Vận dụng lý luận hàng hóa sức lao động của C Mác vào phát triển thị trường lao động ở nước ta

  Trong cơ chế thị trường hiện nay, tiền lương và giá cả đóng một vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng XHCN. Tuy nhiên, các vấn đề xung quanh lương và giá cả thị trường ngày càng phức tạp, lương và giá có mỗi quan hệ chặt chẽ với nhau. Mỗi khi lương tăng thì giá lại biến động khó lường, lương và giá như có một cuộc “rượt đuổi” nhưng lương không thể biến động theo giá. Cho nên Đảng và nhà nước ta cần có những chính sách mạnh mẽ để hoàn thiện tiền lương. Qua bài phân tích sau đây tổng đài tư vấn Luật Quang Huy chúng tôi xin giải quyết về vấn đề:“Lí luận về hàng hóa sức lao động của C.Mác và sự vận dụng lý luận này trong cải cách chính sách tiền công(tiền lương) hiện nay”

Danh mục tài liệu tham khảo

• Giáo trình những nguyên lí cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, nhà xuất bản chính trị quốc gia.
• Giáo trình kinh tế chính trị Mác-Leenin, nhà xuất bản chính trị quốc gia.

Lý luận của chủ nghĩa mác lênin về giá trị hàng hóa sức lao động

Sức lao động và điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa

      Khái niệm sức lao động

      Theo C.Mác, “Sức lao động, đó là toàn bộ các thể lực và trí lực ở trong than thể một con người, trong nhân cách sinh động của một con người, thể lực và trí lực mà con ngời phải làm cho hoạt động để sản xuất ra những vật có ích”.

     Trong bất cứ xã hội nào, sức lao động cũng là điêu kiện cơ bản của sản xuất. nhưng không phải trong bất kì điều kiện nào sức lao động cũng là hàng hóa. Thực tiễn lịch sử cho thấy, sức lao động chính của người nô lệ không phải là hàng hóa, vì bản than người nô lệ thuộc sở hữu của chủ nô,anh ta không có quyền bán sức lao động của mình. Người thợ thủ công tự do tuy được tự ý sử dụng sức lao động của mình, nhưng sức lao động của a ta cũng không phaei hàng hóa, vì anh ta có tư liệu sản xuất để làm ra sản phẩm nuôi sống mình chứ chưa buộc phải bán sức lao dộng để sống.

       Điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa

     Sức lao động chỉ có thể trở thành hành hóa trong những điều kiện nhất định sau đây:

      Thứ nhất, người lao động phải được tự do về than thể, làm chủ được sức lao động của bản than mình và có quyền bán sức lao động của mình như một hàng hóa.

      Thứ hai, người có sức lao động phải bị tước đoạt hết mọi tư liệu sản xuất, để tồn tại buộc anh ta phải bán sức lao động của mình để sống

       Sự tồn tại đồng thời của hai điều kiện nói trên tất yếu biến sức lao động trở thành hàng hóa. Sức lao động biến thành hàng hóa là điều kiện quyết định để tiền biến thành tư bản. tuy nhiên để tiền biến thành tư bản thì lưu thông hàng hóa và lưu thông tiền tệ phải phát triển đến một giai đoạn nhất định.

       Trong các hình thái xã hội trước chủ nghĩa tư bản chỉ có sản phẩm của lao động mới là hàng hóa. Chie đến khi sản xuất hàng hóa phát triển đến một mức độ nhất địng nào đó, các hình thái sản xuất cũ( sản xuất nhỏ, phường hội, phong kiến) bị phá vỡ, thì mới xuất hiện những điều kiện để cho sức lao động trở thành hàng hóa, chính sự xuất hiện của hàng hóa sức lao động đã làm cho sản xuất hàng hóa trở nên có tính chất phổ bieến và đã báo hiệu ch sự ra đời của một thời đại mới trong lịch sử xã hội – thời đại của chủ ghĩa tư bản.

Hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động

       Cũng giống như mọi hàng hóa khác, hàng hóa sức lao động cũng có hai thuộc tính: giá trị và giá trị sử dụng.

      Giá trị hàng hoá sức lao động

      Giống như các hàng hoá khác, giá trị hàng hoá sức co động củng do thời gian lao động xã hội cần thiết để xuất và tái sản xuất sức lao động quyết định.

      Sức lao động chỉ tồn tại như năng lực sông của con người. Như vậy thời gian lao động xã hội cần thiết để tái sản xuất ra sức lao động sẽ được quy thành thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt nuôi sống bản thân người công nhân và gia đìnhanh ta; hay nói cách khác, giá trị hàng hoá sức lao động được đo gián tiếp rằng giá trị của những tư liệu sinh hoạt cần thiết để tái sản xuất ra sức lao động.

      Là hàng hoá đặc biệt, giá trị hàng hoá sức lao động khác với hàng hoá thông thường ở chỗ nó còn bao hàm cả yếu tố tinh thần và lịch sử.

      Mặc dù bao hàm cả yếu tố tinh thần và lịch sử nhưng đối với mỗi một nước nhất định và trong một thời kỳ nhất định, thì quy mô những tư liệu sinh hoạt cần thiết cho người lao động là một đại lượng nhất định, do đó có thể xác định được lượng giá trị hàng hoá sức lao động do những bộ phận sau đây hợp thành:

     Một là, giá trị những tư liệu sinh hoạt về vật chất và tinh thần cần thiết để tái sản xuất sức lao động, duy trì đời sống của bản thân người công nhân;

     Hai là, phí tổn đào tạo người công nhân.

     Ba là, giá trị những tư liệu sinh hoạt vật chất và tinh thần cần thiết cho con cái và gia đình người công nhân.

      Giá trị sử dụng của hàng hoá sức lao động

       Giá trị sử dụng của hàng hoá sức lao động thể hiện ra trong quá trình tiêu dùng sức lao động, tức là quá trình lao động của người công nhân.

      Quá trình sử dụng hay tiêu dùng hàng hoá sức động khác với quá trình tiêu dùng hàng hoá thông thường ở chỗ:

      Đối với các hàng hóa thông thường, sau quá trình tiêu dùng hay sử dụng thì cả giá trị lẫn giá trị sử dụng của nó đều tiêu biến mất theo thời gian.

      Đối với hàng hoá sức lao động, quá trình tiêu dùng chính là quá trình sản xuất ra một loại hàng hoá nào đó, đồng thời là quá trình tạo ra một giá trị mới lớn hơn giá của bản thân hàng hoá sức lao động. Phần lớn hơn đó chính là giá trị thặng dư mà nhà tư bản sẽ chiếm đoạt. Như vậy, giá trị sử dụng của hàng hoá sức lao động có chất đặc biệt, nó là nguồn gốc sinh ra giá trị, tức là nó có thể tạo ra giá trị mới lớn hơn giá trị của bản thân nó. Đây chính là chìa khoá để giải thích mâu thuẫn của công thức chung của tư bản. Chính đặc tính này đã làm cho sự xuất hiện của hàng hóa sức lao động trở thành điều kiện để tiền tệ chuyển hóa thành tư bản.

Tiền công trong chủ nghĩa tư bản

      Bản chất của tiền công Tiền công là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa sức lao động, là giá cả của hàng hóa sức lao động. Tuy vậy, dễ có sự lầm tưởng, trong xã hội tư bản, tiền công là giá cả của lao động bởi vì: Nhà tư bản trả tiền công cho công nhân sau khi công nhân đã lao động để sản xuất ra hàng hóa. Tiền công được trả theo thời gian lao động, hoặc theo số lượng hàng hóa đã sản xuất được. Cái mà nhà tư bản mua của công nhân không phải là lao động mà là sức lao động. Do đó, tiền công không phải là giá trị hay giá cả của lao động mà chỉ là giá trị hay giá cả của hàng hóa sức lao động. Hình thức tiền công cơ bản Tiền công tính theo thời gian là hình thức tiền công tình theo thời gian lao động của công nhân dài hay ngắn. Tiền công tính theo sản phẩm là hình thức tiền công tính theo số lượng sản phẩm đã làm ra, hoặc số lượng công việc đã hoàn thành trong một thời gian nhất định. Mỗi sản phẩm được trả công theo một đơn giá nhất định… Tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế. Tiền công danh nghĩa là số tiền mà người công nhân nhận được do bán sức lao động của mình cho nhà tư bản.

Tiền công thực tế là tiền công được biểu hiện bằng số lượng hàng hóa tư liệu tiêu dùng và dịch vụ mà người công nhân mua được bằng tiền công danh nghĩa của mình.