Có nên sử dụng điện thoại trong lớp học

Việt Nam: Cho phép học sinh dùng điện thoại trong lớp có thực là hiểm họa?

Sau thời gian bị cấm tiệt, sắp tới học sinh phổ thông Việt Nam có thể được sử dụng điện thoại trong lớp học. Quy định mới được công bố, tranh cãi lập tức bùng nổ.

Thông tư 32/2020 của Bộ GD&ĐT, có hiệu lực từ ngày 1/11, có một số thay đổi đáng chú ý. Cụ thể, học sinh các cấp THCS, THPT có thể sử dụng điện thoại di động trong giờ học, nếu được giáo viên cho phép.

Điều 37 quy định về các hành vi mà học sinh không được làm có nội dung: "Sử dụng điện thoại di động khi đang học tập trên lớp mà không phục vụ cho việc học tập và không được giáo viên cho phép".

Ông Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học [Bộ GD&ĐT] - cho biết quy định này để hỗ trợ trong trường hợp học sinh cần tra cứu, tìm những nguồn học liệu để hỗ trợ cho bài học khi được sự cho phép của giáo viên.

Nhân "Đường lên đỉnh Olympia'' bàn về người tài và giáo dục VN

Từ Mỹ nhìn về giáo dục ở Việt Nam

Quy định này gây tranh cãi gay gắt ở Việt Nam về cách dùng và cách quản lý điện thoại của học sinh trong giờ học như thế nào để đảm bảo cho mục đích học tập và không rơi vào nghiện game, mạng xã hội. Nhiều người cho rằng quy định mới rất nguy hiểm, tạo ra một "thế hệ cúi đầu", chỉ biết cắm mặt vào điện thoại.

Ở Mỹ, việc mang và sử dụng điện thoại ở trường học không bị cấm theo quy định của chính quyền liên bang, với lý do nhiều trường học tin rằng điện thoại sẽ là công cụ hữu hiệu giúp cho việc học tập.

Tại Nhật, với chính sách mới vừa được thông qua vào tháng 7/2020, học sinh từ cấp 2 sẽ được phép mang điện thoại đến trường để liên lạc trong trường hợp khẩn cấp. Tại trường, các em được yêu cầu cất điện thoại vào tủ cá nhân để tránh mất tập trung trong giờ học.

Phạm Khắc Việt Khôi, học sinh lớp 12 trường Phổ thông Năng khiếu - Đại học Quốc gia TP HCM, chia sẻ với BBC: "Em thấy quy định mới này hợp lý, đơn giản bởi có kèm điều kiện là giáo viên đồng ý, tức là tiết học đó cần phải sử dụng điện thoại để thực hiện yêu cầu của thầy cô. Giáo viên đã bố trí, lên giáo án của tiết đó với việc sử dụng điện thoại thì mình không có gì phải bàn cãi".

Học sinh ủng hộ

Bộ Giáo dục và Đào tạo lý giải việc thay đổi quy định là để phục vụ cho mục đích học tập theo sự phát triển của công nghệ thông tin. Việc này giúp không hạn chế những hoạt động dạy học nếu thầy cô thấy rằng học sinh sử dụng điện thoại thông minh để truy cập vào nguồn học liệu trên mạng sẽ hiệu quả hơn, giúp thúc đẩy đổi mới phương pháp tổ chức dạy và học.

Trả lời BBC, Phạm Khắc Việt Khôi chia sẻ rằng học sinh trường Phổ thông Năng khiếu khá chú trọng trong việc tự học và tự tìm hiểu, kiểm tra thông tin nên hầu hết bạn bè xung quanh đều ủng hộ việc sử dụng điện thoại trong lớp để làm bài.

Khôi nói: "Việc sử dụng điện thoại trong giờ học phụ thuộc từng tiết học. Sẽ có những thầy cô cho phép sử dụng để tìm tài liệu, có thầy cô không cho sử dụng để các bạn không lợi dụng làm việc riêng. Qua đợt dịch vừa rồi, có nhiều thầy cô yêu cầu phải có điện thoại để làm bài tập chứ thầy cô không phát giấy, đề để phòng lây nhiễm".

Quang Huy, trước đây học trường quốc tế Nam Sài Gòn [SSIS] tại Việt Nam, nói với BBC: "Em ủng hộ sự mở rộng tinh thần tự do trong lớp học. Quy định cấm sử dụng điện thoại ở Việt Nam không được thực hiện nghiêm ngặt ở nhiều trường nên bỏ đi cũng không vấn đề gì. Mối quan tâm duy nhất của em là quy định này không thực sự phù hợp với cách dạy học ở những trường theo kiểu châu Á".

Huy chia sẻ thêm rằng khi học ở trường quốc tế Nam Sài Gòn, bạn vẫn được sử dụng điện thoại thoải mái, ngay từ cấp 2: "Ở trường em, học sinh dùng laptop cho việc học hết. Bài vở đều trên mạng nên thêm điện thoại cũng không khác mấy. Mặt tích cực của việc này là văn hóa đọc email vì các thông báo của trường, thầy cô đều qua email cả. Em không rõ cấp 3 thế nào nhưng hầu hết học sinh Việt Nam cấp 2 đều chưa viết một email nào. Trong môi trường quốc tế, viết email là chuyện thường ngày nên giao tiếp giữa học sinh với trường minh bạch hơn".

Báo Tuổi Trẻ trích lời ông Phạm Tất Thắng - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội - nói: "Thông tư không hướng dẫn cụ thể mà hàm ý giao nhiệm vụ quản lý cho giáo viên. Điều này có thể làm khó giáo viên vì ở đô thị lớn hầu hết các lớp học có 40 đến 60 học sinh, trong giới hạn tiết học 45 phút/tiết, giáo viên phải làm rất nhiều thao tác".

Ông nói thêm: "Giờ lại giao cho họ thêm nhiệm vụ hướng dẫn học sinh dùng điện thoại di động để học tập thì hơi khó, vì họ sẽ khó có thể kiểm soát được học sinh có sử dụng điện thoại cho mục đích học tập hay không".

Cô Trịnh Thanh Quyên - giáo viên tiếng Anh trường THPT Nguyễn Du, Q.10, TP HCM - nói với BBC: "Quy định này sẽ gây cho giáo viên áp lực lớn. Giáo viên phải bao quát được lớp, theo dõi sát sao để tránh trường hợp các em làm việc riêng. Bình thường nói chuyện, ăn uống, làm bài tập môn khác đã khó để xử lí, với điện thoại ngày càng nhỏ gọn, các em có thể giấu rất khéo và qua mắt giáo viên dễ dàng. Đa số cần có sự hỗ trợ giám sát từ giám thị ngoài hành lang".

Tuy nhiên, cô Quyên cho biết cá nhân cô ủng hộ quy định mới. Cô lý giải: "Người dạy không phải là toàn năng, học trò cần tự tìm hiểu và trau dồi thông qua các công cụ tìm kiếm. Điện thoại sẽ hỗ trợ quá trình tự học rất hiệu quả, giúp người học chủ động hơn".

"Việc sử dụng điện thoại để học tập là một xu hướng tất yếu của thời đại công nghệ 4.0 hiện nay, đặc biệt với môn ngoại ngữ như tiếng Anh. Kiến thức tiếng Anh là vô hạn, sách vở không thể bao quát hết, không cập nhật kịp thời, cần tra cứu thêm trên mạng để mở rộng hiểu biết, tiếp xúc với các kiến thức mới và ngôn ngữ thực tế mà người bản xứ dùng", cô Quyên nhìn nhận.

Ông Thái Hạo - giáo viên Trường THPT Chuyên Bình Long, Bình Phước - viết trên Facebook cá nhân: "Trong trường hợp này, chiếc điện thoại là một công cụ học tập. Về bản chất nó không khác gì một cuốn Atlat địa lý, một bảng tuần hoàn hóa học, một cuốn từ điển, hay bất kỳ một cuốn sách nào khác. Chúng giống nhau vì đều chứa thông tin và tri thức. Sự khác nhau nằm ở chỗ, một chiếc điện thoại thì chứa nhiều hơn cả triệu lần [thậm chí hàng tỉ lần] một cuốn sách. Sự khác nhau thứ 2 là, để tìm thấy thông tin mà mình cần trong 1 cuốn sách thì phải đọc từ đầu tới cuối, còn một chiếc điện thoại thì chỉ mất vài giây để gõ từ khóa".

Ông cho rằng nếu có một phương pháp đúng thì những chiếc điện thoại sẽ là cây đũa thần trong tay học trò.

Ông phân tích: "Dạy học giải quyết vấn đề phải trở thành yêu cầu trọng yếu trong phương pháp của giáo viên. Phương pháp này không những không mâu thuẫn, mà ngược lại, còn là tiến bộ trong giáo dục với mục tiêu phát triển tư duy".

Phụ huynh lo lắng

Trái ngược với học sinh, phụ huynh lại rất lo lắng về việc này. Bà Nguyễn Ngọc Thảo, có con đang học lớp 10 Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền [TP HCM], nói với BBC: "Ngay cả với người lớn, chuyện sử dụng điện thoại đã khó kiểm soát. Thế hệ Gen Z như con tôi được tiếp xúc công nghệ từ nhỏ, cách học cũng trở nên linh hoạt hơn. Nhưng trước khi trao cho các con công cụ mà chính bản thân người lớn cũng khó kiểm soát, cần dạy phương pháp sử dụng một cách hợp lý".

"Ranh giới của màn hình tìm kiếm thông tin với màn hình game, phim ảnh, Facebook chỉ cách nhau một cú lướt. Một lớp 35-40 học sinh, giáo viên có thể quản hết không? Chúng ta băn khoăn chuyện con cái mình thành 'thế hệ cúi đầu' vì chỉ nhìn vào màn hình điện thoại, giờ lại trao tặng thêm thời gian để các em tiếp xúc với điện thoại thì tôi hơi lo", bà Thảo nói.

Trên Facebook cá nhân, nhà báo Lê Thanh Phong viết: "Thế hệ trẻ đang bị ảnh hưởng tiêu cực từ chiếc điện thoại di động. Có nhiều em suốt ngày cắm mặt vào điện thoại, về nhà cũng không nói chuyện với ba mẹ, mất nhiều thì giờ cho thế giới ảo. Chính vì lẽ đó, hãy tạo cơ hội cho các em thoát ra khỏi chiếc máy điện thoại di động...

"Một vấn đề khác cần lưu tâm, đó là không nên để cho học sinh quá lạm dụng internet. Cái gì cũng dựa vào các công cụ thông minh hỗ trợ, dần dần sẽ hình thành thói quen bị động, lười suy nghĩ", ông viết thêm.

Sự phản đối rất gay gắt trên mạng xã hội. Thậm chí, không ít người còn cáo buộc quy định mới nhằm giúp các hãng sản xuất điện thoại bán hàng.

Vì sao VN cần giáo dục khai phóng và cải cách đại học?

Từ Mỹ nhìn về giáo dục ở Việt Nam

Về phía học sinh, Việt Khôi thừa nhận quy định mới có thể tăng việc học sinh dùng mạng xã hội, thậm chí quay cóp: "Đặc biệt là đối với học sinh cấp 3 như em. Ở độ tuổi cần có bạn bè, vui chơi, điều khá hiển nhiên là phần lớn các bạn thà lướt Facebook, xem YouTube còn hơn là phải học đạo hàm, tích phân. Tất nhiên vẫn có những bạn thích học hơn chơi, nhưng theo em quan sát thì phần trăm đó rất ít".

Về vấn đề này, cô Quyên lý giải: "Tương lai, Bộ cũng định hướng thi trên máy tính nên có các phần mềm chặn truy cập trang khác ngoài trang đang làm bài để tránh gian lận thi cử. Bên trường tôi xài phần mềm, nếu trong lúc làm bài học sinh rời khỏi sẽ bị chặn không cho làm bài tiếp", cô nói.

Nói về cách ứng phó với nguy cơ nghiện điện thoại, Việt Khôi chia sẻ: "Bản thân em tự biết là em có khả năng kiểm soát bản thân kém, nên em xin bố mẹ điện thoại hiện đại vừa đủ dùng thôi. Suốt cấp 1 đến cấp 2, em sử dụng điện thoại 'cục gạch', đến cấp 3 sử dụng lại smartphone đã chai pin từ mẹ em nên mỗi lần em sử dụng quá mức hay chơi game quá nhiều, máy tự sập nguồn", Khôi bộc bạch.

Video liên quan