Bệnh thủy đậu thuộc loại truyền nhiễm cấp tính có thể bùng phát thành dịch. Bệnh này xuất hiện ở cả người lớn và trẻ em. Bài viết hôm nay sẽ cung cấp những thông tin hữu ích dành cho bố mẹ ứng phó với bệnh thủy đậu ở trẻ em.
1. Giúp bố mẹ hiểu hơn về bệnh Thủy đậu
1.1. Thủy đậu là bệnh gì?
Thủy đậu thuộc nhóm bệnh truyền nhiễm trên da được gây ra bởi vi rút Varicella Zoster. Theo ghi nhận có hơn 90% người dân chưa được tiêm phòng vaccine có nguy cơ nhiễm bệnh. Bệnh thường xuất hiện vào mùa xuân ở đối tượng chủ yếu là trẻ nhỏ dưới 10 tuổi. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể gây ở người lớn, đặc biệt với phụ nữ có thai.
bệnh thủy đậu ở trẻ em rất phổ biến thường xuất hiện vào mùa xuân
Bệnh này có tốc độ lây truyền nhanh, truyền trực tiếp từ người này sang người kia. Con đường lây truyền bệnh thường qua không khí, người khỏe mạnh sẽ bị bệnh nếu mắc nước bọt từ bệnh nhân thủy đậu khi họ hắt hơi, ho,… Nếu không được ngăn chặn kịp thời sẽ bùng lên thành ổ dịch.
Ngoài ra, thủy đậu có thể lây từ vết thương bị bỏng khi chúng vỡ ra hoặc vùng da tổn thương, lở loét từ bệnh nhân thủy đậu. Đặc biệt, phụ nữ có thai bị thủy đậu có nguy cơ lây truyền cho thai nhi rất cao thông qua nhau thai.
1.2. Triệu chứng của bệnh thủy đậu
Những dấu hiệu bệnh thủy đậu được chia làm 2 giai đoạn:
-
Giai đoạn khởi phát: tương tự như những trường hợp nhiễm vi rút khác, bệnh nhân có những triệu chứng như sốt, nhức đầu, đau mỏi cơ,… Đặc biệt, bệnh thủy đậu ở trẻ em thường không có dấu hiệu cảnh báo bệnh.
-
Giai đoạn phát bệnh: trên người bệnh nhân nổi những “nốt rạ”. Đặc điểm của nốt rạ này là kích thước nhỏ hình tròn xuất hiện trong khoảng 12 - 24 tiếng đồng hồ. Sau đó, chúng sẽ phát triển thành các mụn nước, bóng nước. Những nốt rạ này có thể xuất hiện khắp cơ thể hoặc rải rác vài nơi. Số lượng trung bình ở bệnh nhân thủy đậu thường là 100 - 500 nốt.
Tiếp xúc trực tiếp các nốt mụn nước làm lây nhiễm thủy đậu
Trong nốt rạ có chứa vi rút thế nên khi tiếp xúc trực tiếp với dịch có trong nốt rạ sẽ bị lây nhiễm thủy đậu. Đối với trường hợp mụn nước tự khô biến thành vảy sẽ tự hết trong khoảng 4 - 5 ngày. Bệnh thủy đậu ở trẻ em thường kéo dài trong vòng 5 - 10 ngày khiến các bé phải nghỉ học.
Cần lưu ý rằng, nếu không được kiểm soát và chữa trị đúng cách bệnh thủy đậu sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng trên da, nhiễm trùng máu, xương/khớp, thậm chí là viêm phổi, viêm não,…
2. Bệnh thủy đậu gây ra những biến chứng nguy hiểm nào?
Bệnh thủy đậu được xem là lành tính thế nhưng vẫn có khả năng gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu không được chữa trị kịp lúc. Một số biến chứng thường gặp như:
-
Nhiễm trùng mụn nước, xuất huyết bên trong: tình trạng này dễ gặp ở trường hợp bệnh thủy đậu ở trẻ em do trẻ khó kiểm soát gây vỡ mụn nước hay bong tróc làm nhiễm trùng, nổi mủ và lở loét.
-
Viêm não và viêm màng não: biến chứng dễ gặp ở người lớn và cả trẻ em. Biến chứng này thường gặp sau khi bóng nước nổi 7 ngày. Thế nhưng người lớn có nguy cơ mắc biến chứng này cao hơn trẻ em. Nếu không được xử lý kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.
-
Viêm phổi thủy đậu: dễ mắc ở người lớn với các dấu hiệu như ho nhiều, thậm chí ho ra máu, đau tức ngực và khó thở.
-
Thủy đậu chu sinh: biến chứng có ở phụ nữ mang thai. Nếu mẹ mắc thủy đậu trước hoặc sau khi sinh từ 2 - 5 ngày rất nguy hại đến thai nhi. Trẻ có thể lây nhiễm bệnh từ mẹ hoặc mắc khuyết tật, tử vong.
Thủy đậu chu sinh gặp ở phụ nữ mang thai
-
Bệnh zona thần kinh: bệnh tuy đã khỏi thế nhưng vi rút thủy đậu vẫn còn bám ở rễ dây thần kinh. Nếu hệ thần kinh suy yếu, vi rút này sẽ hoạt động trở lại và gây nên bệnh zona thần kinh.
3. Bệnh thủy đậu ở trẻ em được ứng phó như thế nào?
Những gợi ý sau đây giúp các ông bố bà mẹ có thể chăm sóc trẻ đúng cách và giảm thiểu nguy cơ biến chứng của bệnh cũng như giúp bé mau khỏi bệnh:
-
Trẻ em bị bệnh thủy đậu cần nằm phòng cách ly áp lực âm để ngăn ngừa lây nhiễm cho người lành. Sau khi xuất viện vẫn cần được cách ly đến khi khỏi bệnh hẳn.
-
Người nuôi bệnh phải đeo khẩu trang N95 [đối với người chưa mắc thủy đậu] và đeo khẩu trang ngoại khoa [đối với người có tiền sử mắc bệnh hay đã tiêm ngừa thủy đậu]. Khi đưa trẻ đến khám chuyên khoa hoặc thực hiện các thăm dò cũng cần đeo khẩu trang cho bé. Ngoài ra cần vệ sinh trước và sau khi chăm sóc cho bé.
-
Sử dụng dung dịch xanh - methylen hay castellani bôi lên các mụn nước hoặc vết phỏng đã vỡ.
Sử dụng thuốc bôi các nốt thủy đậu cho trẻ
-
Tuyệt đối không cho trẻ gãi khiến mụn nước và vây mủ ra vùng da lân cận. Tốt nhất nên cho trẻ đeo bao tay vải tránh tác động vào mụn nước.
-
Kết hợp thuốc kháng sinh hoặc thuốc hạ sốt cho bệnh nhân thủy đậu phải theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
-
Vệ sinh sạch sẽ mũi họng mỗi ngày với nước muối sinh lí 0,9%.
-
Cho trẻ mặc quần áo mềm mại, thấm mồ hôi và đặc biệt giữ vệ sinh da cho trẻ đề phòng biến chứng không mong muốn. Tắm cho trẻ bằng nước ấm và thay áo quần ngay trong phòng tắm.
-
Cho trẻ ăn đồ ăn mềm, lỏng dễ nuốt, dễ tiêu hóa. Đặc biệt, cho trẻ uống thật nhiều nước hoặc nước trái cây.
-
Sử dụng đồ dùng cá nhân riêng biệt với khăn, ly, muỗng, đũa,…
-
Tránh tiếp xúc với khu vực đông người để ngăn ngừa lây nhiễm.
-
Hạn chế ra gió vì cơ thể dễ bị nhiễm lạnh và làm cho bệnh ngày càng tồi tệ hơn.
4. Cách phòng tránh bệnh thủy đậu
Hiện nay, y học đã cung cấp loại vắc xin ngăn ngừa thủy đậu hiệu quả. Đặc biệt, trẻ nhỏ cần phải được tiêm ngừa bệnh thủy đậu. Bố mẹ có con nhỏ cần theo dõi và cho trẻ tiêm ngừa theo đúng lịch:
-
Mũi 1: thực hiện khi trẻ được 1 tuổi.
-
Mũi 2:
-
Từ 1 đến 13 tuổi: sau khi tiêm mũi 1 ít nhất là tháng.
-
Sau 13 tuổi: sau khi tiêm mũi 1 ít nhất là 30 ngày.
Tiêm ngừa thủy đậu là cách tốt nhất bảo vệ sức khỏe cho trẻ
Đối với trường hợp chưa tiêm ngừa bệnh thủy đậu mà tiếp xúc với bệnh nhân mắc thủy đậu phải đi tiêm ngừa ngay trong vòng 3 ngày. Lưu ý không được sử dụng chung đồ dùng cá nhân hoặc chạm vào mụn nước của người mắc thủy đậu.
Bệnh nhân thủy đậu phải được cách ly với những người trong gia đình và cộng đồng. Phòng ở của bệnh nhân thủy đậu phải được vệ sinh sạch sẽ với dung dịch tẩy rửa.
Bệnh thủy đậu ở trẻ em có thể chữa khỏi nếu phát hiện kịp thời và xử lý đúng cách. Bố mẹ hãy chăm sóc cho trẻ cũng như bản thân thật kỹ lưỡng tránh nguy cơ lây nhiễm.
Cách chữa bệnh thuỷ đậu ở trẻ sơ sinh được các bậc Phụ huynh quan tâm rất nhiều vì thủy đậu là bệnh truyền nhiễm phổ biến, rất thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Qua bài viết dưới đây hãy cùng Docosan tìm hiểu về bệnh thủy đậu và cách chữa bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh nhé!
Bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh là gì?
Bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh hay còn được gọi là bệnh phỏng rạ [ở miền Bắc], bệnh trái rạ [ở miền Nam], là một bệnh truyền nhiễm có thể gây dịch, do vi rút Varicella Zoster [VZV] gây ra.
Bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh lây truyền qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với sang thương da và niêm mạc.
Bệnh thủy đậu gây sốt và phát ban toàn thân nhiều đợt với nhiều giai đoạn tiến triển khác nhau [sẩn, mụn nước, mụn mủ và đóng mày] trên cùng một vùng da kèm theo ngứa, sau đó chuyển sang dạng bóng nước và vỡ ra. Cụ thể diễn tiến của sang thương da trong bệnh thủy đậu:
- Dát hồng ban, sẩn, ngứa → mụn nước [căng, lõm ở trung tâm, rải rác]→ mụn mủ → mài
- Niêm mạc: mụn nước vỡ nhanh, để lại vết loét nông
- Sang thương mới ngưng xuất hiện vào ngày thứ 4 và hầu hết đóng mài vào ngày thứ 6
- Bệnh thường tự khỏi, mài tự tróc sau 1-3 tuần, có thể để lại dát giảm sắc tố
- Sẹo thường do bệnh nhân gãi hay do nhiễm trùng
Bệnh thường diễn tiến lành tính, biến chứng trầm trọng, thường gặp ở người lớn và cơ địa suy giảm miễn dịch hiếm xảy ra nhưng có thể gây tử vong như viêm phổi, viêm não.
Cách chữa bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh
Bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh thường lành tính và tự khỏi, chủ yếu là:
- Điều trị triệu chứng bằng các thuốc hạ sốt, kháng histamine giúp giảm ngứa, thuốc giảm đau theo hướng dẫn của bác sĩ
- Điều trị thuốc kháng virus toàn thân – acyclovir càng sớm càng tốt, tốt nhất trong vòng 24 giờ đầu sau khi phát ban. Tuy nhiên Viện Hàn Lâm Nhi khoa Hoa Kỳ[AAP] khuyến cáo chỉ một số nhóm có nguy cơ mắc bệnh thủy đậu trung bình đến nặng mới nên được xem xét điều trị với acyclovir:
- Trẻ em trên 12 tuổi, người lớn.
- Những người có hệ thống miễn dịch yếu: Bị HIV, ung thư, điều trị hóa chất, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.
- Tiền sử bệnh về da hoặc bệnh lý mạn tính về tim, phổi.
- Thuốc bôi tại chỗ nhằm mục đích chống bội nhiễm da như: Xanhmethylen, chỉ cần bôi những nốt phỏng đã vỡ để làm khô se bề mặt.
Các thắc mắc hay gặp của bố mẹ về bệnh thuỷ đậu ở trẻ sơ sinh
Trẻ tiêm phòng thuỷ đậu rồi có bị nữa không?
Vắc xin thủy đậu cũng giống như các vắc xin khác dù tốt đến đâu thì sau khi tiêm chủng cũng chỉ có khoảng 90% số người được tiêm tạo được miễn dịch bảo vệ phòng bệnh. Như vậy vẫn còn tới 10% số người dù đã được tiêm chủng nhưng không tạo được miễn dịch bảo vệ do cơ thể không đáp ứng với vắc xin và vẫn có khả năng bị mắc bệnh dù đã tiêm phòng.
Theo các bác sĩ, có nhiều nguyên nhân của tình trạng tiêm ngừa thủy đậu rồi mà vẫn nhiễm bệnh lại:
- Do cơ địa người được tiêm phòng không đáp ứng được các điều kiện của vắc xin nên không được miễn nhiễm hoàn toàn;
- Bảo quản vắc xin không tốt làm giảm chất lượng
- Tiêm ngừa không đúng kỹ thuật làm giảm hiệu quả của vắc xin …
- Bố mẹ đưa con đi tiêm ngừa khi trẻ đã ở giai đoạn ủ bệnh hoặc đã tiếp xúc với bệnh, do đó tiêm ngừa không có tác dụng như mong muốn – đây cũng là nguyên nhân thường gặp hơn cả. Thời gian ủ của bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh thường là 2-3 tuần, nếu trong thời gian trẻ đang có mầm bệnh trong người này mà bố mẹ đưa trẻ đi tiêm ngừa thì cũng không ngăn được bệnh bộc phát. Tiêm ngừa chỉ đạt hiệu quả cao nhất khi cơ thể ở giai đoạn an toàn, tức giai đoạn chưa có mầm bệnh, và cũng không có dịch bệnh.
Hiệu quả của việc tiêm vắc-xin thuỷ đậu còn phụ thuộc vào số lượng vắc-xin đã được tiêm và hệ thống miễn dịch của người đó mạnh hay không, tuy nhiên việc tiêm phòng ngừa bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh vẫn dường như được xem là một “bắt buộc” vì theo Trung tâm kiểm soát và phòng chống bệnh dịch [CDC], một liều vắc xin có hiệu quả 85% trong việc phòng chống bệnh thuỷ đậu và hiệu quả 100% trong việc phòng được bệnh ở mức độ nặng. Với hai liều vắc-xin thuỷ đậu thì hiệu quả phòng chống bất kì loại bệnh thuỷ đậu nào sẽ tăng lên đến 88-98%.
Chính vì vậy dù có thể bị bệnh sau khi đã tiêm ngừa nhưng bố mẹ vẫn nên cho trẻ tiêm phòng bệnh thủy đậu đầy đủ nhé!
Trẻ bị thuỷ đậu có được tắm không?
Hiện nay có rất nhiều bậc phụ huynh có suy nghĩ sai lầm, cho rằng khi trẻ bị nhiễm bệnh thủy đậu thì cần phải kiêng gió, kiêng tắm. Tuy nhiên, việc kiêng tắm không những không khiến bệnh giảm đi mà còn làm cho tình trạng bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh trở nên nặng nề hơn do da bẩn dễ bị ngứa, gãi nhiều gây loét da, nhiều trẻ nhập viện trong tình trạng các mụn bị vỡ ra, loang hết cả một vùng. Việc kiêng tắm cho người bệnh thủy đậu và cho mặc quá nhiều quần áo chính là tạo thêm cơ hội để các ổ virus gây bệnh thủy đậu lan rộng ra.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, quan điểm tránh gió và kiêng tắm cho trẻ mắc bệnh thủy đậu là quan điểm cổ hủ, lạc hậu, bố mẹ tuyệt đối không làm theo. Trong thời gian bị bệnh, trẻ cần được điều trị đúng cách và tắm rửa, giữ vệ sinh sạch sẽ nhằm giúp trẻ giảm bớt sự khó chịu, ngứa ngáy do bệnh gây ra.
Ngoài ra, cha mẹ nên lưu ý cắt móng tay và giữ sạch bàn tay của trẻ, điều này sẽ giúp trẻ không gãi và làm cho da bị xước, nhiễm trùng và lây lan virus sang các vùng cơ thể khác.
Cách tắm cho trẻ bị thuỷ đậu
Khi trẻ sơ sinh mắc bệnh thủy đậu, cha mẹ cần lưu ý các điều sau:
- Vệ sinh thân thể cho trẻ một cách sạch sẽ bằng nước ấm
- Không được tắm quá lâu
- Lau khô người ngay sau tắm.
- Nên đeo bao tay để trẻ không gãi vào chỗ mụn nước gây vỡ mụn nước, nó sẽ khiến tình trạng lây lan nhanh hơn.
- Nếu trẻ bị thủy đậu cả trong miệng thì phụ huynh cần phải vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ.
Cách giảm ngứa cho trẻ bị thuỷ đậu
Cắt ngắn và giữ sạch móng tay
Trẻ sơ sinh mắc bệnh thủy đậu sẽ rất ngứa và khiến trẻ muốn gãi nên việc cắt ngắn móng tay và giữ cho tay luôn sạch sẽ để phòng bội nhiễm ở vết mụn nước hở do vi khuẩn dưới móng và trên da xâm nhập trong trường hợp trẻ không thể chịu được và gãi ngứa.
Thoa kem dưỡng da
Một số kem dưỡng da có tác dụng giúp giảm ngứa hiệu quả, làm dịu da, giúp làm khô nhanh những nốt mụn thủy đậu. Tuy nhiên, cần đặc biệt lưu ý và hỏi ý kiến chuyên gia trước khi dùng những loại kem chứa chất kháng histamin.
Những loại kem dưỡng chứa các thành phần sau được khuyên dùng:
- Phenol, tinh dầu bạc hà và long não [ví dụ kem calamine]
- Bột yến mạch
Ngăn ngừa kích ứng da
- Mặc quần áo rộng rãi, chất liệu cotton mềm, nhẹ, thấm hút mồ hôi tốt và không cọ xát da.
- Thay quần áo và ga trải giường thường xuyên
- Giữ vệ sinh môi trường sống bằng cách quét dọn nhà cửa sạch sẽ.
- Ngoài ra, nên dùng các chất tẩy rửa nhẹ nếu thấy quần áo, ga trải giường có dấu hiệu kích ứng da.
Hạn chế gãi xước da gây bội nhiễm
Hạn chế gãi lên các nốt mụn thực chất là một công việc rất khó khăn, đặc biệt là với các bệnh nhi nhỏ tuổi. Các giải pháp cha mẹ có thể thử bao gồm:
- Cắt móng tay và làm sạch móng tay kỹ càng.
- Đeo găng tay sạch để tránh gây trầy xước khi gãi.
- Dùng băng gạc dán kín vết thương hở.
- Thường xuyên rửa tay sạch sẽ.
- Đánh lạc hướng trẻ khi thấy trẻ bắt đầu gãi.
Bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh là một bệnh truyền nhiễm có thể gây dịch, do vi rút Varicella Zoster [VZV] gây ra. Bệnh thủy đậu gây sốt và phát ban toàn thân nhiều đợt với nhiều giai đoạn tiến triển khác nhau [sẩn, mụn nước, mụn mủ và đóng mày] trên cùng một vùng da kèm theo ngứa, sau đó chuyển sang dạng bóng nước và vỡ ra. Bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh thường lành tính và tự khỏi, chủ yếu là điều trị triệu chứng, thuốc kháng vi rút và thuốc bôi tại chỗ.
Có thể bạn quan tâm
Hiện có không ít người đang đặt ra dấu chấm hỏi cho vấn đề khám thủy đậu ở đâu. Để việc điều…
Trẻ bị thuỷ đậu nên kiêng gì là câu hỏi rất thường gặp của các bậc cha mẹ có con mắc bệnh…
Tiêm phòng thủy đậu có công dụng gì? Tác dụng trong bao lâu? Bất kỳ ai cũng có khả năng mắc…