Các loại vaccine covid 19 và hiệu quả

25/05/2022 11:17 (GMT+7)

Những điều cần biết về các loại vaccine ngừa COVID-19 đang thử nghiệm cho trẻ dưới 5 tuổi  Hà Nội (TTXVN 25/5)--  Hai nhà sản xuất dược phẩm của Mỹ là Moderna và Pfizer gần đây đã lần lượt công bố hiệu quả sinh miễn dịch sau khi tiêm thử nghiệm hai loại vaccine ngừa COVID-19 của các hãng này cho trẻ dưới 5 tuổi.  Kênh truyền hình CNN ngày 24/5 đã đăng tải bài phỏng vấn Tiến sĩ Leana Wen - giáo sư về chính sách và quản lý y tế tại Trường Y tế Công cộng Milken thuộc Đại học George Washington - nhằm cung cấp các thông tin chi tiết về hai loại vaccine nói trên.  Tiến sĩ Leana cho biết Pfizer và công ty công nghệ sinh học BioNtech của Đức ban đầu đã thử nghiệm 2 mũi tiêm với liều lượng 3 microgram ở nhóm trẻ từ 6 tháng - 5 tuổi. Liều lượng này chỉ bằng 1/10 so với liều tiêm vaccine của người lớn (30 microgram), đồng thời ít hơn 1/3 so với liều tiêm cho trẻ từ 5-11 tuổi (10 microgram). Các nghiên cứu sơ bộ cho thấy hai mũi tiêm này an toàn, song không tạo ra đủ lượng kháng thể phòng bệnh. Đó là lý do tại sao Pfizer/BioNtech bắt đầu nghiên cứu mũi thứ ba nhằm tăng cường "hàng rào" bảo vệ cho nhóm trẻ từ 6 tháng - 5 tuổi, tương tự như các nhóm tuổi khác tiêm tối thiểu 3 mũi vaccine. Theo kết quả thu được sau một tháng tiêm thử nghiệm mũi ba vaccine của Pfizer/BioNtech trên gần 1.700 trẻ ở độ tuổi này trong giai đoạn biến thể Omicron chiếm hầu hết các ca mắc COVID-19, lượng kháng thể sản sinh sau tiêm tương đương với lượng kháng thể ghi nhận ở nhóm tuổi 16-25. Pfizer cũng cho biết thêm rằng mũi ba vaccine ngừa COVID-19 của hãng đạt hiệu quả phòng COVID-19 có triệu chứng hơn 80% đối với trẻ từ 6 tháng - 5 tuổi. Tuy vậy, đây chưa phải là kết quả cuối cùng và hãng đang vẫn tiếp tục các thử nghiệm chuyên sâu hơn.     Liên quan tới vaccine của Moderna, Tiến sĩ Leana nêu rõ hãng này đã thử nghiệm loại vaccine với hai mũi cơ bản. Liều lượng tiêm là 25microgram, bằng 1/4 so với liều tiêm của người lớn (100 microgram). Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng hiệu quả bảo vệ của vaccine này đối với trẻ từ 6 tháng - 5 tuổi tương đương với hiệu quả bảo vệ ghi nhận ở các nhóm tuổi lớn hơn. Cụ thể, hai mũi vaccine của Moderna đạt 51% hiệu quả phòng bệnh có triệu chứng ở trẻ từ 6 tháng đến dưới 2 tuổi. Tỷ lệ này là 37% đối với nhóm trẻ từ 2 - 5 tuổi. Các nghiên cứu của Moderna cũng chỉ ra rằng vaccine của hãng an toàn và cũng sinh phản ứng miễn dịch mạnh ở trẻ nhỏ tuổi, tương tự như đối với các nhóm tuổi lớn hơn.  Theo Tiến sĩ Leana, các kết quả nghiên cứu nói trên của cả Pfizer và Moderna đều vô cùng hứa hẹn. Bà cho biết hiện Moderna đã đệ trình lên Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm của Mỹ (FDA) xem xét các kết quả thử nghiệm. Tiến sĩ Leana cũng bày tỏ kỳ vọng Pfizer sẽ sớm thực hiện bước đi tương tự Moderna.  Trả lời câu hỏi về thời gian tiêm phòng, Tiến sĩ Leana cho biết thêm FDA vừa thông báo triệu tập một cuộc họp của ủy ban cố vấn vào ngày 15/6 tới. Trong khuôn khổ cuộc họp này, các quan chức nhiều khả năng sẽ thảo luận về việc tiêm vaccine của Moderna cũng như Pfizer cho các nhóm trẻ nhỏ tuổi nói trên. Tùy thuộc vào kết quả cuối cùng, nếu các cố vấn khuyến nghị cấp phép cho hai loại vaccine này, FDA có thể sẽ phê duyệt sử dụng khẩn cấp ngay sau cuộc họp và Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh (CDC) của Mỹ sẽ sớm ban hành các hướng dẫn phù hợp. Nếu thuận lợi, dự kiến, việc tiêm phòng cho trẻ có thể được tiến hành sớm nhất vào tuần bắt đầu từ ngày 20/6 năm nay. Trong trường hợp cả hai loại vaccine được cấp phép, các bậc phụ huynh sẽ có thêm sự lựa chọn giữa việc tiêm vaccine loại ba mũi của Pfizer hoặc vaccine loại hai mũi của Moderna.    Tiến sĩ Leana cũng cho rằng cha mẹ vẫn đóng một vai trò quan trọng giúp con cái họ tránh nguy cơ mắc COVID-19. Theo bà, có rất nhiều phương pháp có thể giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh ở trẻ, chẳng hạn như tổ chức các hoạt động đông người ở không gian ngoài trời thay vì các không gian trong nhà. Trường hợp các sự kiện diễn ra trong nhà, các bậc phụ huynh nên đề nghị mọi người xét nghiệm nhanh COVID-19 trước khi tới dự. Ngoài ra, theo Tiến sĩ Leana, việc đeo khẩu trang tại các không gian công cộng trong nhà cũng sẽ giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm virus SARS-CoV-2./. Minh Tâm

Lưu ra file

Sự khác biệt giữa các ứng viên vắc xin và công nghệ sản xuất vắc xin là những điểm độc đáo trong cuộc chạy đua sản xuất vắc xin corona. Hiện tại, các loại vắc xin Covid – 19 được sản xuất theo 3 cơ chế chính:

Vắc xin mRNA

Phân tử RNA được vắc xin này đưa vào để tổng hợp tế bào của cơ thể. mRNA tổng hợp của vắc xin sẽ hoạt động như một mRNA tự nhiên, khởi động tổng hợp protein mới (bình thường virus sẽ tổng hợp loại protein này). Đến lượt protein mới này kích hoạt đáp ứng miễn dịch của cơ thể chống lại protein của virus. Vì thế, cơ thể vừa được nhận vắc xin lại vừa tạo ra kháng nguyên (protein của virus), vừa tạo đáp ứng miễn dịch chống lại protein này (kháng thể + đáp ứng tế bào).

mRNA tổng hợp protein mới chống lại virus

Vắc xin protein Thành phần của vắc xin này gồm các mảnh protein tinh khiết của virus SARS-CoV-2. Sau khi cơ thể được tiêm vắc xin, hệ miễn dịch sẽ ghi nhận protein này như một “kẻ xâm nhập” và phản ứng miễn dịch tạo ra kháng thể. Cùng với đó, vắc xin sẽ giúp tế bào ghi nhớ nhận diện, tiến hành tiêu diệt những tác nhân gây bệnh nếu bị tấn công trong tương lai.

Vắc xin vector

Khác với hầu hết các loại vắc xin thông thường, vắc xin dựa trên virus vector không thực sự chứa kháng nguyên mà sẽ sử dụng chính tế bào của cơ thể để sản xuất kháng nguyên. Vắc xin được sản xuất dựa vào việc sử dụng một loại virus đã được biến đổi (vector) để vận chuyển mã di truyền cho kháng nguyên. Mã di truyền của vắc xin phòng virus SARS-CoV-2 là các protein gai trên bề mặt của virus, khi được tiêm vào trong cơ thể, vắc xin sẽ kích thích cơ thể tạo ra một lượng lớn kháng nguyên để kích hoạt phản ứng miễn dịch. Vắc xin sẽ sao chép những gì xảy ra trong quá trình lây nhiễm tự nhiên với virus, mang lại lợi thế kích hoạt phản ứng miễn dịch tế bào mạnh mẽ của tế bào lympho T và sản xuất kháng thể của tế bào lympho B.

Việt Nam có chỉ định 4 đơn vị tham gia vào công cuộc “chạy đua với thời gian” để nghiên cứu, thử nghiệm và sản xuất vắc xin Covid – 19, trong đó có 3 đơn vị nhiều kinh nghiệm từng nghiên cứu và sản xuất vắc xin trong nước. Dự kiến, Việt Nam sẽ sản xuất 4 loại vắc xin phòng Covid – 19 gồm:

  • Sản xuất tại: Nanogen (Việt Nam)
  • Bản chất: Protein tái tổ hợp
  • Phác đồ tiêm: Gồm 2 mũi cơ bản, mỗi mũi các nhau 28 ngày, tiêm nhắc sau 1 năm
  • Giá tiền: Chưa công bố

  • Sản xuất tại: Vabiotech (Việt Nam)
  • Bản chất: Vector virus
  • Phác đồ tiêm: Chưa có dữ liệu
  • Giá tiền: Chưa công bố

  • Sản xuất tại: IVAC (Việt Nam)
  • Bản chất: Vector virus
  • Phác đồ tiêm: Chưa có dữ liệu
  • Giá tiền: Chưa công bố

  • Sản xuất tại: PoLyvac (Việt Nam)
  • Bản chất: Vector virus
  • Phác đồ tiêm: Chưa có dữ liệu
  • Giá tiền: Chưa công bố

Đứng trước tình hình dịch Covid – 19 đang hoành hành trên toàn cầu, đe dọa sức khỏe và tính mạng của hàng triệu người dân, các nhà nghiên cứu khoa học đang nỗ lực hết mình để có thể sớm cho ra đời loại vắc xin an toàn và hiệu quả giúp ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh Covid – 19. Sau hơn 1 năm Covid – 19 xuất hiện, đến nay có 11 loại vắc xin được đánh giá cao đang được nghiên cứu và sản xuất trên thế giới đó là:

  • Nhà sản xuất: The University of Oxford; AstraZeneca; (Anh)
  • Bản chất: Vắc xin vector (adenovirus)
  • Trụ sở: Vương quốc Anh

Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca

  • Nhà sản xuất: Viện nghiên cứu Gamaleya (Nga)
  • Bản chất: Vắc xin vector (adenovirus)
  • Trụ sở: Viện nghiên cứu Gamaleya

  • Nhà sản xuất: Pfizer, BioNTech (Đức, Mỹ)
  • Bản chất: mRNA
  • Trụ sở: Châu Âu, Bắc Mỹ và Trung Quốc

  • Nhà sản xuất: Moderna(Mỹ)
  • Bản chất: mRNA
  • Trụ sở: Viện nghiên cứu sức khỏe Kaiser Permanente Washington Washington Health Research Institute

  • Nhà sản xuất: CanSino Biologics (Trung Quốc)
  • Bản chất: Vắc xin vector (adenovirus)
  • Trụ sở: Bệnh viện Tongji Vũ Hán, Trung Quốc

  • Nhà sản xuất: Johnson & Johnson (Mỹ)
  • Bản chất: Vắc xin vector (adenovirus)
  • Trụ sở: Johnson & Johnson

JNJ-78436735 (Ad26.COV2.S)

  • Nhà sản xuất: Novavax (Mỹ)
  • Bản chất: Vắc xin “protein dạng mảnh (protein gai của virus SARS-CoV-2)”
  • Trụ sở: Novavax

  • Nhà sản xuất: Viện sinh phẩm sinh học Bắc Kinh (CNBG); Tập đoàn dược phẩm quốc gia Trung Quốc (Sinopharm)
  • Bản chất: Vắc xin bất hoạt
  • Trụ sở: Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh tỉnh Hà Nam

  • Nhà sản xuất: Sinovac (Trung Quốc)
  • Bản chất: Vắc xin bất hoạt
  • Trụ sở: Công ty TNHH Nghiên cứu và Phát triển Sinovac

  • Nhà sản xuất: Bharat Biotech; National Institute of Virology (Ấn Độ)
  • Bản chất: Vắc xin bất hoạt
  • Trụ sở: Bharat Biotech và Viện Y học quốc gia.

  • Nhà sản xuất: Vaxine Pty Ltd. (Úc)
  • Bản chất: Vắc xin protein tái tổ hợp đơn giá
  • Trụ sở: Bệnh viện Hoàng gia Adelaide (Australia).