Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

Trẻ em thường sẽ dễ bị thu hút bởi game, hãy giúp trẻ học cách làm game trên Scratch, tự tạo trò chơi mình yêu thích thay vì chỉ nghiện chơi game. Lập trình game bằng Scratch vô cùng thú vị và dễ dàng thực hiện trên nhiều thiết bị từ tablet máy tính bảng hoặc máy tính, phù hợp cho trẻ từ 7-10 tuổi.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch
cách làm game trên Scratch

1. Hiểu về lập trình game trên Scratch

Lập trình là việc dùng ngôn ngữ lập trình và các công cụ tiện ích để viết các mã lệnh, xây dựng nên các ứng dụng, chương trình thực hiện lên máy tính, thiết bị để phục vụ cho cuộc sống. Thông qua những phần mềm ứng dụng này, có thể giúp con người tiết kiệm thời gian và công sức để có được nhiều niềm vui hơn và tận hưởng cuộc sống tiện nghi hơn. Trẻ học cách làm game trên Scratch sẽ giúp trẻ:

  • – Biết cách sử dụng máy tính có ích không chỉ để chơi game hay nghe nhạc.
  • – Nắm bắt được các kỹ năng số cần thiết trong thời đại công nghệ 4.0
  • – Đủ khả năng chinh phục những ước mơ trong tương lai

Lập trình game được hiểu đơn giản là xây dựng, thiết kế và phát triển game phục vụ người chơi. Công việc chủ yếu của lập trình game là việc lên ý tưởng, phát triển ý tưởng, quản lý dự án, xây dựng kịch bản….sau đó lập trình và vẽ đồ họa của game, chơi thử tìm lỗi và sửa lỗi, cuối cùng là chia sẻ với mọi cộng đồng.

Lập trình game sử dụng các ngôn ngữ lập trình khác nhau như C, C++, Java, Python hay đơn giản và gần gũi với trẻ em nhất là phần mềm lập trình Scratch – đây là một phần mềm lập trình trực quan dành cho trẻ từ 7-10 tuổi được phát triển bởi MIT Media Hoa Kỳ, phổ biến trên toàn thế giới, được áp dụng rộng rãi trong trường học từ tiểu học ở các nước phát triển.

Scratch là phần mềm lập trình robot giúp trẻ em hay những người mới bắt đầu biết đến kỹ năng lập trình, có thể dễ dàng tạo những game đơn giản. Phần mềm lập trình game Scratch dễ dàng và thuận tiện cho việc sử dụng, được dịch ra hơn 70 thứ tiếng trong đó có cả tiếng Việt. Phụ huynh có thể tùy chọn ngôn ngữ cho trẻ em học bằng tiếng Anh hoặc tiếng Việt. Và lập trình Scratch 3.0 ra đời tháng 1/2019 là phiên bản mới nhất đã được DigiUni Junior áp dụng trong giảng dạy. Cùng khám phá cách làm game trên Scratch cực kỳ đơn giản bên dưới nhé!

2. Cách làm game trên Scratch cực đơn giản

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

Để sử dụng và học cách làm game trên Scratch, phụ huynh cần truy cập vào trang Scratch của MIT, đăng ký tài khoản miễn phí, phụ huynh an tâm, giáo viên DigiUni Junior sẽ tận tình hướng dẫn và cài đặt Scratch giúp các em học sinh, cũng như hướng dẫn cách truy cập cho buổi học sau.

Sau khi đăng nhập thành công thì giao diện trang chủ của website sẽ hiện ra và con có thể bắt đầu thực hành với những dự án game của mình.

Con có thể dễ dàng thay đổi hình nền và thêm các khối hình đồ họa 2D (Sprite) như các nhân vật hay vật dụng. Lập trình điều khiển Sprite kết hợp với robot bằng cách kéo thả các khối lệnh như xếp hình lego theo kịch bản và định nghĩa tương tác Sprite với chuột hay bàn phím.

Với các Sprite khác sẽ tạo ra những trò chơi khác theo ý tưởng của con. Ví dụ như muốn nhân vật di chuyển lên xuống bằng cách chọn khối lệnh trong Motion hay hiệu ứng âm thanh của nhân vật bằng các khối lệnh trong phần Sound. Với cách làm game bằng scratch đơn giản này còn rất nhiều những khối lệnh đa dạng và hấp dẫn đang chờ con khám phá.

Giáo viên sẽ hướng dẫn cách làm game trên Scratch bằng cách thao tác các Sprite và giải thích chức năng từng khối lệnh. Các em sẽ bắt đầu tư duy logic và sáng tạo để ghép các khối lệnh sao cho đạt được yêu cầu game. Với phương pháp dạy học tiên tiến, tương tác cao, các con được học và thực hành ngay từ buổi học đầu tiên. Sau mỗi học phần, các con sẽ được làm dự án, cá nhân hoặc theo nhóm với chủ đề chung, thầy cô sẽ hướng dẫn và hỗ trợ con mỗi khi con gặp vấn đề chưa giải quyết được, dần dần khi con đã quen hơn với lệnh, con sẽ tự tập được khả năng giải quyết vấn đề, kiên trì, không từ bỏ.

3. Cùng làm game “Hứng trái cây” cực dễ nào!

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

Cách làm game trên Scratch cực dễ dàng, hãy cùng thực hành với game “Hứng trái cây” thú vị như sau:

  1. Tạo hình nền -Thêm backdrop cho game bằng cách nhấn vào nút Choose backdrop from backdrop
  2. Tạo nhân vật – Thêm vật Hiệp sĩ bằng cách bấm nút Choose a sprite
  3. Lập trình cho Hiệp sĩ – Khi ấn mũi tên sang phải, hiệp sĩ di chuyển sang phải, khi ấn mũi tên sang trái, hiệp sĩ di chuyển sang trái.
  4. Lập trình cho trái cây và quả bom – Xuất phát từ một điểm ngẫu nhiên từ trên cao (x ngẫu nhiên còn y = 180) Rơi từ từ xuống (di chuyển theo chiều dọc – y). Câu lệnh gợi ý lập trình cho quả bom và trái cây rơi xuống. Trong quá trình rơi, liên tục kiểm tra xem có chạm vào Hiệp sĩ không. Nếu chạm thì chuyển sang costume nổ.
  5. Tạo Life cho Hiệp sĩ – Tạo variable Life Data —> Make a variable –> Nhập “life” vào ô Variable name sau đó bấm OK. Life ở đây là tên biến, các bạn có thể chọn tên khác tùy thích miễn sao tên biến có nghĩa và phù hợp với chức năng của nó. Khi bắt đầu trò chơi, đặt life = 3

Chúc các em thành công với trò chơi hứng trái cây trong Scratch và hãy cùng học cách làm game trên Scratch tại DigiUni Junior! Nếu có câu hỏi hoặc góp ý gì thì hãy đừng ngại ngần và comment xuống phía dưới nhé!

Cách làm game đua xe trên Scratch không quá khó. Hướng dẫn dưới đây sẽ giải thích chi tiết từng bước cách tạo game trên Scratch.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

Lập trình có thể nói là một ngành “hot” nhất hiện nay. Nhất là trong thời dịch, chúng ta đều nhận thấy rõ tầm quan trọng của nó. Nhờ có lập trình, nhiều phần mềm hữu ích đã ra đời, giúp con người dễ dàng giao tiếp với nhau dù đang ở cách xa nửa vòng Trái Đất. Nhiều lập trình viên cũng phát triển những tựa game hay, ý nghĩa để mọi người giải trí, thậm chí cả kiếm tiền từ game. Thật tuyệt phải không?

Ngày nay, lập trình không còn giới hạn độ tuổi. Giờ học sinh tiểu học đã có thể tiếp cận bộ môn này qua các phần mềm lập trình dành riêng cho trẻ em. Chúng đã đơn giản hóa ngôn ngữ lập trình phức tạp, khiến trẻ dễ hiểu và nắm bắt được các bước tạo ra một phần mềm, game. Và Scratch là cái tên nổi bật trong lĩnh vực này.

Bé có thể tự tay sáng tạo rất nhiều trò chơi trong Scratch. Ở bài viết này, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu cách làm trò chơi đua xe trên Scratch đơn giản nhất nhé!

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

1. Scratch là phần mềm lập trình miễn phí cho người mới bắt đầu nên bạn chỉ cần mở Scratch bằng cách truy cập https://scratch.mit.edu/Scratch.

  • Scratch
  • Scratch cho Mac
  • Scratch Online
  • ScratchJr cho iOS
  • ScratchJr cho Android
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

2. Click tab Create nằm ở phía trên cùng của trang để mở giao diện lập trình trong Scratch.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

3. Đóng sidebar “All Tips” bằng cách click dấu X trong danh sách mẹo ở bên phải của trang. Dù điều này không thực sự cần thiết nhưng nó giúp bạn dễ làm việc hơn trên giao diện của Scratch.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

4. Nhập tiêu đề. Trong box text có chữ Untitled ở góc trái phía trên cùng, nhập tiêu đề game. Ví dụ: My Racing Game - Game đua xe của tôi.

Đầu tiên, có thể bạn cần kích hoạt Adobe Flash trước bằng cách click Allow hoặc logo liên quan trên màn hình.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

5. Xóa nhân vật mèo. Click chuột phải vào hình mèo trong cửa sổ Sprites ở góc bên trái phía dưới của trang, rồi click Delete trong menu thả xuống.

Trên Mac, bạn có thể giữ phím Control trong khi click vào sprite (nhân vật) để mở menu thả xuống.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

6. Click tab Backdrop ở phía trên cùng của trang Scratch.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

7. Lấp đầy hình nền

Trước khi vẽ đường đua, bạn cần tạo hình nền đặt đường đua trong đó:

  • Click icon hình bút lông nằm dưới biểu tượng T.
  • Chọn màu hình nền (xanh lá cho cỏ) ở phần dưới của trang.
  • Click hình nền nằm bên phải trang.
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

8. Vẽ đường đua. Bạn có thể tạo các chặng đường đua giống hoặc khác nhau như ý thích:

  • Click icon cọ vẽ ở phía trên cùng của danh sách công cụ.
  • Chọn một màu cho đường đua (ví dụ: màu đen) ở phía cuối trang.
  • Tăng chiều rộng của cọ vẽ bằng cách kéo thanh trượt sang phải ở phía dưới trang.
  • Vẽ đường đua theo hình có tính chất chu kỳ (không nhất thiết phải là hình tròn).
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

9. Thêm điểm kết thúc/bắt đầu. Chọn một màu khác màu bạn đã dùng cho hình nền và đường đua, rồi giảm chiều rộng của cọ vẽ, sau đó, vẽ một đường qua địa điểm bạn muốn kết thúc đường đua.

  • Đây cũng có thể là điểm ở phía trước vị trí ô tô bắt đầu đường đua.
  • Bạn có thể muốn dùng công cụ vẽ đường thẳng (giống dấu \ nằm dưới icon cọ vẽ).

Phần 2: Tạo xe đua

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

1. Click icon Paint new sprite nằm ở bên phải phía trên của bảng Sprites.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

2. Phóng to. Click icon Zoom in (giống hình kính lúp có dấu + bên trong) ít nhất 4 lần. Bạn sẽ thấy icon + lớn hơn nằm giữa bảng bên tay phải.

Nếu chưa làm việc đó từ đầu, trước tiên, bạn có thể phải đóng sidebar Tips ở bên phải của trang bằng cách click X trong góc bên trái của sidebar.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

3. Vẽ xe đua bạn thích bằng cọ vẽ

  • Nếu đang tạo xe hơi, bạn có thể muốn dùng công cụ hình chữ nhật để vẽ phần thân, rồi thêm bánh xe bằng công cụ hình tròn.
  • Icon + trong bảng đại diện cho trung tâm của xe đua.
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

4. Vẽ một xe đua bị va chạm. Click icon Paint new costume bên dưới New costume, rồi vẽ một phiên bản bị va chạm của xe đua. Nó sẽ hiện nếu xe đua của bạn đi vào bãi cỏ hay va phải bất kỳ vật cản nào.

Ví dụ, nếu xe đua hiện tại của bạn là một khuôn mặt cười, bạn có thể tạo hình ảnh bị va chạm bằng khuôn mặt buồn.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

5. Chọn xe đua đầu tiên. Ở bên trái của bảng bạn đang vẽ xe đua, click hình vẽ đầu tiên:

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

6. Kéo xe đua tới vị trí bắt đầu ở phía trước đường kết thúc. Bạn sẽ làm việc này ở bảng bên tay trái. Hành động này đảm bảo xe đua nằm chính xác tại vị trí bắt đầu khi bạn tạo tập lệnh (script). Xe đua sẽ dừng khi nó chạm vào đường kết thúc, vì thế, đảm bảo xe đua nằm ở phía trước.

Phần 3: Tạo điểm bắt đầu

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

1. Click tab Scripts. Bạn sẽ thấy nó ở phía trên cùng của trang Scratch.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

2. Click Events. Nó là một tùy chọn nằm bên dưới tab Scripts. Hành động này sẽ mở ra một danh sách các code bracket dựa trên sự kiện.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

3. Thêm sự kiện when flag clicked vào bảng. Click và kéo when [lá cờ màu xanh lá] clicked vào bảng bên tay phải, rồi thả nó ra tại đây.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

4. Click Motion. Liên kết màu xanh nằm trong phần Scripts.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

5. Thêm vị trí bắt đầu đường đua. Điều này sẽ quyết định vị trí đường đua khởi động bất cứ khi nào bạn bắt đầu một game mới.

  • Đặt con trỏ qua xe đua.
  • Xem lại tọa độ xy ở bên tay phải phía trên cửa sổ Sprite.
  • Kéo sự kiện go to x: 16 y: 120 tới vị trí phù hợp trong sự kiện when flag clicked.
  • Click đúp vào box text 16, rồi nhập giá trị x.
  • Nhấn phím Tab, rồi nhập giá trị y.
  • Nhấn Enter.
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

6. Thay đổi điểm khởi đầu. Kéo sự kiện point in direction 90 từ menu Motion khớp với box go to x y. Điều này đảm bảo ô tô của bạn đang đi đúng hướng khi click lá cờ.

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

7. Chỉ định hình ảnh muốn dùng. Click Looks, rồi kéo switch costume to costume2 xuống dưới vị trí khởi đầu, click box costume2 và chọn costume1. Hành động này khiến xe đua trở về trạng thái chưa bị va chạm khi bạn reset game.

Phần 4: Tạo các quy tắc chuyển động

Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

1. Thêm kịch bản chuyển động. Đây là script mà xe đua dùng để tiến về phía trước.

  • Click Events.
  • Kéo when flag clicked vào bảng, tách biệt với lệnh when flag clicked đầu tiên.
  • Click Control.
  • Kéo event forever khớp với script when flag clicked.
  • Click Motion, rồi kéo tùy chọn move 10 steps phù hợp với slot forever.
  • Thay đổi biến move 10 steps từ 10 sang 2, rồi nhấn Enter.
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

2. Tạo các điều khiển. Bạn sẽ dùng script sau để gán các điều khiển chuyển hướng cho xe đua.

  • Click Events, rồi kéo when space key is pressed vào bảng 2 lần. Bạn nên có 2 sự kiện when space key is pressed.
  • Click box space trên một sự kiện when space key is pressed, rồi click mũi tên bên trái trong menu thả xuống.
  • Click box space của sự kiện when space key is pressed khác, rồi click mũi tên bên phải ở menu thả xuống.
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

3. Thêm chuyển động vào các điều khiển. Đây là cách bạn dùng các mũi tên để điều khiển nhân vật đua:

  • Click Motion.
  • Kéo turn [mũi tên phải] 15 degrees khớp với điều khiển mũi tên phải.
  • Kéo turn [left arrow] 15 degrees khớp với điều khiển mũi tên trái.
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

4. Tạo quy tắc cấm. Dùng quy tắc này sẽ đảm bảo điều đó. Khi xe đua chạm vào màu nền này (không phải đường đua), nó sẽ ở trạng thái va chạm.

  • Click Control, rồi kéo tùy chọn if then vào vùng trống.
  • Click Sensing, rồi kéo tùy chọn touching color vào vùng trống của tùy chọn if then.
  • Click màu hiện tại bên cạnh touching color, rồi click một lần vào hình nền đường đua.
  • Click Looks, rồi kéo switch costume to khớp với đoạn if then.
  • Kéo toàn bộ if then khớp với đoạn forever bên dưới quy tắc move 2 steps.
  • Click Control, rồi kéo tùy chọn stop all vừa khớp với switch costume to.
  • Click All, rồi click this script trong menu kết quả thả xuống.
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

5. Tạo phản ứng một đường hoàn thiện. Script sau sẽ tạo một thông báo chiến thắng khi xe đua qua đường hoàn thành:

  • Click Control, rồi kéo tùy chọn if then vào một vùng trống.
  • Click Sensing, rồi kéo tùy chọn touching color vào vùng trống của if then (giữa ifthen).
  • Click màu hiện tại bên cạnh touching color, rồi click một đường kết thúc.
  • Click Looks, rồi kéo tùy chọn say hello for 2 secs vừa khớp với đoạn if then.
  • Thay đổi hello thành You won!, rồi đổi 2 sang lượng thời gian bạn muốn dùng và nhấn Enter.
  • Kéo toàn bộ cụm if then vào khung forever dưới khung if khác.
Cách lập trình trò chơi đơn giản trên Scratch

6. Chạy thử game. Click icon - ở phía dưới bên phải vùng bối cảnh để thu nhỏ hình ảnh, click lá cờ màu xanh ở bảng bên tay trái, rồi dùng các phím mũi tên để di chuyển xung quanh đường đua. Bạn có thể tới đích cuối cùng mà không gặp sự cố.

Nếu thấy đường đua quá hẹp hoặc vòng vèo, bạn có thể điều chỉnh nó bằng cách click vào icon đường đua ở phía dưới bên trái của trang, click tab Backdrops và vẽ nó trong vùng bạn cần sửa với màu đường đua chính.

Trên đây là cách tạo game đua xe bằng Scratch. Hi vọng bài viết hữu ích với các bạn.

Cập nhật: 22/07/2021