Skkn phương pháp dạy học tích cực môn ngữ văn THCS
Vận dụng phương pháp dạy học tích cực môn ngữ văn như thế nào để mang lại hiệu quả là vấn đề rất được quan tâm hiện nay. Bởi các tác phẩm văn học thường chứa đựng giá trị đa nghĩa, trong khi đó người học lại tiếp nhận theo tính chủ quan. Làm thế nào để giúp học sinh tiếp cận, cảm nhận và hiểu sâu sắc về tác phẩm cũng như phát huy được năng lực, sự sáng tạo của mình, hãy cùng Hachium tìm hiểu. Show
Nội dung bài viết:
Hướng dẫn dạy học ngữ văn tích cực để mang lại hiệu quả cao trong công tác dạy học 1. Thực trạng dạy học môn ngữ vănNếu muốn vận dụng phương pháp dạy học tích cực môn ngữ văn, phải nắm được thực trạng của việc dạy học môn ngữ văn tại các trường hiện nay. Có thể nói việc dạy văn của học sinh hiện nay gắn liền với những vấn đề sau đây:
Giáo viên dạy ngữ văn như một nhà nghiên cứu trong khi điều học sinh cần là đọc và hiểu tác phẩm
Học sinh không có hứng thú, niềm đam mê với việc học 2. Nguyên nhân thực trạng2.1 Nguyên nhân từ xã hội
2.2 Nguyên nhân từ giáo viên
2.3 Nguyên nhân từ phương pháp dạy
Chú trọng vào việc dạy lý thuyết, ít tiết thực hành 3. Phương pháp dạy học tích cực trong môn văn là gì?Phương pháp dạy học tích cực môn ngữ văn là phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên chịu trách nhiệm nêu vấn đề và gợi mở theo nhiều cách khác nhau nhằm tăng sự hứng thú, tính tự giác của học sinh. Học sinh sẽ trực tiếp tìm tòi, nghiên cứu, trình bày và đưa ra các cách giải quyết để đi đến kết luận cụ thể cho vấn đề đó. Việc sử dụng phương pháp tích cực có tác dụng lớn trong việc tăng cường sự tương tác, thực hành của học sinh ở trong mỗi tiết học. Đặc biệt, giúp học sinh nhớ lâu và sâu các kiến thức thông qua hoạt động tự tư duy, tìm tòi, khám phá. Giáo viên sẽ sử dụng nhiều cách để gợi mở về vấn đề thông qua các hoạt động tương tác, câu hỏi vấn đáp, thảo luận nhóm 4. Hướng dẫn vận dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực trong môn ngữ văn4.1 Vận dụng phương pháp dạy học tích cựcBên cạnh sử dụng phương pháp dạy học mang tính đặc trưng của bộ môn ngữ văn, giáo viên cũng nên vận dụng các phương pháp dạy học tích cực để phát triển tư duy, tăng sự hứng thú trong mỗi tiết học. 4.1.1 Phương pháp thảo luận nhómTrong số các phương pháp dạy học tích cực môn ngữ văn, phương pháp thảo luận nhóm thường được giáo viên sử dụng, bởi nó tạo ra sự sôi nổi trong tiết học và giúp các em học sinh có được khả năng tư duy, tính tự giác, trách nhiệm và năng lực giao tiếp. Thảo luận nhóm làm tăng khả năng tư duy, tính tự giác của học sinh Phương pháp thảo luận nhóm đặc biệt mang lại hiệu quả trong các tiết thực hành, làm bài tập ngữ văn. Để thực hiện, giáo viên cần chia lớp thành các nhóm nhỏ, đưa ra vấn đề, quy định thời gian để các nhóm thảo luận và trình bày kết quả của nhóm trước lớp. Cách thực hiện: Bước 1: Chuẩn bị
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Bước 3: Trình bày kết quả
4.1.2 Phương pháp đóng vaiĐóng vai là phương pháp dạy học mà ở đó giáo viên sẽ cho học sinh thực hành về cách ứng xử xảy ra trong một tình huống nào đó. Với phương pháp này, học sinh sẽ có những suy nghĩ sâu sắc khi tập trung vào một vấn đề cụ thể. Tuy nhiên, phần trọng tâm của phương pháp đóng vai nằm ở quá trình thảo luận sau phần diễn đóng vai. Phương pháp đóng vai giúp học sinh suy nghĩ sâu sắc về vấn đề đưa ra Cách thực hiện:
4.1.3 Phương pháp tình huống có vấn đề
Trong trường hợp, nội dung bài giảng có nhiều vấn đề cần giải quyết, giáo viên có thể chia lớp thành các nhóm nhỏ. Và mỗi một nhóm sẽ chịu trách nhiệm giải quyết một vấn đề. Cuối cùng là cả lớp sẽ cùng thảo luận và giáo viên sẽ tổng hợp đánh giá để đưa ra kết quả phù hợp nhất. Giáo viên đưa ra vấn đề và học sinh sẽ phát hiện và giải quyết vấn đề 4.1.4 Phương pháp kích thích tư duyLà phương pháp giúp tăng được sự chú ý, khả năng tìm tòi, khám phá, phát triển tư duy, đánh giá cho học sinh. Đặc biệt hiện nay rất được nhiều giáo viên áp dụng vào dạy học tích cực. Cách thực hiện:
4.2 Vận dụng kỹ thuật dạy học tích cực4.2.1 Kỹ thuật khăn trải bànHình thức thực hiện:
Kỹ thuật khăn trải bàn phân chia vai trò thành viên trong nhóm để giải quyết vấn đề 4.2.2 Kỹ thuật hỏi và và trả lờiTrong phương pháp dạy học tích cực môn ngữ văn, đây là kỹ thuật dạy học giúp học sinh củng cố và nhớ sâu các kiến thức đã được học thông qua kỹ năng đặt câu hỏi và trả lời các câu hỏi. Cách tiến hành:
4.2.3 Kỹ thuật trình bày 1 phútVới kỹ thuật này học sinh sẽ có cơ hội để tổng kết lại toàn bộ kiến thức đã được học. Đồng thời đưa ra các câu hỏi về những vấn đề vẫn còn băn khoăn,vẫn còn chưa hiểu thông qua bài trình bày ngắn gọn ở trên lớp. Qua kỹ thuật này, giáo viên có thể nắm được khả năng hiểu bài của học sinh đến đâu. Cách thực hiện:
Trong kỹ thuật trình bày 1 phút, học sinh sẽ trình bày về nội dung bài học và những vấn đề bản thân chưa rõ 4.3 Lồng ghép trò chơiLồng ghép trò chơi trong dạy ngữ văn được áp dụng cho môn tiếng việt, đọc văn và làm văn. Bằng cách lồng ghép trò chơi sẽ giúp tăng sự hứng thú cho các tiết học và tính chủ động, tích cực tiếp nhận kiến thức của học sinh. Trò chơi sẽ đại diện cho một đơn vị kiến thức trong tiết học, giáo viên sử dụng trò chơi để triển khai các bước của một bài giảng. Nếu là tiết ôn tập hoặc tiết khái quát, giáo viên có thể cho cả lớp chơi một trò chơi lớn. Có rất nhiều trò chơi có thể áp dụng trong dạy ngữ văn như trò chơi ô chữ, trò chơi hùng biện, trò chơi ai nhanh tay, nhanh trí. Vận dụng phương pháp dạy học tích cực môn ngữ văn vào công tác giảng dạy tại các trường hiện nay có ý nghĩa rất lớn. Bởi nó không chỉ tăng được sự hứng thú, niềm đam mê của học sinh mà còn giúp các em phát triển năng lực, khả năng tư duy và sáng tạo. Mong rằng với các phương pháp dạy tích cực ở bộ môn ngữ văn mà Hachium chia sẻ, sẽ là người bạn đồng hành tin cậy cho giáo viên để giúp nâng cao hiệu quả học ngữ văn cho các em học sinh tại các cấp học. |