Lý Mạc Sầu luôn xuất hiện một cách rất đặc biệt, chưa thấy người đã nghe tiếng hát, với câu hỏi đã làm loài người trăn trở tự nghìn xưa: “Hỏi thế gian, Tình là gì?“.
Thực ra, đây là câu trích trong bài “Mô ngư nhi – Nhạn khâu” [迈陂塘] của Nguyên Hiếu Vấn – [元好问, Trung Quốc] khi đi chơi qua sông Phần, gặp một con nhạn yếu sức rơi xuống chết bên đường. Ông đắp cho con nhạn một nấm mộ; năm sau đi qua chốn cũ, nhớ lại chuyện xưa, làm bài từ này:
Vấn thế gian, Tình thị hà vật? Trực giao sinh tử tương hứa. Thiên Nam địa Bắc song phi khách. Lão sí kỷ hồi hàn thử Hoan lạc thú, ly biệt khổ Tựu trung cánh hữu si nhi nữ Quân ưng hữu ngữ Diểu vạn lý tằng vân Thiên sơn mộ tuyết
Chích ảnh hướng thùy khứ.
Chia sẻ những câu nói tiếng Trung về Thất tình bạn vẫn có thể ghi lại và học tiếng Trung qua chúng nhé.
1. 你到底有没有爱过我。[Nǐ dàodǐ yǒu méiyǒu àiguò wǒ.]
=> Em rốt cuộc đã từng yêu anh chưa?
2. 问世间情为何物，直教人生死相许. [Wèn shì jiān qíng wéi hé wù, zhí jiào rén shēng sǐ xiāng xǔ]
=> Hỏi thế gian tình ái là chi, mà đôi lứa thề nguyện sống chết.
3. 疼痛的青春，曾经为谁而执着. [Téng tòng de qīngchūn, céngjīng wèi shéi ér zhí zhuó]
=> Thanh xuân nhiều đau khổ đã từng vì ai đó mà cố chấp
4. 爱不是游戏，因为当对手放弃时，你不是赢家. [Ài bùshì yóuxì, yīnwèi dāng duìshǒu fàngqì shí, nǐ bùshì yíngjiā.]
=> Tình yêu không phải là một trò chơi, bởi vì khi đối thủ bỏ cuộc bạn không phải là người chiến thắng.
5. 当他让你伤心时，你会学会变得更坚强。当他离开你时，你会学会变得更加独立. [Dāng tā ràng nǐ shāngxīn shí, nǐ huì xué huì biàn dé gèngjiānqiáng. Dāng tā líkāi nǐ shí, nǐ huì xuéhuì biàn dé gèng jiā dúlì]
=> Khi ai đó làm ta tổn thương, ta học được cách để trở nên mạnh mẽ. Khi ai đó rời bỏ ta, ta học được cách trở nên độc lập hơn.
6. 努力让自己走出来，你会看到明天的太阳比今天更温暖! [Nǔlì ràng zìjǐ zǒu chūlái, nǐ huì kàn dào míngtiān de tàiyáng bǐ jīntiān gèng wēnnuǎn]
Hãy nỗ lực làm cho mình thoát ra, bạn sẽ thấy mặt trời của ngày mai càng ấm áp hơn hôm nay.
7. 时间，带走了你，也带走我的一切。[Shí jiān, dài zǒu le nǐ, yě dài zǒu wǒ de yī qiè.]
Thời gian mang em đi rồi, cũng mang tất cả những gì thuộc về anh nữa.
8. 也许, 在生活中最难受的事情就是看着你爱的人爱别人而不爱你. [Yěxǔ, Zài shēnghuó zhōng zuì nánshòu de shìqíng jiùshì kànzhe nǐ ài de rén ài biérén ér bù ài nǐ]
Có lẽ điều khó khăn nhất trong cuộc sống, đó chính là nhìn người mà bạn yêu, yêu một người khác không phải bạn!
>>> Xem thêm : Những câu nói tiếng Trung về sự thành công
9. 很难让心碎的人再次坠入爱河 [Hěn nán ràng xīn suì de rén zàicì zhuì rù àihé]
=>Thật khó để khiến một trái tim tan vỡ yêu lại một lần nữa.
10. 永远不要浪费你的一分一秒，去想任何你不喜欢的人 [Yǒngyuǎn bùyào làngfèi nǐ de yī fēn yī miǎo, qù xiǎng rènhé nǐ bù xǐhuān de rén]
=> Đừng bao giờ lãng phí một giây phút nào để nhớ đến người bạn không yêu.
10. 我们为什么总是不知道爱什么时候开始的？但是我们总是知道爱情何时结束. [Wǒmen wèishéme zǒng shì bù zhīdào ài shénme shíhòu kāishǐ de?Dànshì wǒmen zǒng shì zhīdào àiqíng hé shí jiéshù].
Tại sao chúng ta không bao giờ biết được tình yêu bắt đầu từ khi nào nhưng luôn nhận ra khi tình yêu kết thúc.
11. 你能为你爱的人做一切除了再爱一次. [Nǐ néng wéi nǐ ài de rén zuò yīqièi chúle zài ài yīcì]
Bạn có thể làm mọi thứ cho người mình yêu, ngoại trừ việc yêu họ thêm lần nữa.
12. 有时候最适合你的人，恰恰是你最没想到的人. [Yǒu shíhòu zuì shìhé nǐ de rén, qiàqià shì nǐ zuì méi xiǎngdào de rén]
=> Có đôi khi người phù hợp nhất với bạn, lại chính là người mà bạn không ngờ đến.
13. 世界上最心痛的感觉不是失恋而是我把心给你的时候你却在欺骗我. [Shìjiè shàng zuì xīntòng de gǎnjué bùshì shīliàn ér shì wǒ bǎ xīn gěi nǐ de shíhòu nǐ què zài qīpiàn wǒ]
=> Cảm giác đau lòng nhất trên đời không phải là thất tình mà là lúc anh trao trái tim này cho em, em lại lừa gạt anh.
14. 如 果 你 不 爱 一个人，请放手，好让别人有机会爱她。如果你爱的人放弃了你，请放开自己，好让自己有机会爱别人。有的东西你再喜欢也不会属于你的，有的东西你再留恋也注定要放弃的。[Rúguǒ nǐ bù ài yīgè rén, qǐng fàngshǒu, hǎo ràng biérén yǒu jīhuì ài tā. Rúguǒ nǐ ài de rén fàngqìle nǐ, qǐng fàng kāi zìjǐ, hǎo ràng zìjǐ yǒu jīhuì ài biérén. Yǒu de dōngxī nǐ zài xǐhuān yě bù huì shǔyú nǐ de, yǒu de dōngxī nǐ zài liúliàn yě zhùdìng yào fàngqì de]
Nếu bạn đã không yêu người ấy, cũng đừng đeo bám, hãy để cho người khác có cơ hội yêu người ấy. Còn nếu người đó bỏ rơi mình hãy cho mình cơ hội để yêu người khác. Có những thứ mà bạn rất thích nhưng hoàn toàn lại không thuộc về bạn, có những thứ như bạn không muốn rời xa nhưng số phận an bài lại rời bỏ bạn.
15. 可能我只是你生命里的一个过客但你不会遇见第二个我 [Kěnéng wǒ zhǐshì nǐ shēngmìng lǐ de yīgè guòkè dàn nǐ bù huì yùjiàn dì èr gè wǒ]
=> Có thể anh chỉ là một người khách qua đường trong cuộc sống của em nhưng em sẽ không tìm thấy người thứ hai như anh.
16. 是一种突然间的冲动，是一种闪在脑里的念头 [Shì yī zhǒng tūrán jiān de chōngdòng，shì yī zhǒng shǎn zài nǎo lǐ de niàn tóu]
=> Thích là cảm giác không lời, xúc động nhất, là chút gì thoáng nghĩ qua.
17. 每一种创伤，都是一种成熟. [Měi yī zhǒng chuàngshāng, dōu shì yī zhǒng chéng shú]
=> Mỗi một vết thương đều là một sự trưởng thành.
Có nỗi đau nào đau hơn thất tình? Còn nỗi buồn nào sâu hơn nỗi buồn của những người đơn phương? Những STT thất tình bằng tiếng Trung có thể nó sẽ khiến bạn buồn thêm. Nhưng đừng trốn tránh nỗi đau này, hãy dùng cảm đối diện với nó để có một ngày tình yêu mới sẽ xuất hiện cùng bạn.
_dịch thơ Dịch Thơ Tạp Ký Thơ Văn
Ai coi tiểu thuyết hay phim cổ trang Thần Điêu Hiệp Lữ của Kim Dung, chắc ai cũng có ấn tượng về bài thơ của Lý Mạc Sầu. Không ít người thuộc lòng, nhưng chắc không phải ai cũng rõ xuất xứ bài này.
Trong tác phẩm Thần điêu hiệp lữ của Kim Dung, Lý Mạc Sầu chỉ hát nửa đầu của bài từ mà thôi:
Hỏi thế gian
Tình ái là gì nhỉ ?
Sống chết một lời hứa luỵ
Nam Bắc phân chia hai đàng
Mưa dầm nắng dãi quan san
Cánh chim bạt gió muôn ngàn khổ đau
Chung quy một kiếp tình sầu
Khi vui gang tấc
Ngàn sầu biệt ly
Biết cùng ai, biết nói gì
Chỉ trông mây núi người đi không về...
Bài này là một bài từ, nguyên văn như sau:
Phần hán văn:
摸魚兒－雁丘 問世間、情是何物， 直教生死相許？ 天南地北雙飛客， 老翅幾回寒暑。 歡樂趣、 離別苦， 就中更有痴兒女。 君應有語， 渺萬里層雲。 千山暮雪， 只影向誰去？ 橫汾路、 寂寞當年蕭鼓， 荒煙依舊平楚。 招魂楚些何嗟及， 山鬼暗啼風雨。 天也妒、 未信與， 鶯兒燕子俱黃土。 千愁萬古， 為留待騷人。 狂歌痛飲，
來訪雁丘處。
Phiên âm:
Mô ngư nhi - Nhạn khâu
Vấn thế gian tình thị hà vật Trực giao sinh tử tương hứa Thiên nam địa bắc song phi khách Lão sí kỷ hồi hàn thử Hoan lạc thú Ly biệt khổ Tựu trung cánh hữu si nhi nữ Quân ưng hữu ngữ Diểu vạn lý tằng vân Thiên sơn mộ tuyết Chích ảnh hướng thùy khứ. Hoành Phần lộ Tịch mịch đương niên tiêu cổ Hoang yên y cựu bình Sở Chiêu hồn Sở ta hà ta cập Sơn quỷ ám đề phong vũ Thiên dã đố Vị tín dữ Oanh nhi yến tử câu hoàng thổ Thiên sầu vạn cổ Vi lưu đãi tao nhân Cuồng ca thống ẩm
Lai phóng nhạn khâu xứ.
Trên đây là toàn bộ nguyên tác bài từ Mô ngư nhi của Nguyên Hiếu Vấn, một danh sĩ đời Liêu-Kim. Có lần Nguyên Hiếu Vấn đi chơi qua sông Phần, gặp một con nhạn yếu sức rơi xuống chết bên đường. Ông đắp cho con nhạn một nấm mộ. Năm sau đi qua chốn cũ, nhớ lại chuyện xưa, làm bài từ này. Nguyên Hiếu Vấn 元好問 [1190-1257], tự Dụ Chi 裕之, hiệu Di Sơn 遺山, quê tại Tú Dung, Thái Nguyên [nay là thành phố Hãn Châu, tỉnh Sơn Tây]. Nhỏ theo học ông Hách Thiên Đỉnh, thông thuộc kinh sử Bách Gia, 6 năm học thành. Xuống núi Thái Hàng, qua sông Hoàng Hà, văn chương làm Triệu Bỉnh Văn ở Bộ Lễ tán thưởng, danh nổi kinh đô, được xưng tụng Tài tử số một. Đời Kim Tuyên Tông, năm Hưng Định thứ 5 [1221] đậu tiến sĩ, trấn nhậm Nam Dương, chức huyện lệnh huyện Nội Hương, được đề cử làm chức kiểm soát tại phủ Thượng thư, Trừ Tả Tư Đô Sự, chuyển qua Viên Ngoại lang. Kim Ai Tông, năm đầu Thiên Hưng [1232], nhập Hàn lâm làm việc tiếp nhận, biên soạn sắc dụ của vua. Nhà Kim mất, không làm quan nữa, những năm cuối đời lấy việc trước tác làm việc chính. Từng cùng người trong Trương Nhu Xứ viết "Kim nguyên thực lục", thành sử một thời đại. Về sau tu sửa "Kim sử", viết nhiều bản. Nguyên Hiếu Vấn mở ra văn tông một thời,văn chương độc bộ 30 năm. Đời Nguyên, Nguyên Thế Tổ [Hốt Tất Liệt] nghe danh, cho mời vào làm việc ở Quán Khách Xứ, chưa được trọng dụng thì đã mất.Để lại "Di Sơn tập", "Trung Châu tập", "Nhâm Thìn tạp biên", truyền lại đời sau. Tản khúc của ông tuy còn lại ít, nhưng đã có ảnh hưởng lớn. Chu Quyền 朱權 nhà Minh trong "Thái Hoà chính âm phổ" 太和正音譜 bình những bài của ông "như cây tùng đơn độc ở vách đá cuối trời". Nhất là bài "Sậu vũ đả tân hà" 驟雨打新荷 nhất thủ, từ ngữ mới lạ, cấu tứ cao siêu, được xướng hoạ truyền tụng rất nhiều.
Người dịch bài này cũng không nhiều, sau đây trích lại để tham khảo
Bài dịch 1: dịch bởi Lang Xet Tu www.maihoatrang.com
Hỏi thế gian tình là gì nhỉ
Mà khiến hẹn thề sinh tử
Cùng phiêu bạt trời nam đất bắc
Cánh mỏi lạnh nồng mấy độ
Hoan lạc thú
Ly biệt khổ
Đều là ngơ ngẩn tình nhi nữ
Lời người muốn ngỏ
Xa tít vạn tầng mây
Nghìn non tuyết muộn
Bóng lẻ về đâu nữa.
Sông Phần đó
Tịch mịch năm nào trống gõ
Khói hoang như hồi dẹp Sở
Chiêu hồn khúc Sở kịp chăng ai
Sơn quỷ khóc nhòa mưa gió
Trời ghen đố
Tin chẳng bõ
Yến oanh cũng lấp thành hoàng thổ
Nghìn sầu muôn thuở
Còn mãi đợi người thơ
Dốc khổ ca cuồng
Bên mồ chim nhạn cũ.
bài dịch này hay ở chỗ , giữ nguyên dc thể thơ Mô ngư nhi của tác giả
mà kể cả bằng trắc cũng cân xứng...
Bài dịch 2: dịch bởi Vi Nhất Tiếu www.vietkiem.com thể tự do
Hỏi thế gian, tình là vật gì Mà khiến ta sống chết một lời hứa lụy Lữ khách kẻ trời Nam người đất bắc Khi đôi cánh mỏi, nhớ những lúc ấm lạnh Khi hoan lạc vui vầy Lúc chia ly đau khổ Đều chỉ vì si mê một người con gái Lời người nói ra Đã xa tít trên tầng mây vạn dặm Tuyết chiều trên nghìn ngọn núi Bóng lẻ ấy biết về đâu Ngang bước sông Phần Nhìn cảnh tịch mịch, nhớ tiếng trống năm xưa Khói hoang vẫn như ngày nao bình quân Sở Than ôi, khúc chiêu hồn nước Sở nay còn kịp chăng Quỷ núi khóc trong mưa gió thê lương Trời cũng hờn ghen Chẳng thể nào tin được Chim én chim oanh, rồi cũng thành đất bụi Ngàn mối sầu vạn cổ Lưu lại đợi người thơ Hát trong điên cuồng, uống rượu trong đau khổ
Tìm lại nơi đâu nấm mộ chim nhạn năm nào
Bài dịch này tự do thoải mái..dịch chuẩn xác.
Bài dịch 3: dịch bởi Điệp Luyến Hoa...thể lục bát
Thế gian, tình nghĩa là gì ? Khiến người sinh tử hẹn vì có nhau! Trời nam đất bắc cách đâu, Rã rời mưa nắng, bạn bầu mấy khi. Gặp nhau vui thú mấy thì, Mà nay cách biệt chia ly nỗi đời. Phải lòng nhi nữ ấy thôi, Lời đây muốn ngỏ mà người cách xa. Nghìn năm núi tuyết bao la, Thân này lẻ bóng biết là về đâu. Sông Phần nước chảy rầu rầu, Mịt mờ trống gõ nơi đâu năm nào. Khói hoang dẹp Sở khi nao, Gọi hồn người cũ, biết đâu còn vừa ? Núi này quỷ khóc trong mưa, Trời kia đã ghét, phải chừa lòng tin. Yến oanh rồi cũng cỏ vun, Cho sầu mãi đợi mỏi mòn người thơ. Uống cuồng cất khúc ngẩn ngơ,
Đến bên thăm lại nấm mồ nhạn đây.
bài dịch này hay ở chỗ người dịch dùng thể lục bát.. dịch có sáng tạo và hay...thậm chí có chỗ uyên thâm mà chính xác...mức biểu cảm rất cao...thi lực của ng này rất cao, ngưỡng mộ.Còn sau đây là mấy bản dịch của Nhak
Bài dịch 4: dịch bởi NHAK...thể ngũ ngôn
Thế gian hỏi một tý Tình ái tựa vật chi? Sống chết thà chung lối Thề nguyền mãi có đôi Bắc nam phiêu bạc mãi Nóng lạnh nhớ nhung ai Hoan lạc vui vẻ mấy Chia ly đau khỗ đầy Nhi nữ đeo chi mãi Lời yêu theo mây bay Tuyết chiều in núi ẩn Bóng lẻ bước phân vân Bước ngang ngắm sông Phần Nhìn cảnh nhớ trống ngân Khói hoang quân Sở lặng Chiêu hồn Khúc Sở chăng? Quỷ yêu khóc khắp hướng Mưa gió buồn thê lương Yến oanh thành cát bụi Tạo hoá cứ trêu người Chiện cũ sầu lỡ dỡ Lưu lại đợi người thơ Khóc cười say lảo đão
Mộ kia ở nơi nào???
Ghi chú: dịch mí thể phú và mí thể nì khó khủng.... Có sửa lại theo ý của Sayuri
Bài dịch 5: dịch bởi Nhak...thể song thất lục bát
"Thế gian ơi, tình ái , là gì ? Mà sống chết, chỉ vì thề nguyện ? Nam bắc bao lần luân chuyển,
Nóng lạnh vì ai, lưu luyến nhớ nhung."
Thế gian hỡi, ái tình chi ấy? Câu thề nguyền trống mái có nhau, Trời nam đất bắc xá đâu,
Vì ai nóng lạnh thảm sầu nhớ nhung.
Hoan lạc ấy, ung dung được mấy, Chia ly đây, lạnh lẽo chất đầy ! Lời yêu vội đã theo mây, Trách người con gái đong đầy chữ si. Người lẻ bóng, tương tri cách trở,
Núi tuyết kia, cứ ngỡ người thân,
Đi ngang qua ngắm sông Phần, Cảnh đâu gợi nhớ trống ngân năm nào. Khói hoang toả, ngày nào quân Sở, Khúc chiêu hồn, Nước Sở, kịp chăng? Quỷ ma đâu khóc dưới trăng, Mưa gào, gió thét, càng tăng ưu sầu. Trời ghen tức, dám đâu tin chắc, Kiếp Yến Oanh, bụi cát trở về, Mối sầu nhân thế lê thê, Mong cùng tri kỷ hả hê với mình. Một vò rượu, tỉnh mê cứ mặc,
Mộ Nhạn kia, ta nhắc làm chi !!!