Lý thuyết tổng hợp Công nghệ lớp 12 Bài 8: Mạch khuếch đại - Mạch tạo xung
chọn lọc năm 2021 – 2022 mới nhất gồm tóm tắt lý thuyết và hơn 500 bài tập ôn luyện Công nghệ 12. Hy vọng bộ tổng hợp lý thuyết Công nghệ lớp 12 sẽ giúp học sinh củng cố kiến thức, ôn tập và đạt điểm cao trong các bài thi trắc nghiệm môn Công nghệ 12.
A. Lý thuyết
I - MẠCH KHUẾCH ĐẠI
1. Chức năng của mạch khuếch đại:
Mạch khuếch đại mắc phối hợp các linh liện để khuếch đại tín hiệu về điện áp, dòng điện, công suất.
2. Sơ đồ và nguyên lý làm việc
Mạch khuếch đại có thể dùng Tranzito rời rạc hoặc dùng IC. Ở đây chỉ giới thiệu về IC khuếch đại thuật toán và mạch khuếch đại dùng IC
a] Giới thiệu về IC khuếch đại thuật toán và mạch khuếch đại dùng IC
IC khuếch đại thuật toán viết tắt là OA thực chất là bộ khuếch đại dòng điện một chiều có hệ số khuếch đại lớn có hai đầu vào và một đầu ra.
Đầu vào UVK gọi là đầu vào không đảo, đánh dấu [+]. Đầu vào UVĐ là đầu vào đảo, đánh dấu [-]. Đầu ra Ura
b] Nguyên lý làm việc của mạch khuếch đại điện áp dùng OA
Mạch điện có hồi tiếp âm thông qua Rht. Đầu vào không đảo được nối với điểm chung của mạch điện [Nối đất]. Tín hiệu vào qua R1 đưa vào đầu vào không đảo của OA. Kết quả điện áp ở đầu ra ngược dấu với điện áp ở đầu vào và đã được khuếch đại
II - MẠCH TẠO XUNG
1. Chức năng của mạch tạo xung
Mạch tạo xung là mạch điện tử nhằm phối hợp các linh kiện điện tử để biến đổi dòng điện thành năng lượng xoay chiều có hình dạng và tần số theo yêu cầu.
2. Sơ đồ và nguyên lý làm việc của mạch tạo xung đa hài tự dao động
Mạch tạo xung đa hài tự dao động là mạch điện tạo ra các xung có dạng hình chữ nhật lặp lại theo chu kì và có hai trạng thái cân bằng không ổn định.
a] Sơ đồ mạch điện: hình 8 – 3 là mạch tạo xung đa hài tự kích dùng Tranzito ghép Colecto-bazo
b] Nguyên lý làm việc
Mạch điện bao gồm hai tầng khuếch đại có ghép từ colecto tầng này sang bazo tầng kia thông qua các tụ điện C1 và C2. Điện trở R1, R2 là các điện trở tải mắc ở colecto. Điện trở R3, R4 là các điện trở định thiên tạo dòng Ib mở cửa để tranzito làm việc.
Chính quá rình phóng nạp của hai tụ điện đã làm thay đổi điện áp mở tắt của hai Tranzito.
Quá trình cứ như vậy theo chu kì để tạo xung.
B. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Chức năng của mạch khuếch đại là:
A. Khuếch đại tín hiệu điện về mặt điện áp
B. Khuếch đại tín hiệu điện về mặt dòng điện
C. Khuếch đại tín hiệu điện về mặt công suất
D. Cả 3 đáp án trên
Câu 2: Phát biểu nào sau đây đúng
A. Mạch khuếch đại có thể dùng tranzito
B. Mạch khuếch đại có thể dùng IC
C. Mạch khuếch đại dùng cả tranzito và IC
D. Mạch khuếch đại có thể dùng tranzito hoặc IC
Đáp án: DCâu 3: Tìm phát biểu đúng: Trên kí hiệu của IC khuếch đại thuật toán
A. Ở đầu vào đảo kí hiệu dấu “-”
B. Ở đầu vào không đảo kí hiệu dấu “-”
C. Ở đầu vào không đảo kí hiệu “+”
D. Cả 3 đáp án trên đều đúng
Đáp án: ACâu 4: Đầu vào không đảo kí hiệu dấu “+” nghĩa là:
A. Tín hiệu đưa đến đầu vào không đảo thì tín hiệu ra ngược dấu với tín hiệu vào.
B. Tín hiệu đưa đến đầu vào không đảo thì tín hiệu ra cùng dấu với tín hiệu vào.
C. Không có ý nghĩa gì, chỉ là kí hiệu ngẫu nhiên
D. Cả 3 đáp án đều sai
Câu 5: Tìm phát biểu đúng:
A. Tín hiệu ra sẽ cùng dấu hay ngược dấu tín hiệu vào tùy thuộc tín hiệu đưa vào đầu vào đảo hay không đảo
B. Tín hiệu vào là tín hiệu một chiều, tín hiệu ra là tín hiệu xoay chiều
C. Tín hiệu vào là tín hiệu xoay chiều, tín hiệu ra là tín hiệu một chiều
D. Tín hiệu vào là tín hiệu xoay chiều, tín hiệu ra là tín hiệu xoay chiều
Đáp án: A. Vì mạch khuếch đại chỉ khuếch đại tín hiệu, không có tác dụng đổi điện xoay chiều thành một chiều và ngược lại.Câu 6: Hệ số khuếch đại được tính theo công thức nào:
A.
B.
C.
D.
Câu 7: Phát biểu nào sau đây là đúng
A. Khuếch đại điện áp là đưa tín hiệu có biên độ nhỏ vào, đầu ra sẽ thu được tín hiệu có biên độ lớn hơn nhiều lần.
B. Khuếch đại dòng điện là đưa tín hiệu có cường độ lớn vào, đầu ra sẽ thu được tín hiệu cho cường độ dòng điện mạnh hơn nhiều lần.
C. Khuếch đại công suất là đưa tín hiệu có công suất yếu vào, đầu ra sẽ thu được tín hiệu có công suất mạnh hơn nhiều lần.
D. Cả 3 đáp án trên đều đúng
Câu 8: Để điều chỉnh hệ số khuếch đại của mạch điện, người ta điều chỉnh:
A. Rht
B. R1
C. Rht hoặc R1
D. Không điều chỉnh được hệ số khuếch đại.
Đáp án: C
Vì công thức tính hệ số khuếch đại là Kđ = Rht/R1 nên có thể điều chỉnh hệ số khuếch đại bằng cách điều chỉnh Rht hoặc R1.
Câu 9: Trong mạch tạo xung đa hài tự kích dùng tranzito ghép colecto – bazo, nếu thay R1, R2 bằng các điôt quang, hiện tượng xảy ra là:
A. LED1, LED2 tắt
B. LED1, LED2 sáng
C. LED1, LED2 nhấp nháy cùng tắt, cùng sáng.
D. LED1, LED2 nhấp nháy luân phiên
Câu 10: Đối với mạch tạo xung đa hài tự kích dùng tranzito ghép colecto – bazo, khi T1 và T2 giống nhau, để thu được xung đa hài đối xứng thì:
A. R1 = R2
B. R3 = R4
C. C1 = C2
D. R1 = R2, R3 = R4, C1 = C2
IIC khuếch đại thuật toán OA có số lượng đầu vào và đầu ra lần lượt là bao nhiêu? Đây là dạng câu hỏi trắc nghiệm môn Công nghệ lớp 12 được các thầy cô thường xuyên ra trong các bài kiểm tra trên lớp. Để dễ dàng trả lời nhanh dạng câu hỏi như trên các em cần ôn luyện vững kiến thức lý thuyết trên lớp. Dưới đây là câu trả lời và giải thích chi tiết từ chúng tôi, mời các em và thầy cô giáo tham khảo tại đây.
Hệ số khuếch đại của mạch khuếch đại điện áp dùng oa phụ thuộc vào?
A. Một đầu vào và một đầu ra.
B. Hai đầu vào và một đầu ra.
C. Một đầu vào và hai đầu ra.
D. Hai đầu vào và hai đầu ra.
Đáp án đúng là: B
Giải thích: IC khuếch đại thuật toán có hai đầu vào và một đầu ra.
Kiến thức tham khảo về "mạch khuếch đại thuật toán":
Mạch khuếch đại thuật toán [Tiếng anh: operational amplifier]
Thường được gọi tắt là op-amp là một mạch khuếch đại "DC-coupled" [tín hiệu đầu vào bao gồm cả tín hiệu BIAS] với hệ số khuếch đại rất cao, có đầu vào vi sai, và thông thường có đầu ra đơn. Trong những ứng dụng thông thường, đầu ra được điều khiển bằng một mạch hồi tiếp âm sao cho có thể xác định độ lợi đầu ra, tổng trở đầu vào và tổng trở đầu ra.
Nguyên lý hoạt động:
Đầu vào vi sai của mạch khuếch đại gồm có đầu vào đảo và đầu vào không đảo, và mạch khuếch đại thuật toán thực tế sẽ chỉ khuếch đại hiệu số điện thế giữa hai đầu vào này. Điện áp này gọi là điện áp vi sai đầu vào. Trong hầu hết các trường hợp, điện áp đầu ra của mạch khuếch đại thuật toán sẽ được điều khiển bằng cách trích một tỷ lệ nào đó của điện áp ra để đưa ngược về đầu vào đảo. Tác động này được gọi là hồi tiếp âm Nếu tỷ lệ này bằng 0, nghĩa là không có hồi tiếp âm, mạch khuếch đại được gọi là hoạt động ở vòng hở. Và điện áp ra sẽ bằng với điện áp vi sai đầu vào nhân với đô lợi tổng của mạch khuếch đại, theo công thức sau:
Trong đó V+ là điện thế tại đầu vào không đảo, V- là điện thế ở đầu vào đảo và G gọi là độ lợi vòng hở của mạch khuếch đại.
Do giá trị của độ lợi vòng hở rất lớn và thường không được quản lý chặt chẽ ngay từ khi chế tạo, các mạch khuếch đại thuật toán thường ít khi làm việc ở tình trạng không có hồi tiếp âm. Ngoại trừ trường hợp điện áp vi sai đầu vào vô cùng bé, độ lợi vòng hở quá lớn sẽ làm cho mạch khuếch đại làm việc ở trạng thái bão hòa trong các trường hợp khác [Xem phần dưới đây Những sai lệch do phi tuyến. Một thí dụ cách tính toán điện áp ra khi có hồi tiếp âm sẽ được thể hiện trong phần Mạch khuếch đại không đảo.
Một cấu hình khác của mạch khuếch đại thuật toán là sử dụng hồi tiếp dương, mạch này trích một phần điện áp ra đưa ngược trở về đầu vào không đảo. Ứng dụng quan trọng của nó dùng để so sánh, với đặc tính trễ hysteresis [Xem Schmitt trigger].
Hy vọng tài liệu sẽ hữu ích cho các em học sinh và quý thầy cô tham khảo và đối chiếu đáp án chính xác.
Như vậy trên đây chúng tôi đã hướng dẫn các bạn trả lời chính xác và chi tiết câu hỏi ic khuếch đại thuật toán oa hay mạch khuếch đại thuật toán có mấy đầu vào và mấy đầu ra [độ ra] đồng thời cũng cung cấp nội dung lý thuyết quan trọng về dạng mạch này để các em học sinh tham khảo và thêm ghi nhớ khi gặp dạng câu hỏi trắc nghiệm này.
Ngoài ra các bạn có thể xem ngay hàng loạt lời giải chi tiết cho các câu hỏi trắc nghiệm thường gặp trong các môn học đã được chuyên trang cập nhật mới liên tục. Chia sẻ ngay nội dung hữu ích này cho bạn vè và người thân nhé.
Đánh giá bài viết