độ mang màu sắc của:
- B. phương lây.
- C. châu Âu.
- D. châu Á.
Câu 3: Phật giáo được truyền bá rộng khắp dưới thời vua nào của Ấn Độ?
- A. Bim-bi-sa-ra.
- C. A-cơ-ba.
- D. Gúp-ta.
Câu 4: Một yếu tố văn hoá mới, đó là nền văn hóa nào được du nhập vào Ấn Độ trong thời kì của Vương triều Đê-li.
- A. Văn hóa Thiên chúa giáo.
- B. Văn hóa phương Đông.
- C. Văn hóa phương Tây.
Câu 5: Vương triểu Hac-sa tồn tại trong thời gian nào?
- A. 319 – 467
- B. 319 – 606
- D. 606 – 764
Câu 6: Ở Ấn Độ có sự giao lưu giữa hai nền văn hoá đó là nền văn hoá truyền thống Ấn Độ Hin-đu và Hồi giáo A-rập. Từ đó bắt đầu có sự giao lưu:
- A. văn hóa phương Đông.
- B. văn hóa phương Tây.
- D. văn hóa Trung Quốc.
Câu 7: Vương triều Môn-gô ở Ấn Độ do người nước nào lập nên?
- A. Người Ấn Độ
- B. Người Thổ Nhĩ Kì
- D. Người Trung Quốc
Câu 8: Thời Vương triều Hồi giáo Đê-li cũng là thời mà đạo Hồi được truyền bá đến một số nước trong khu vực:
- A. Đông Bắc Á.
- C.Tây Âu
- D. Mĩ La-tinh.
Câu 9: Tiến hành đo đạc lại ruộng đất để định ra mức thuế đúng và hợp lí, thống nhất các hệ thống cân đong và đo lường. Đó là chính sách của thời nào?
- A. Gúp-ta.
- B. Hồi giáo Đê-li.
- C. Mô-gôn.
Câu 10: Vào khoảng thời gian nào nước Ma-ga-đa lớn mạnh hơn cả, được nhiều nước khác tôn phục?
- A. Khoảng 1500 năm trước Công nguyên.
- B. Khoảng 1000 năm trước Công nguyên.
- C. Khoảng 1200 năm trước Công nguyên.
Câu 11: Thần nào dưới đây ở Ấn Độ được gọi là thần Bảo hộ?
- A. Bra-ma.
- B. SI-va.
- D. In-đra.
Câu 12: Đạo Phật ra đời vào thời gian nào ở Ân Độ? Tương ứng với đời Vua nào?
- A. Thế kỉ III TCN, tương ứng với vua A-sô-ca.
- B. Thế kỉ l, tương ứng với vua Gúp-ta.
- C. Thế kỉ IV, tương ứng với vua Hác-sa.
Câu 13: Ai được coi là ông vua kiệt xuất và nổi tiếng nhất trong lịch sử Ấn Độ?
- B. Gúp-ta.
- C. A-cơ-ba.
- D. Hác-sa.
Câu 14: Khi A-sô-ca mất, đất nước Ấn Độ như thế nào?
- A. Thống nhất gần hết bán đảo Ấn Độ
- B. Đất nước trở nên hùng cường
- D. Ấn Độ bị mông cô xâm lược ngay
Câu 15: Trong 300 năm tồn tại và phát triển, Vương triều Hồi giáo Đê-li đã truyền bá, áp đặt đạo Hồi vào những cư dân theo:
- A. Ấn Độ giáo.
- C. Ấn Độ giáo và Phật giáo.
- D. Hồi giáo A-rập.
Câu 16: Sau thời kì phân tán loạn lạc [thế kỉ III TCN đến đầu thế kỉ IV], Ấn Độ được thống nhất lại dưới Vương triều nào?
- B. Vương triều Hồi giáo Đê-li.
- C. Vương triều Ấn Độ Mô-gôn.
- D. Vương triều Hác-sa.
Câu 17: Đến Vương triều nào, miền Bắc Ấn Độ được thống nhất trở lại, bước vào một thời kì phát triển cao và rất đặc sắc của lịch sử Ấn Độ?
- A. Vương triều Hồi giáo Đê-li
- B. Vương triều Hac-sa
- C. Vương triều A-sô-ca
Câu 18: Dưới Vương triều Hồi giáo Đê-li [thế kỉ XI - XVI] đạo nào ở Ấn Độ bị cấm đoán nghiệt ngã?
- A. Đạo Phật.
- B. Đạo Thiên chúa.
- D. Đạo Bà la môn.
Câu 19: Chữ viết San-skơ-rít [chữ Phạn] được hoàn thiện dưới thời vua nào ở Ấn Độ?
B. A-cơ-ba.
- C. Gúp-ta.
- D. Hác-sa.
Câu 20: Vương triều Hồi giáo Đê-li do người nước nào lập nên?
- A. Người Ấn Độ
- C. Người Mông Cổ.
- D. Người Trung Quốc.
Câu 21: Trong quá trình trị vì đất nước, A-cơ-ba đã thi hành nhiều biện pháp tiến bộ. Đó là những biện pháp gì
- A. Xoá bỏ sự kì thị tôn giáo
- B. Thủ tiêu đặc quyền Hồi giáo
- C. Khôi phục và phát riển kinh tế Ấn Độ
Câu 22: Ông vua đầu tiên mở đầu vương triều Mô-gôn là ai?
- A. Gia-han-ghi-ta
- B. A-cơ-ba
- D. A-sô-ca
Câu 23: Vương triểu Gup-ta có bao nhiêu đời vua? Trải qua bao nhiêu năm?
- A. 7 đời vua - 120 năm.
- C. 8 đời vua - 140 năm.
- D. 10 đời vua - 150 năm.
Câu 24: Đạo Phật ra đời vào thời gian nào ở Ấn Độ?
- A. Thế kỉ III TCN.
- B. Thể kỉ IV TCN.
- C. Thế kỉ V TCN
Câu 25: Trong lịch sử trung đại Ấn Độ, Vương triều nào được xem là giai đoạn thống nhất và thịnh vượng nhất?
- A.Vương triều Gúp-ta.
- B. Vương triều Hồi giáo Đê-li.
- D. Vương triều Hác-sa.
Trình bày sự phát triển của văn hóa truyền thống Ấn Độ?
Chi tiết Chuyên mục: Bài 6: Các quốc gia Ấn Độ và văn hóa truyền thống Ấn Độ- Đạo Phật tiếp tục được truyền bá khắp Ấn Độ và truyền bá ra nhiều nước nơi. Kiến trúc Phật giáo phát triển [chùa Hang, tượng Phật,..]
- Ấn Độ giáo hay Hinđu giáo ra đời và phát triển thờ 4 vị thần chính bộ ba Brama [thần Sáng tạo, thần Hủy diệt, thần Bảo hộ] và Inđra. Kiến trúc thờ thần được xây dựng ở nhiều nơi.
- Chữ viết: từ chữ cổ Brahma đã nâng lên sáng tạo và hoàn chỉnh hệ chữ Phạn.
- Văn học cổ điển Ấn Độ và văn học Hinđu mang triết lí Hinđu giáo rất phát triển.
- Sự phát triển của văn hóa truyền thống Ấn Độ còn được biểu hiện ở sự truyền bá rộng rãi ra bên ngoài nhất là Trung Quốc và các nước Đông Nam Á.
Xem tiếp...