Câu hỏi: So sánh vương triều Đê-li và Mô-gôn?
Trả lời:
Giống nhau:
- Đều là Vương triều do thế lực ngoại tộc cai trị
- Lãnh thổ Ấn Độ được thống nhất
- Xây dựng nhiều công trình Hồi giáo đặc sắc
Khác nhau:
* Thời gian tồn tại:
-Vương triều hồi giáo Đê-li: 1206 -1526
- Vương triều Mô-gôn: 1526 - 1707
* Sự thành lập:
- Vương triều hồi giáo Đê-li:Người Hồi giáo gốc Trung Á chinh phục các tiểu quốc Ấn - lập nên Vương triều Hồi giáo đóng đô ở Đêli
- Vương triều Mô-gôn:Một bộ phận dân Trung Á cũng theo đạo Hồi tấn công Ấn Độ - lập nên vương triều Mô-gôn
* Chính sách thống trị:
- Vương triều hồi giáo Đê-li:
+ Thực hiện chính sách kì thị tôn giáo
+ Tác động: mâu thuẫn dân tộc sâu sắc
+ Áp đặt hồi giáo
+ Giành quyền ưu tiên về ruộng đất, địa vị trong bộ máy quan lại
+ Áp dụng "thuế ngoại đạo"
- Vương triều Mô-gôn:
+ Thực hiện chính sách hòa đồng tôn giáo
+ Tác động: ổn định xã hội, phát triển đất nước
+ Xây dựng khối hòa hợp dân tộc
+ Xây dựng chính quyền mạnh mẽ dựa trên cơ sở lên kết, không phân biệt nguồn gốc quan lại
+ Tiến hành đo đạc lại ruộng đất để định ra mức thuế đúng và hợp lý
+ Thống nhất hệ thống cân đong và đo lường
+ Khuyến khích và hỗ trợ các hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật
Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm những nét chính về hai vương triều kể trên bạn nhé !
Những nét chính về Vương triều Hồi giáo Đê-li:
1. Hoàn cảnh ra đời:
- Do sự phân tán đã không đem lại sức mạnh thống nhất để chống lại cuộc tấn công của người Hồi giáo gốc Thổ.
- Năm 1055, người Thổ đánh chiếm Bát-đa lập nên vương triều Hồi giáo ở vùng Lưỡng Hà.
- Người Hồi giáo gốc Trung Á tiến hành chinh chiến vào đất Ấn Độ, lập nên vương quốc Hồi giáo Ấn Độ gọi là Vương triều Hồi giáo Đê-li.
2. Chính sách thống trị:
- Trong hơn 300 năm tồn tại và phát triển, Vương triều Hồi giáo Đê-li đã truyền bá, áp đặt Hồi giáo vào những cư dân theo Phật giáo và Hinđu giáo.
- Tự dành cho mình quyền ưu tiên về ruộng đất, địa vị trong bộ máy quan lại.
- Mặc dù đã cố gắng thi hành nhiều chính sách mềm mỏng để giữ yên đất nước, nhưng sự phân biệt sắc tộc và tôn giáo không thể làm tan đi nỗi bất bình của nhân dân.
3. Vị trí của Vương triều Hồi giáo Đê-li:
- Kinh đô Đê-li được xây dựng trở thành “một trong những thành phố lớn nhất thế giới” ở thế kỉ XIV.
- Vương triều này có vai trò to lớn trong việc truyền bá và áp đặt Hồi giáo vào những cư dân theo Hinđu giáo. Mở ra sự tiếp xúc, giao lưu văn hóa phương Tây mà người A-rap mang đến. Bước đầu tạo ra sự giao lưu văn hóa Đông - Tây.
- Hồi giáo có cơ hội được truyền bá đến một số nước ở Đông Nam Á bởi những thương nhân Ấn Độ.
Những nét chính về Vương triều Mô-gôn:
1. Hoàn cảnh ra đời:
- Thế kỉ XV, Vương triều Hồi giáo Đê-li bắt đầu suy yếu, một số bộ phận dân Trung Á cũng theo Hồi giáo nhưng tự nhận là dòng dõi Mông Cổ, tấn công Ấn Độ, lập ra Vương triều Mô-gôn.
- Vương triều Mô-gôn là thời kì cuối cùng của chế độ phong kiến Ấn Độ. Những ông vua đầu tiên đều ra sức củng cố vương triều theo hướng “Ấn Độ hóa” và xây dựng đất nước. Đến thời vua A-cơ-ba đã đạ được bước phát triển mới.
2. Chính sách của vua A-cơ-ba:
- Xây dựng một chính quyền mạnh mẽ, dựa trên sự liên kết tầng lớp quý tộc, không phân biệt nguồn gốc.
- Xây dựng khối hòa hợp dân tộc trên cơ sở hạn chế sự phân biệt sắc tộc, tôn giáo và hạn chế sự bóc lột của chủ đất, quý tộc.
- Tiến hành đo đạc lại ruộng đất để định ra mức thuế đúng và hợp lí, thống nhất các hệ thống cân đong và đo lường.
- Khuyến khích và hỗ trợ các hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật.
⟹Những chính sách của A-cơ-ba làm cho xã hội Ấn Độ ổn định, kinh tế phát triển, văn hóa có nhiều thành tựu mới, đất nước thịnh vượng.
3. Sự suy thoái của Vương triều Mô-gôn:
- Hầu hết các vua của vương triều này đều dùng quyền chuyên chế, độc đoán để cai trị đất nước.
- Vua Gia-han-ghi-a và Sa Gia-han đã lạm dụng quyền lực, công quỹ và sức lao động của người dân để xây dựng nhiều công trình kiến trúc, đặc biệt là lăng mộ Ta-giơ Ma-han và lâu đài Thành Đỏ làm cho sự đối kháng của nhân dân gia tăng.
- Tình trạng chia rẽ và khủng hoảng xuất hiện trở lại.
- Ao-reng-dep là ông vua cuối cùng của Vương triều Mô-gôn và phải đối diện với sự xâm lược của thực dân Anh.
4. Vị trí của Vương triều Mô-gôn:
- Vương triều Mô-gôn [1526 - 1707] là thời kì cuối cùng của chế độ phong kiến Ấn Độ.
- Vương triều Mô-gôn cũng có vị trí nhất định trong lịch sử Ấn Độ, nhất là giai đoạn của vua A-cơ-ba trị vì. Ông đã thi hành một số chính sách tích cực làm cho xã hội Ấn Độ ổn định, kinh tế phát triển, văn hoá có nhiều thành tựu mới.
- Nhiều công trình kiến trúc đã trở thành di sản văn hoá của nhân loại như lăng Ta-giơ Ma-han, lâu đài Thành đỏ.
Câu hỏi: Sự giống nhau giữa Vương quốc Hồi giáo Đê-li và Vương quốc Mô-gôn là gì?
A. Đều là vương triều của người nước ngoài.
B. Cùng theo đạo Hồi.
C. Cùng theo đạo Phật.
D. Đều là những cư dân có nguồn gốc từ Thổ Nhĩ Kì.
Trả lời:
Chọn đáp án:A. Đều là vương triều của người nước ngoài.
Giải thích:
- Vương quốc Hồi giáo Đê-li và Vương quốc Mô-gôn đều là vương triều của người nước ngoài đến xâm lược và thôn tính Ân Độ.
- Vương quốc Hồi giáo Đê-li là người Thổ Nhĩ Kì theo đạo Hồi, còn Vương quốc Mô-gôn của người Mông Cổ theo Ấn Độ giáo.
Ngoài ra, các em cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về Ấn Độ thời phong kiến nhé!
1. Những trang sử đầu tiên của Ấn Độ thời phong kiến
- Ấn Độ được hình thành trên lưu vực 2 dòng sông lớn : sông Ấn và sông Hằng.
- 2500 năm TCN, đã xuất hiện những thành thị trên lưu vực sông Ấn.
- 1500 năm TCN, hình thành các thành thị trên lưu vực sông Hằng.
- Thế kỉ VI TCN, các thành thị liên kết với nhau cùng với sự ra đời và truyền bá của đạo Phật đã hình thành nhà nước Ma-đa-ga thống nhất hùng mạnh [TK III].
- Thế kỷ IV, vương triều Gúp ta được thành lập.
2. Ấn Độ thời phong kiến
- Thời kì Vương triều Gúp-ta [TK IV-VI]: Ấn Độ bước vào thời kì thống nhất, phục hưng và phát triển:
+ Công cụ bằng sắt được sử dụng rộng rãi.
+ Thủ công nghiệp phát triển: luyện kim, dệt,...
- Đầu thế kỉ VI, Vương triều Gúp-ta suy yếu và bị diệt vong.
* Vương triều Hồi giáo Đê-li [TK XII – XVI]
- Thế kỉ XII, người Thổ Nhĩ Kì thôn tính Bắc Ấn lập nên vương triều Hồi giáo Đê-li.
+ Quý tộc Hồi giáo cướp đoạt ruộng đất của người Ấn Độ.
+ Thi hành chính sách cấm đạo Hin-đu.
→ Mâu thuẫn dân tộc trở nên căng thẳng.
* Vương triều Mô-gôn:
- Đầu TK XVI, người Mông Cổ tấn công Ấn Độ lập ra vương triều Ấn Độ Mô-gôn.
- Vua A-cơ-ba thi hành nhiều biện pháp nhằm xóa bỏ sự kì thị tôn giáo, thủ tiêu đặc quyền Hồi giáo, khôi phục kinh tế và phát triển văn hóa.
- Giữa thế kỉ XIX, Ấn Độ trở thành thuộc địa của thực dân Anh.
3. Văn hóa Ấn Độ
- Chữ viết: chữ viết ra đời từ sớm, chữ Phạn là chữ viết chính là nguồn gốc của chữ Hin-đu hiện nay.
- Tôn giáo: Bà La Môn giáo, Hin-đu giáo, Phật giáo.
- Văn học: Nền văn học Hin-đu phát triển với các giáo lí, chính luận, luật phát, sử thi, kịch, thơ,..
+ Kinh Vê-đa bộ kinh cầu nguyện của đạo Bà La Môn và Hin-đu giáo.
+ Sử thi Ra-ma-ya-na, Ma-ha-bha-ra-ta.
- Kiến trúc: chịu ảnh hưởng sâu sắc của tôn giáo. Đền, tháp Hin-đu giáo và những ngôi chùa Phật giáo vẫn được lưu giữ đến ngày nay.
Điểm chung của vương triều Hồi giáo Đê-li và Vương triều Mô-gôn bao gồm:
– Đều là Vương triều do thế lực ngoại tộc cai trị.
– Lãnh thổ Ấn Độ được thống nhất.
– Xây dựng nhiều công trình Hồi giáo đặc sắc.
Chọn: A
Câu hỏi trên thuộc đề trắc nghiệm dưới đây !
Số câu hỏi: 40