Thời gian vàng sơ cứu đột quỵ hiệu quả nhất
Thứ Tư ngày 30/03/2022
- Sơ cứu đột quỵ tim và những thông tin cần biết
- Sơ cứu đột quỵ bằng kim là như thế nào? Có nên thực hiện hay không?
- Hướng dẫn sơ cứu đột quỵ nuốt lưỡi đúng cách, hạn chế tối đa di chứng
Đột quỵ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm thậm chí gây tử vong cho người bệnh. Vậy đâu là khoảng thời gian vàng sơ cứu đột quỵ hiệu quả nhất, hãy cùng tham khảo qua bài viết dưới đây nhé!
Nhiều bệnh nhân bị đột quỵ đã phải gánh chịu những di chứng vô cùng nặng nề do không được sơ cứu kịp thời. Bài viết dưới đây Nhà thuốc Long Châu sẽ bật mí cho bạn khoảng thời gian vàng sơ cứu đột quỵ hiệu quả nhất nhé!
Đột quỵ là gì?
Đột quỵ còn có tên gọi khác là tai biến mạch máu não là tình trạng não không được cung cấp máu do mạch máu não bị tắc nghẽn hoặc bị vỡ. Đây là một tình trạng cực kỳ nguy hiểm, và cần được cấp cứu kịp thời.
Thế nhưng nhiều người không phát hiện được chứng đột quỵ, khiến cho thời gian điều trị bị chậm trễ gây suy hô hấp cấp. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tàn tật, rơi vào hôn mê sâu, thậm chí là tử vong.
Đâu là khoảng thời gian vàng sơ cứu đột quỵ?
Thời gian “vàng” để cấp cứu cho người đột quỵ là yếu tố rất quan trọng nhằm tránh các biến chứng và nguy cơ tử vong cho người đột quỵ. Ngay cả người có các triệu chứng đột quỵ nhẹ, sau đó biến mất cũng cần hết sức cẩn thận.
Đây rất có thể là một cơn thiếu máu não thoáng qua, do cục máu đông nhỏ và bị tan đi nên người bệnh không phát hiện ra. Cơn thiếu máu não thoáng qua có thể là dấu hiệu cảnh báo của một cơn tai biến mạch máu nãonặng nề có thể xảy ra sau đó một tuần hoặc lâu hơn.
Đối với trường hợp thiếu máu não, từ khoảng thời gian khởi phát cơn đột quỵ đến 4,5 hoặc 6 giờ đầu là thời gian “vàng” để cấp cứu. Trong vòng 4,5 giờ là khoảng thời gian áp dụng cho phương pháp sử dụng thuốc tan máu đông bằng việc tiêm qua đường tĩnh mạch rTPA. Trong vòng 6 giờ là thời gian để áp dụng cho phương pháp can thiệp nội mạch lấy huyết khối. Qua cột mốc 6 giờ, người bệnh có thể rơi vào trạng thái hôn mê sâu, bị tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong nếu mạch máu không được khai thông kịp thời.
Hiện nay, mặc dù số người tử vong do tai biến mạch máu não đã giảm xuống nhưng tỷ lệ tàn tật do đột quỵ vẫn còn rất cao. Một vài nguyên nhân làm chậm trễ thời gian điều trị là:
-
Người nhà bệnh nhân không phát hiện kịp thời hoặc khi phát hiện chỉ cho rằng bệnh nhân bị trúng gió và sử dụng các phương pháp bôi dầu, cạo gió. Từ đó làm chậm trễ thời gian điều trị.
-
Phương pháp sơ cứu hoặc vận chuyển bệnh nhân đến bệnh viện không đúng khiến tình trạng của bệnh nhân nặng hơn.
-
Quãng đường di chuyển đến bệnh viện quá xa.
Những dấu hiệu nhận biết đột quỵ chính xác nhất
Trong một cơn đột quỵ, thời gian là yếu tố cực kỳ quan trọng chính chính vì vậy, cần hết sức chú ý những dấu hiệu nhận biết để kịp thời đưa bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu:
Biểu hiện trên mặt
Mặt tê liệt, miệng méo xuống một bên, nhân trung lệch so với bình thường, nếp mũi và má bị rũ xuống. Bệnh nhân đột quỵ sẽ không thể mỉm cười chính vì vậy có thể kiểm tra bằng cách nói bệnh nhân thử cười.
Cánh tay
Một bên cánh tay hoặc chân bị tê mỏi và yếu hơn bên kia và bệnh nhân khó giữ thăng bằng. Hãy nói bệnh nhân thử nâng cả hai tay lên, nếu một cánh tay không thể nâng lên thì đó là biểu hiện của đột quỵ.
Lời nói
Bệnh nhân đột quỵ thường không mở được miệng, môi lưỡi tê cứng hoặc khó mở miệng và liệt nửa người. Hãy nói bệnh nhân nói một câu xem nếu nói lắp hoặc bị mất chữ so với lúc bình thường thì đây là dấu hiệu của rõ ràng của đột quỵ.
Những điều cần làm khi người thân bị đột quỵ
Nếu nhận thấy bản thân hoặc những người xung quanh có các triệu chứng đột quỵ, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức. Nếu người thân của bạn bị đột quỵ, trong thời gian chờ cấp cứu, bạn cần thực hiện những điều sau:
Đỡ người bệnh nằm xuống để tránh bị ngã hay chấn thương tốt nhất là nằm nghiêng một bên với đầu nâng lên cao. Việc này nhằm đề phòng trường hợp bệnh nhân bị tắc đường thở khi nôn ói. Trong trường hợp bệnh nhân chảy dãi hoặc nôn, bạn cần làm sạch để bệnh nhân dễ thở.
Trong trường hợp bệnh nhân bị hôn mê, bạn cần kiểm tra hơi thở xem người bệnh có bị khó thở hay ngừng thở không. Nếu khó thở, hãy nới lỏng quần áo nếu bệnh nhân ngừng thở, hãy thực hiện hô hấp nhân tạo.
Tuyệt đối không cạo gió, bấm huyệt hay châm cứu cho bệnh nhân
Tuyệt đối không cho người đột quỵ ăn, uống hoặc tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
Tuyệt đối không di chuyển bệnh nhân đến bệnh viện bằng xe máy, chỉ nên di chuyển bệnh nhân bằng xe cứu thương hoặc ô tô.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về khoảng thời gian vàng sơ cứu đột quỵ hiệu quả nhất. Hy vọng bài viết đã mang đến cho các bạn những thông tin hữu ích giúp bản thân và những người thân yêu luôn mạnh khỏe.
Minh Thúy
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
- sơ cứu
- đột quỵ
Theo thống kê trên thế giới, đột quỵ là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ 2 trên thế giới nhưng đứng đầu về tỷ lệ tàn tật. Mỗi năm có khoảng 16 triệu ca đột quỵ và 6 triệu trường hợp tử vong trên toàn cầu. Đột quỵ xảy ra trong tích tắc và việc cấp cứu kịp thời trước khi đưa đến bệnh viện giúp bệnh nhân có khả năng hồi phục đến 70-80%. Tuy nhiên kiến thức “thời gian vàng” đột quỵ nhìn chung vẫn chưa được biết đến rộng rãi.
Vậy “thời gian vàng đột quỵ” là như thế nào? Cứ mỗi phút trôi qua sẽ có khoảng 2 triệu tế bào não chết đi, mỗi giờ trôi qua, bộ não sẽ bị lão hóa một khoảng thời gian tương đương với ba năm rưỡi. Vì thế, khi gặp người bị đột quỵ cần được điều trị càng sớm càng tốt.
Trường hợp bệnh nhân sống sót sau đột quỵ thì khả năng tàn phế cao, cụ thể có thể chiếm tới 10-13% bệnh nhân tàn phế nằm liệt giường, 12% hồi phục một phần và 25% bệnh nhân có thể độc lập đi lại. Tuy nhiên bệnh nhân có khả năng hồi phục 70-80% nếu được cấp cứu kịp thời trong thời gian vàng 3 – 4,5h quý giá được tính từ lúc phát hiện.
Nhận biết dấu hiệu đột quỵ qua “F.A.S.T”
F.A.S.T quy tắc nhận biết sớm đột quỵ
– F – Face [mặt]: Có xệ mặt một bên trong khi cố gắng mỉm cười không?
– A – Arms [tay]: Một cánh tay có thấp hơn trong khi cố gắng giơ cả hai tay lên không?
– S – Speech [lời nói]: Có thể nói và nhắc lại một câu đơn giản được không? Có nói lắp hoặc nói kỳ lạ [khó hiểu] hay không?
– T – Time [thời gian]: Thời gian đột quỵ được tính tới từng giây từng phút. Nếu phát hiện được bất cứ dấu hiệu nào thì gọi số 115 hoặc số dịch vụ y tế cấp cứu tại địa phương bạn ngay lập tức.
Một số triệu chứng đột quỵ khác có thể bao gồm: – Thị lực giảm đột ngột, nhìn mờ hoặc mất thị lực hoàn toàn ở một bên mắt hoặc cả hai mắt; – Bị lú lẫn đột ngột, ví dụ đang nói chuyện đột nhiên thấy khó khăn khi nói hoặc hiểu ngôn ngữ; – Chóng mặt hoặc đau đầu dữ dội một cách đột ngột không có nguyên nhân rõ ràng; – Cảm thấy mệt mỏi khắp cơ thể, buồn nôn; – Yếu hoặc tê một nửa người, bao gồm cả hai chân, khó đi lại;
– Các yếu tố nguy cơ của đột quỵ bao gồm: có huyết áp cao, có tiền sử bị đột quỵ, hút thuốc lá, có bệnh đái tháo đường và tim mạch. Nguy cơ đột quỵ cũng tăng theo độ tuổi.
Bạn có thể sơ cứu bệnh nhân đột quỵ như thế nào?
Tư thế hồi sức cấp cứu
– Gọi ngay cấp cứu hoặc người người trợ giúp đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế gần nhất; – Trong thời gian chờ hỗ trợ, thực hiện sơ cứu như sau: + Để bệnh nhân nằm nghiêng ở một vị trí thuận lợi [tư thế nằm nghiêng an toàn như hình minh hoạ]; + Nếu người bệnh bị co giật, phải trấn an bệnh nhân và di chuyển những vật dụng xung quanh ra xa bệnh nhân cũng như đảm bảo môi trường xung thông thoáng; + Mở phần cổ áo để kiểm tra hô hấp của người bệnh, có bị ngừng thở hay không, nếu có cần đặt bệnh nhân nằm ngửa, tiến hành hồi sức tim phổi; + Ghi chú lại thời điểm người bệnh khởi phát biểu hiện đột quỵ bất thường;
+ Ghi chú lại những loại thuốc mà người bệnh đang dùng hoặc mang theo đơn thuốc đang có.
– Tuyệt đối KHÔNG: + Không được bất cứ thuốc gì, kể cả nước uống vì nguy cơ cao bị sặc, gây nghẹt đường thở; + Không thực hiện trói tay, chân hoặc sử dụng ngáng miệng bệnh nhân khi bệnh nhân bị co giật. + Không tự ý cho người bệnh đột quỵ sử dụng thuốc hạ huyết áp tại nhà; + Không cạo gió; + Không được dùng các biện pháp dân gian như: chích máu, ấn nhân trung, xoa dầu, bóp cao…
Đột quỵ hay tai biến mạch máu não không phải một câu chuyện mới nhưng chưa bao giờ cũ. Nhiều người dù thoát chết, nhưng những di chứng sau đó lại vô cùng nặng nề, ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống, tuổi thọ. Khoảng thời gian 3 giờ đầu tiên được gọi là “giờ vàng”, chính vì vậy, nếu “loay hoay” ở nhà chỉ làm chậm thời gian vàng.
Hãy trang bị kiến thức cho bản thân và phổ biến cho mọi người xung quanh cùng biết để chủ động ngăn chặn, phát hiện kịp thời, tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc. Cùng với đó khi phát hiện có bệnh nhân đột quỵ hãy lập tức sơ cứu theo hướng dẫn và liên hệ cơ sở y tế để bệnh nhân được cấp cứu kịp thời.