Chúng ta thường nghĩ rằng: mọi điều ta quyết định đều được suy nghĩ thấu đáo và được dẫn dắt bởi lý trí mà không phụ thuộc nhiều vào cảm xúc hay ảnh hưởng từ người khác. Nhưng thực tế thường ngược lại, hãy khám phá 99 lỗi cơ bản trong tư duy mà bạn cần tránh để có được những quyết định nhanh chóng và chính xác.
Cuốn sách là tập hợp những câu chuyện, những phân tích của tác giả về các lỗi tư duy mà mọi người thường gặp phải, những ví dụ cụ thể khiến bạn có thể dễ dàng nhận ra và cũng đưa ra lời khuyên cho bạn để tránh những sai lầm tương tự.
Mọi người đều mắc sai lầm. Những sai lầm trong việc ra quyết định đều bắt nguồn từ các lỗi tư duy tưởng như đơn giản, nhưng dần dà chúng tích tụ thành những thành kiến khó bỏ. Vậy mà hiếm khi chúng ta nhận ra điều đó, nên sai lầm cứ nối tiếp sai lầm, dẫn đến bao hối tiếc vì những quyết định không đúng cho cuộc đời mình: Cứ mãi đeo bám một công việc dù biết trước chẳng thu được lợi lộc gì; cho rằng một dự án thành công suôn sẻ là do tài năng và trí lực, còn thất bại do ngoại cảnh khách quan; bán cổ phiếu lúc đã quá trễ, hoặc bán quá sớm…
Và đó chỉ là một vài trong số hàng loạt các sai lầm “cơ bản” được Dobelli mổ xẻ phân tích qua 99 chương sách ngắn gọn, súc tích với những ví dụ minh họa sinh động, giúp ta có thể nhận diện và né tránh chúng.
Chúng ta tư duy đơn giản, thiếu logic, suy nghĩ của chúng ta bị lệch lạc, né tránh những sai lầm của bản thân, mơ mộng, không nhìn vào thực tế, thường đổ lỗi cho ngoại cảnh, gượng ép bản thân làm những điều mình không thích chỉ là một vài trong rất nhiều lỗi mà Nghệ thuật tư duy rành mạch nhắc đến.
Hãy ghi nhớ câu nói “Chúng ta không có khả năng dự đoán chính xác những cảm xúc của chính mình” trong cuốn sách và cẩn thận với những gì bạn ước ao, những cảm xúc ngắn ngủi khi bạn đạt được một trong những điều mình mong muốn có thể không phải là hạnh phúc thực sự mà bạn đang hướng đến.
Nhắc đến thành công của một công ty hay một cá nhân, người ta thường lùng cho bằng được một lý do cụ thể dẫn đến thành công hoặc thất bại, nhưng thực tế là có trăm ngàn lý do có thể đóng góp vào việc thành công hay thất bại của một cá nhân hay tập thể. Cuốn sách còn đề cập đến rất nhiều những ví dụ khác nữa mà bạn đọc có thể tìm hiểu nhiều hơn khi đọc cuốn sách và suy luận về những tình huống xảy ra thường ngày trong cuộc sống của bản thân.
Nghệ thuật tư duy rành mạch xác định những lỗi lầm đã hằn sâu trong tiềm thức và trở thành đòn bẩy giúp bạn thay đổi, để tránh những quyết định sai lầm. Những sai lầm chỉ khiến mọi việc trở nên tại hại, dù bạn có cố gắng tiếp tục nhưng nếu bạn cảm thấy hối hận về những gì mình đưa ra, bạn sẽ không cảm nhận được sự yêu thích hay nhận được những lợi ích mà công việc của bạn mang lại, cứ mãi đeo bám cũng chỉ là đang lãng phí thời gian và sức lực của chính bạn mà thôi.
Cuốn sách sẽ không chỉ cho bạn một cách duy nhất hay cụ thể nào có thể thay đổi kết quả cuộc đời bạn ngay lập tức, mà phải dựa trên nỗ lực và suy nghĩ của bản thân. Tư duy về những sai lầm trước khi đưa ra quyết định sẽ mất thời gian để bạn làm quen và thực hành, nhưng cuộc sống cho phép ta mắc sai lầm để trưởng thành, giống như tác giả nói “Suy nghĩ vốn rất mệt mỏi. Do đó, khi tác hại tiềm tàng là không đáng kể, đừng hao tâm tổn trí, những sai lầm đó không gây ra những mối nguy hại kéo dài cho bạn đâu”.
Nghệ thuật tư duy rành mạch được xuất bản lần đầu hồi năm 2011 và được dịch sang tiếng Anh hồi năm 2013. Cuốn sách được viết thành các chuyên mục hằng tuần trên các tờ báo hàng đầu ở Đức, Hà Lan và Thụy Sĩ. Cuốn sách nằm trong Top 10 sách bán chạy nhất của Đức trong 80 tuần liên tiếp và đã được dịch ra nhiều thứ tiếng.
Đơn giản, rõ ràng và toàn diện một cách đáng ngạc nhiên, cuốn cẩm nang nhất định phải có này có thể thay đổi mãi mãi cách ta suy nghĩ, giúp ta quyết định sáng suốt hơn mỗi ngày ở bất cứ đâu, trong bất cứ tình huống nào.
Nghệ thuật tư duy lành mạnh sẽ thay đổi những thành kiến khó bỏ, giúp bạn quyết định một cách hiệu quả và sáng suốt hơn.
|
Cuốn sách "Nghệ thuật tư duy rành mạch"của tác giảRolf Dobelli.Dịch giả Minh Thi. Sách do Nhà xuất bảnThế Giới xuất bản. Đơn vị phát hành là Nhã Nam. |
Mời quý bạn đọc tham gia Bình chọn "Top 10 quyển sách đáng đọc năm 2021" >>> Tại Đây
Bộ sách "Muôn kiếp nhân sinh" tập 1 & 2
10 bước để có cuộc sống trọn vẹn
10 bước xây dựng thành công thương hiệu Việt trên Amazon
Tác giả: Rolf Dobelli
Về tác giả :
Rolf Dobelli là một tác giả, một doanh nhân, một tiến sỹ triết học, và là nhà sáng lập của Zurich.Minds, cộng đồng những người tư duy cao cấp. Ông cũng là cây viết cho một vài tạp chí danh giá Châu Âu, như Die Zeit và FAZ. Ông cũng là tác giả của 6 cuốn tiểu thuyết.
Giới thiệu sách:
Nghệ thuật tư duy rành mạch [ The Art of Thinking Clearly] mô tả một cách ngắn gọn 99 lỗi tư duy phổ biến mất từ các định kiến về nhận thức đến những nhân tố như là thói ghen tỵ hay biến động xã hội bằng việc sử dụng các nghiên cứu tâm lý và những ví dụ thường ngày trong đời sống.
Tóm tắt nội dung:
Chương 1: Vì sao bạn nên đi viếng các nghĩa trang
Thành kiến sống sót
Mọi người thường đánh giá cao khả năng thành công của họ hơn, thường có xu hướng nghĩ tích cực về thành công hơn là nghĩ về những rủi ro. Nhiều nhà báo thường viết về thành công của những người nổi tiếng nhưng ít ai biết đến số người đã bị vùi dập, thất bại. Hãy đề phòng sai lầm bằng cách thường xuyên “thăm viếng nghĩa trang của các thương vụ đầu tư, làm ăn ..” tránh rủi ro vì biết đâu nó sẽ giữ đầu óc bạn sáng suốt hơn.
Chương 2. Harvard có làm bạn thông minh hơn?
Ảo tưởng về vóc dáng kình ngư
Harvard nổi tiếng là một trường đại học “chất” không phải là do bạn vào trường đó là bạn sẽ có thế thông minh và học giỏi, đó là do những sinh viên đã từng học tại đó thành công và tạo nên thương hiệu. Cũng giống như những có một anh chàng béo phì, thấy những vận động viên kình ngư có một vóc dáng đẹp và anh ta quyết tâm làm vận động viên để có vóc dáng như vậy nhưng nào đâu, sự thật là những người có vóc dáng như vậy mới làm kình ngư vì họ có sẵn do quá trình luyện tập.
Như những quảng cáo mĩ phẩm, bạn nghĩ họ dùng mĩ phẩm sẽ được làn da đẹp mịn như vậy ư? Thật ra đó là do làn da của họ mịn sẵn như vậy thì mới làm người mẫu quảng cáo. Hãy cẩn trọng khi người ta khuyến khích bạn đạt được những thứ nhất định nhờ vào những hình mẫu, hãy nhìn vào gương và thành thật.
Chương 3. Vì sao ta thấy mây có hình thù
Ảo tưởng tụ nhóm
Chúng ta thường nhạy cảm quá mức khi phát hiện ra quy luật. Vì có lúc chúng xảy ra một cách ngẫu nhiên nhưng do chúng ta suy đoán và tạo chúng thành quy luật. Đôi khi bạn nhìn những đám mây và tự suy ngẫm ra những hình thù.
oxxoxoxoxoxoxooooxx là một dãy kí tự có quy luật? Thường thì người ta sẽ nghĩ và áp đặt chúng theo một quy luật nào đó nhưng tôi vừa gõ bừa đấy. :v . Hãy lấy thái độ hoài nghi ban đầu trước khi bạn vừa nghĩ ra một quy luật nào đó
Chương 4. Kể cả khi năm mươi triệu người cùng nói về thứ ngớ ngẩn nào đó, thì nó vẫn là thứ ngớ ngẩn
Bằng chứng xã hội
Người ta thường bị ảnh hưởng bởi số đông khi đưa ra quyết định. Khi bạn đang đi trên đường và đồng loạt mọi người nhìn lên trời, bạn cũng nhìn lên theo.=> bằng chứng xã hội [bản năng bầy đàn] nghĩa là làm cho bản thân mình thấy đúng khi làm theo hành động giống người khác. Hãy hoài nghi với những gì số đông làm, nó có thể đúng hoặc sai đừng bị ảnh hưởng bởi họ
Chương 5. Vì sao bạn nên quên đi quá khứ
Ngụy biện chi phí đã mất
Đã bao giờ bạn nghe thấy câu “Tiền thì đã mất rồi” phải chơi cho bằng được cho đỡ phí hay tôi đã đầu tư quá nhiều vào rồi không thể rút ra được, không thể hủy bỏ được mặc dù nếu tiếp tục thì cũng chả ích gì hoặc có thể còn mù mịt hơn…
“Chúng ta đã đi xa thế này rồi” “Tôi đã mất quá nhiều thời gian để…” Tất cả đều là ngụy biện chi phí đã mất. Hãy tỉnh táo nhận những yếu tố trước mắt, hãy đưa ra quyết định đúng đắn hợp lý đòi hỏi bạn phải quên đi những chi phí mình phải bỏ ra cho đến hiện tại. Dù bạn có đầu tư đến đâu, hãy chỉ xem xét đánh gió về lợi ích và chi phí tương lai.
Chương 6. Đừng lấy đồ uống miễn phí
Có qua có lại
Cho đi và nhận lại, quy luật mà. Một người đi ra chỗ bạn và phát cho bạn một đồ uống miễn phí, sau đó anh ta chìa tay ra và đòi bạn quyên góp từ thiện… Bạn sẽ làm gì? Nếu bạn đang dạo chơi bờ hồ và họ cho bạn một gói tăm và nói nhận từ thiện, bạn nhận…Sau đó họ đưa cho bạn một tờ giấy và bảo kí tên và bắt đầu kêu bạn trả tiền..Bạn sẽ làm gì? [ko ns đến mấy ông lầy] Có qua có lại thường để cho ng ta có cảm giác cảm thấy mắc nợ ai đó khi họ cho ta cái gì đó. Đôi khi nó cũng có mặt tốt như để dựa dẫm vào nhau, quản lí rủi ro.
Chương 7. Hãy cảnh giác với trường hợp cá biệt
Thành kiến chứng thực 1
TKCT là tư duy, xu hướng mà ng ta thường diễn giải thông tin mới sao cho phù hợp với những lý thuyết, niềm tin sẵn có của chúng ta. Nói cách khác, chúng ta lọc bỏ bất cứ thông tin mới nào mâu thuẫn với những cách nhìn vốn có của mình. Có một ví dụ khá thú vị: Một giáo sư cho sinh viên xem dãy số 2, 4 ,6 và hỏi họ tìm ra số tiếp theo đằng sau mẩu giấy và đoán ra quy luật của nó là + thêm 2. Hầu hết những sinh viên đều cho rằng con số tiếp theo là 8 và nói quy luật [chỉ có phù hợp hoặc không phù hợp quy luật] nhưng giáo sư đều trả lời là ko phù hợp quy luật.
Trong số đó, có một cậu sinh viên bèn thử một đáp án khác. Cậu hỏi giáo sư là -2 thì giáo sư trả lời là ko hợp quy luật. Cậu tiếp tục đưa ra đáp án là -24 9 -43. Rõ ràng cậu ta có một ý tưởng và đến cuối cùng c ta xác định được quy luật là số đằng trước lớn hơn số bé. Điểm khác biệt là cậu ta tìm cách xác định tìm xem nó sai ở đâu, từ đó tìm ra bằng chứng phủ quyết còn những người còn lại chỉ muốn khẳng định lý thuyết của họ.
Chương 8. Kết liễu các tình nhân
Thành kiến chứng thực 2
Không nghề nào bị ảnh hưởng nhiều hơn bảo TKCT hơn là nghề nhà báo kinh tế. Họ đưa ra những kết luận rồi sau đó chỉ lấy một số giả thuyết dễ dãi để chứng mình mà ko hề đưa ra những bằng chứng phủ quyết. Ví dụ “Google thành công nhờ nuôi dưỡng văn hóa sáng tạo công ty” rồi đưa ra một vài dẫn chứng, mà hiếm thấy nhà báo nào viết những công ty hết mình vì sáng tạo mà không hề thành công, hay nếu google sẽ ko thành công nếu ko nuôi dưỡng văn hóa sáng tạo?…
Chương 9. Đừng cúi đầu trước quyền lực
Thành kiến quyền lực
“Bất cứ khi nào bạn sắp sửa quyết định một chuyện gì, hãy nghĩ về những nhân vật có quyền lực có thể đang gây ảnh hưởng đến lý trí của bạn. Và khi bạn đối mặt với một người bằng xương bằng thịt, hãy cố gắng chống lại họ hết sức có thể” Hiểu đơn giản là ko sợ mấy ông đầu to, đừng vì quyền lực mà rén họ. [Thề 100 người thì 70 người sợ]]
Quyền lực là một thứ đáng sợ
Chương 10. Đừng mang theo cô bạn siêu mẫu
Hiệu ứng đối lập
Là một lỗi tư duy khá phổ biến, khiến người ta thường bị ảnh hưởng bởi 2 hay nhiều vật với nhau, giống như tính chất tương đối trong vận tốc. Mánh khóe khuyến mãi sale cũng dựa vào đó. Lời khuyên là suy nghĩ thấu đáo, hợp logic với những trường hợp xảy ra hiệu ứng đối lập
Chương 11. Vì sao chúng ta thà có một tấm bản đồ sai còn hơn không có gì cả
Thành kiến về thứ sẵn có
Chúng ta thường hay tư duy, đưa ra những nhận định dựa trên những thứ sẵn có trong đầu mình => Tính chủ quan và không toàn diện. Hãy né tránh bằng cách dành thời gian ở bên những người tư duy khác với bạn => Tiếp thu ý kiến ng khác để nhận thức khác đi.
Chương 12. Vì sao bạn cần cảnh giác với câu không vấp ngã không thành công
Ngụy biện “chuyện tồi tệ đi để rồi trở nên tốt hơn”
Nhiều người thường có lối tư duy khá sai lầm, đó là cứ suy nghĩ nếu muốn mọi chuyện tốt hơn thì phải tồi tệ trc rồi mới tốt lên. Cũng giống nhiều trường hợp như nếu bạn muốn thành công thì “phải thất bại”. Hãy cảnh giác nếu như ai đó nói công ty của bạn cần phải thất bại 1 khoảng thời gian mới có thể tăng doanh số được.
Chương 13. Ngay cả những câu chuyện có thật cũng chỉ là cổ tích
Thành kiến truyện kể
“Ta ướm mình vào những câu chuyện giống như ta thử đồ”. Chúng ta sắp xếp mọi thứ thành những câu chuyện có ý nghĩa, từ những câu chuyện cuộc sống của chính chúng ta cho đến các sự kiện toàn cầu. => Bóp méo hiện thực và tác động đến quyết định của ta. Bất cứ khi nào ta nghe được một câu chuyện hãy hỏi: Ai là người kể? Động cơ là gì? Điều gì đc che giấu đằng sau?
Chương 14. Vì sao bạn nên viết nhật kí
Thành kiến hồi tưởng
Là một trong những dạng ảo tưởng phổ biến, thành kiến ảo tưởng có thể gọi là hiện tượng “tôi đã bảo rồi mà” vì khi nhìn lại mọi thứ có vẻ như tất cả đều tất yếu rõ ràng. Hãy viết nhật kí, dự đoán những điều sẽ xảy ra trong tương lai rồi sau đó bạn sẽ nhận ra sự khác biệt. Bạn nên thường xuyên viết nhật kí
Chương 15. Vì sao bạn thường đề cao sự hiểu biết và năng lực của bản thân
Hiệu ứng tự tin thái quá
Chúng ta luôn tự tin thái quá vào kiến thức cũng như khả năng phán đoán của mình có hệ thống. Hãy ý thức rằng mình thường tự đề cao bản thân, và với mọi kế hoạch hãy thiên vị kịch bản nào bi quan nhất. => có thể phán đoán tình huống 1 cách khách quan, chân thực.
Chương 16. Đừng quá tin vào phát thanh viên
Kiến thức tài xế
Có 2 dạng kiến thức: Kiến thức thực sự và kiến thức tài xế – một dạng kiến thức ngta chỉ học để thuyết trình. Có một cách để biết được kiến thức của mình đến đâu, đó là bạn nên đưa ra “vòng trong hiểu biết” bên trong là những thứ bạn biết còn bên ngoài là những kiến thức lơ mơ.” Vòng tròn của bạn lớn đến đâu không phải là điều tối quan trọng. Điều tối quan trọng là bạn được vòng tròn chu vi đến đâu. “
Chương 17. Bạn kiểm soát ít hơn bạn nghĩ
Ảo tưởng kiểm soát
Ảo tưởng kiểm soát là một dạng xu hướng mà tin rằng chúng ta có thể tạc động đến một điều gì đó mà chung ta không thể suy chuyển được. Chẳng hạn như đèn tín hiệu giao thông, ngta thường có một nút dành cho người đi bộ ấn để chờ qua đường nhưng thực sự sau khi ấn có thể qua luôn được không? Câu trả lời là không bởi nó chỉ giúp cho ta có cảm giác chủ động hơn nhưng trong thực tế ta vẫn phải chờ đợi như không bấm nút.
Chương 18. Không bao giờ trả công luật sư theo giờ
Xu hướng làm vì thưởng
Người ta thường làm đủ mọi thứ để hưởng lợi tối đa từ hình thức khen thưởng. Cái “dị” ở đây là mức độ thay đổi chóng vánh trong cách cư xử của mọi người khi các phương thức khen thưởng được áp dụng hoặc thay đổi và ngta chỉ chăm chăm nhắm đến thưởng, nói cách khác, người ta sẽ bất chấp mọi thứ để có được thưởng thay vì làm như bạn mong đợi. Đôi khi, thưởng không phải là một cái hay ho
Chương 19. Hiệu quả đáng ngờ của bác sĩ, chuyên gia tư vấn, và chuyên gia trị liệu tâm lí
Dao động về trung bình
Người ta thường có xu hướng nghĩ về một thứ sau khi tệ hại hoặc quá cực đoan sẽ nhanh chóng bớt cực đoan cũng như những việc cực kì tốt sẽ có thể hết nhanh chóng hiểu đơn giản là mọi thứ sẽ quay trở lại ở mức cân bằng – Một suy nghĩ sai lầm.
Chương 20: Đừng bao giờ nhìn vào kết quả để phán xét một quyết định
Thành kiến kết quả
Người ta thường nhìn vào kết quả để nhận xét và phán xét một quyết định, đôi khi là cả con người đấy. Đừng bao giờ đánh giá một quyết định chỉ dựa trên kết quả của nó, đặc biệt khi đánh giá ấy chịu tác động bởi yếu tố ngẫu nhiên và ngoại cảnh.
Một kết quả tồi không hẳn chỉ ra một quyết định tồi và ngược lại.
Người ta thường nhìn vào kết quả để đánh giá thay vì nhìn vào quá trình
Chương 21. Ít hơn là nhiều hơn
Nghịch lý lựa chọn
Lựa chọn là thước đo của sự tiến bộ. Tất nhiên nhiều lựa chọn sẽ làm bạn hào hứng nhưng có giới hạn thôi. Vượt quá giới hạn đó, sự thừa mứa sẽ hủy diệt chất lượng cuộc sống. Thuật ngữ này gọi là nghịch lý lựa chọn. Càng nhiều lựa chọn càng khiến chúng ta khó đưa ra quyết định.
Hãy đưa ra những tiêu chí mà bạn chắc chắn cần rồi bám theo chúng. Và nên theo đuổi những quyết định lựa chọn “khá”. Đừng quá cầu toàn.
Chương 22. Bạn thích tôi, bạn thực sự, thực sự thích tôi
Thành kiến yêu thích
“Khi bán bất kì sản phẩm nào, không có gì hiệu quả hơn việc làm sao cho khách hàng thực sự tin là bạn yêu mến họ và quan tâm đến họ.” Tuy dễ hiêu nhưng cta thường xuyên rơi vào bẫy của nó. Nghĩa là khi chúng ta càng thích ai đó, chúng ta càng dễ có xu hướng mua hàng hoặc giúp đỡ họ. – Bề ngoài hấp dẫn – Tương đồng về tính cách, xuất thân hay sở thích. – Họ thích chúng ta
Chốt: Nếu bạn là người bán hàng, hãy làm sao cho người mua nghĩ rằng bạn thích họ, ngay cả khi điều đó có nghĩa là nịnh họ ra mặt. Còn nếu là ng tiêu dùng hãy luôn đánh giá một sản phẩm độc lập khách quan với người bán nó.