Nhân viên môi giới chứng khoán là vị trí công việc có mức thu nhập hấp dẫn đồng thời có nhiều cơ hội phát triển trong tương lai. Tuy nhiên nghề môi giới chứng khoán cũng phải đối mặt với nhiều áp lực, thách thức trong công việc. Hy vọng qua những chia sẻ trên đây, bạn đã có được cho mình định hướng rõ ràng hơn về nghề môi giới chứng khoán. Chúc bạn thành công!
Chuyên gia cho rằng người mới tham gia chứng khoán kỳ vọng lợi suất 15-20% một năm không khả thi vì thời gian cọ xát thị trường chưa đủ.
Tôi ra trường và làm nhân viên một công ty quảng cáo hơn ba năm. Tôi sống với gia đình tại TP HCM nên hàng tháng không phải lo tiền nhà và ăn uống cơ bản. Trước đây, tôi chi tiêu thoải mái nên hiện nay mới tiết kiệm được hơn 100 triệu đồng. Từ khi lập kế hoạch mua nhà trả góp trước năm 27 tuổi [tức hai năm nữa], tôi chi tiêu ít lại và để dành mỗi tháng được 12-15 triệu.
Khoản tiền hiện tại tôi gửi tiết kiệm mỗi năm sinh lời khá ít, chưa kể trượt giá. Tôi muốn tìm một kênh đầu tư mới với kỳ vọng lợi suất khoảng 15-20% một năm, tức ít nhất là gấp đôi hiện tại. Để an toàn, tôi định dùng phân nửa tiền tiết kiệm thử nghiệm đầu tư chứng khoán. Sau đó nếu hiệu quả thì mỗi tháng tôi nạp thêm thay vì gửi ngân hàng.
Với tình hình này thì trong hai năm tới, tôi có đủ vốn lẫn lãi để mua nhà trả góp hay không? Kỳ vọng lợi suất khoảng 15-20% một năm có ổn trong bối cảnh thị trường chứng khoán hiện nay không? Nếu không phải là chứng khoán, có kênh đầu tư nào thay thế đáp ứng kỳ vọng này [hoặc thấp hơn nhưng không dưới 10%, vì hiện lãi suất ngân hàng đã hơn 7%]?
Kim Huyền [TP HCM]
Nhà đầu tư giao dịch tại một sàn chứng khoán ở TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần.
Chuyên gia trả lời:
Bạn có thể mua được nhà với giả định tiếp tục duy trì thu nhập và số tiền tiết kiệm bằng hoặc cao hơn hiện tại. Với vốn ban đầu 100 triệu, tiết kiệm hàng tháng tối thiểu 12 triệu và lãi suất tiền gửi tiết kiệm trung bình 6% một năm thì bạn để dành được khoảng 420 triệu sau hai năm. Khi đó, bạn có thể sở hữu căn nhà trị giá 1,4 tỷ đồng với điều kiện vay ngân hàng 70% và trả lãi trong vòng 20 năm. Mỗi tháng tiền gốc và lãi khoảng 11 triệu đồng.
Trong khi đó, kịch bản lạc quan là tiết kiệm mỗi tháng 15 triệu đồng và đầu tư chứng khoán có lợi suất 15% một năm, bạn sẽ có khoảng 550 triệu đồng sau hai năm. Căn nhà mua được có thể trị giá 1,8 tỷ đồng, sau đó bạn trả góp ngân hàng 15 triệu đồng mỗi tháng. Hai kịch bản này đòi hỏi bạn có công việc ổn định để duy trì thu nhập tối thiểu như hiện tại.
Tuy nhiên, với kịch bản đầu tư vào chứng khoán sinh lời 15%, đây là điều rất khó với cả những nhà đầu tư chuyên nghiệp. Với cổ phiếu, danh mục có thể tăng chừng đấy trong nửa năm đầu tiên và đứng giá suốt thời gian còn lại nên lợi suất đầu tư trung bình sẽ thấp hơn rất nhiều mức bạn kỳ vọng.
Cổ phiếu đang là kênh hấp dẫn cho nhà đầu tư có tầm nhìn dài hạn, trong khi rất rủi ro cho những nhà đầu tư ngắn hạn. P/E thị trường hiện khoảng 11,7 lần, tức bỏ 11,7 đồng để mua một đồng lợi nhuận của doanh nghiệp. Tỷ lệ này tương đương lợi suất 8,5% dựa trên giả định lợi nhuận của doanh nghiệp không suy giảm trong dài hạn.
Với một người chưa có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán, kỳ vọng lợi suất 15% rất không khả thi. Nhà đầu tư mới tiếp cận thị trường cần trải qua ít nhất một chu kỳ [gồm tăng trưởng và suy thoái] kéo dài khoảng bốn năm để có thể tự tin xuống tiền. Thời gian rèn luyện có thể dài hơn vì tỷ lệ ra quyết định đúng của nhà đầu tư thường là 30%. Đó là chưa kể những trường hợp mất vốn vì vay nợ quá nhiều, không biết thời điểm cắt lỗ...
Bạn có thể chọn cách tiếp cận đơn giản hơn là 75% cho tiết kiệm, trái phiếu chất lượng và 25% cho cổ phiếu. Trái phiếu doanh nghiệp có thể đạt mức sinh lời tối thiểu của bạn [không dưới 10%] nhưng bù lại sẽ có rủi ro đồng tiền mất giá, doanh nghiệp chậm trả nợ...
Trường hợp đầu tư vào nhiều chứng khoán, hình thành nên danh mục đầu tư, tỷ suất lợi nhuận của danh mục đầu tư được tính bằng hai phương pháp: Phương pháp tỷ trọng và phương pháp xác xuất, như sau:
Trong đó:
Ví dụ 4: Tính tỷ suất lợi nhuận của một danh mục đầu tư chứng khoán của ông TH, với các thông tin như Bảng 3.
Bảng 3: Ví dụ 4
Tình trạng nền kinh tế
Xác xuất
Đầu tư 50% vào chứng khoán X
Đầu tư 50% vào chứng khoán Y
Danh mục đầu tư
1
2
3
4
5
Tăng trưởng
40%
30%
-5%
12,50%
Bùng nổ
60%
-10%
25%
7,50%
Tổng cộng
100%
6%
13%
Nguồn: Nguyễn Trung Trực, Giáo trình Tài chính doanh nghiệp 1
Tỷ suất sinh lời của danh mục đầu tư:
Ep[R] = 0,40*12,50% +0,60*7,50% =6%
Khi đầu tư vào trái phiếu và cổ phiếu [gọi chung là chứng khoán] ở nước ngoài nhà đầu tư cần chú trọng thêm các yếu tố tăng trưởng GDP [Gross Domestic Product], lạm phát, lãi suất, tỷ giá,…ở nước sở tại, vì các yếu tố này tác động đến tỷ suất lợi nhuận đầu tư chứng khoán.
Yếu tố tăng trưởng GDP
Tăng trưởng GDP sẽ tác động đến tăng trưởng doanh thu, tăng trưởng lợi nhuận, thu nhập một cổ phiếu… do đó tác động đến tỷ suất lợi nhuận chứng khoán
Yếu tố rủi ro
Có thể kể đến các rủi ro về lãi suất; Rủi ro về vỡ nợ của đơn vị phát hành; Rủi ro về chính trị; Rủi ro lạm phát, rủi ro không thanh toán; Rủi ro về tỷ giá hối đoái.
Trong phạm vi bài viết này chúng ta quan tâm đến lãi suất đầu tư ở nước ngoài và biến động tỷ giá.
Các nhà đầu tư khi đầu tư ra nước ngoài, ngoài việc phân tích đánh giá các yếu tố về chính trị, kinh tế, văn hóa... cần chú trọng nguyên tắc đầu tư vào quốc gia có xu hướng giá trị đồng tiền nước sở tại tăng giá để gia tăng tỷ suất lợi nhuận chứng khoán.
Thực trạng tỷ suất lợi nhuận đầu tư chứng khoán tại các thị trường chứng khoán nước ngoài
Tỷ suất lợi nhuận đầu tư chứng khoán tại các thị trường chứng khoán nước ngoài khi đồng tiền nước đầu tư tăng giá
Ví dụ 5: Ngày 01/01/2022, bà MP đầu tư 226.000.000 đồng để mua trái phiếu của công ty K ở Hoa Kỳ với lãi suất coupon nhận hàng năm là 6%, tỷ giá 22.600 VND/USD [Việt Nam đồng/Dollar]. Đến ngày 31/12/2022, bà MP bán toàn bộ trái phiếu bằng giá mua ban đầu và nhận trái tức với tỷ giá 23.600 VND/USD. Tỷ suất lợi nhuận của bà MP được tính như sau:
Số USD mà bà MP có được khi quy đổi vào ngày 01/01/2022:
Vốn gốc và lãi bà MP có được vào ngày 31/12/2022
10.000 [1+6%] = 10.600 USD
Vốn gốc và lãi quy đổi ra VND vào ngày 31/12/2022: 23.600 * 10.600 = 250.160VND
Tỷ suất sinh lời của trái phiếu này:
Tỷ suất lợi nhuận đầu tư chứng khoán tại các thị trường chứng khoán nước ngoài khi đồng tiền nước đầu tư giảm giá
Tiếp tục ví dụ 5 trên, nếu tỷ giá 31/12/2022 là 22.400 [đồng USD giảm giá], số USD mà bà MP có được khi quy đổi vào ngày 01/01/2022:
Vốn gốc và lãi bà MP có được vào ngày 31/12/2022
10.000 [1+6%] = 10.600 USD
Vốn gốc và lãi quy đổi ra VND vào ngày 31/12/2022: 22.400 * 10.600 = 237.440.00VND
Tỷ suất suất sinh lời cuả khoản đầu tư này:
Các kết quả tính toán cho thấy:
Khi USD tăng giá từ 22.600 [1/1/2022] lên 23.600 [31/12/2022] thì tỷ suất sinh lời bà MP có được tăng từ 6%/năm lên 10,69% [Tăng 3,69%/năm].
Khi USD giảm giá từ 22.600 [1/1/2022] giảm còn 22.400 [31/12/2022] thì tỷ suất sinh lời của bà MP giảm từ 6%/năm xuống 5,06% [Giảm 0,94%/năm].
Điều này nói lên, khi đầu tư tiền vào chứng khoán tại các thị trường chứng khoán nước ngoài mà tương lai đồng tiền của quốc gia đó tăng giá sẽ làm tăng tỷ suất sinh lời của nhà đầu tư nói chung, đầu tư chứng khoán tại nước ngoài nói riêng và ngược lại. Đây là lợi thế khi đầu tư ra nước ngoài, trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế.
Đề xuất phương pháp tính tỷ suất lợi nhuận đầu tư chứng khoán tại các thị trường chứng khoán nước ngoài
Trên cơ sở những phân tích nêu trên, để tính tỷ suất lợi nhuận khi đầu tư chứng khoán tại các thị trường chứng khoán nước ngoài một cách nhanh chóng và chính xác, tác giả đề xuất xây dựng công thức tính tỷ suất lợi nhuận như sau:
Gọi: rvn: Tỷ suất lợi nhuận khi đầu tư chứng khoán ở nước ngoài
rfm: Lãi suất coupon
rfx =
Tỷ giá cuối kỳ
: [Tỷ lệ thay đổi tỷ giá ]
Tỷ giá đầu kỳ
Theo quy luật ngang chung giá hay quy luật ngang giá lãi suất, có:
[1+rvn] = [1+rfm] [1+rfx]
-> rvn = [1+rfm] [1+rfx] – 1 [3]
Áp dụng công thức [3] vào trường hợp 2.1
rvn = [1+6%]* [1+[23.600/22.600]] -1= 10,69%
rvn = [1+6%]* [1+[23.400/22.600]] -1= 5,06%
Với công thức đề xuất trên, nhà đầu tư sẽ nhanh chóng tính được tỷ suất lợi nhuận đầu tư chứng khoán tại các thị trường chứng khoán nước ngoài, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nâng cao hiệu quả hoạt động trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.