Mẹ có biết, vi khuẩn trong hệ tiêu hóa của bé tuy nhỏ nhưng rất “lợi hại”? Bằng mắt thường không thể thấy chúng, nhưng khi chúng gây ra loạn khuẩn đường ruột ở bé, đó sẽ là nỗi ám ảnh ngày đêm của mẹ!
Vậy loạn khuẩn đường ruột là gì? Nó ảnh hưởng đến bé như thế nào? Hãy cùng “thám tử” Bio-acimin điều tra nguồn gốc căn bệnh này nhé!
Hiểu đúng về loạn khuẩn đường ruột?
Khi bé mới sinh, trong dạ dày và ruột của bé hầu như không có vi khuẩn. Chỉ khi được tiếp xúc với môi trường bên ngoài, được mẹ ôm ấp, cho bú mớm, vi khuẩn mới đi vào trong bé qua đường hô hấp, đường miệng, qua trực tràng. Từ đó, chúng hình thành một hệ thống vi khuẩn trong đường ruột .
Khi bé lớn, hệ tiêu hóa có thể chứa hàng tỉ vi khuẩn, với khoảng hơn 500 loại khác nhau . Chúng chia ra làm hai dạng: vi khuẩn có lợi, vi khuẩn có hại. Cả hai cùng tác động qua lại trong hệ tiêu hóa, vừa giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn tốt, vừa phòng chống nhiễm khuẩn.
Hệ tiêu hóa có hàng tỷ vi khuẩn với khoảng 500 loại khác nhau
Hệ tiêu hóa chỉ khỏe mạnh khi tỷ lệ các vi khuẩn tốt và xấu này được duy trì cân bằng. Ngược lại, nếu vì một nguyên nhân nào đó, hệ cân bằng này bị phá vỡ, lượng lợi khuẩn giảm, hại khuẩn tăng sẽ làm hệ tiêu hóa mất cân bằng, dẫn tới tình trạng loạn khuẩn đường ruột.
Trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh này nhất. Bởi trong những năm đầu đời, hệ vi khuẩn đường ruột của bé còn chưa hoàn thiện, dễ bị “chao đảo” bởi các yếu tố bên ngoài.
“Thủ phạm” nào gây loạn khuẩn đường ruột?
Dưới đây là sáu “thủ phạm” chính gây căn bệnh loạn khuẩn đường ruột đáng ghét :
• Bị nhiễm khuẩn đường ruột, ví dụ như bé đang mắc khuẩn Clostridium, khuẩn E.coli…
• Chế độ dinh dưỡng chưa đúng: bé ăn dặm quá sớm, khẩu phần ăn hằng ngày nhiều đường, chất béo mà thiếu chất xơ cùng vitamin…
• Bị rối loạn hoạt động đường ruột do bẩm sinh: do cấu trúc ruột của bé khác thường, bé thiếu men tiêu hóa do di truyền…
• Dùng kháng sinh kéo dài, hoặc kháng sinh liều cao: kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, mà chúng cũng “triệt tiêu” luôn các vi khuẩn có lợi, làm hệ vi sinh đường ruột của bé mất cân bằng.
• Do căng thẳng tâm lý: gia đình thay người trông trẻ, hoặc bé mới đi nhà trẻ có thể khiến bé lo âu, từ đó hệ tiêu hóa gặp vấn đề.
• Do ốm, mệt: khi sức đề kháng của bé còn kém, một cơn ốm nhẹ cũng có thể ảnh hưởng tới sự cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.
Loạn khuẩn đường ruột gây hại cho bé như thế nào?
Khi hệ tiêu hóa không “chạy tốt”, bé sẽ gặp rắc rối lớn
Hệ tiêu hóa có vai trò cực kỳ quan trọng trong cơ thể bé. Nó “gánh vác” việc chuyển hóa thức ăn thành chất dinh dưỡng, tăng cường sức đề kháng và thải độc.
Vì thế, một khi hệ tiêu hóa “sập nguồn”, bé sẽ không thể hấp thụ chất dinh dưỡng, sức đề kháng giảm, khả năng thải độc cũng giảm. Hệ quả tất yếu là bé suy dinh dưỡng, nhiều bệnh tật. Các triệu chứng bên ngoài có thể là chán ăn, đau bụng, nôn ói, tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng, cảm sốt. Chắc chắn là chỉ cần bé gặp một vấn đề trong số này thôi cũng đủ khiến mẹ xót xa mất ăn mất ngủ.
Chấm dứt ám ảnh loạn khuẩn đường ruột bằng cách nào?
Nguyên tắc “vàng” khi xử lý rối loạn đường khuẩn cho trẻ nhỏ là phải giúp bé tái lập cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Dưới đây là bốn “bí kíp” cho mẹ:
• Hạn chế đồ ngọt: bởi vì đường chính là món “khoái khẩu” của hại khuẩn. Một muỗng đường mẹ cho bé đồng nghĩa với một cơ hội tốt cho hại khuẩn “vùng lên” tấn công hệ tiêu hóa .
• Ăn nhiều chất xơ: tuy men tiêu hóa của trẻ không thủy phân được chất xơ, nhưng chất xơ lại là nguồn thức ăn rất tốt cho lợi khuẩn trong thành ruột, làm giảm sự phát triển của hại khuẩn.
• Đảm bảo vệ sinh an toàn: nấu chín thức ăn, không dùng lại đồ ăn để qua đêm, rửa tay chân bé sạch sẽ trước mỗi bữa cơm.
• Bổ sung lợi khuẩn bằng men vi sinh [probiotics]: cách này được nhiều mẹ sử dụng vì hiệu quả và an toàn. Không chỉ thế, một số loại men vi sinh có mùi vị dễ chịu, khiến bé thích thú, nhờ đó, chứng biếng ăn của bé cũng được cải thiện.
Khi còn nhỏ, bé rất dễ bị loạn khuẩn đường ruột. Vì thế, mẹ hãy phòng bệnh ngay hôm nay bằng cách giúp bé có hệ tiêu hóa thật khỏe mạnh. Cho dù lực lượng hại khuẩn có “hùng hậu” thế nào đi chăng nữa, chỉ cần mẹ có kiến thức đúng, phương pháp đúng và sự kiên trì, chắc chắn nỗi ám ảnh loạn khuẩn đường ruột sẽ chấm dứt!
Loạn khuẩn đường ruột ở trẻ không chỉ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa mà còn khiến bé khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày của con.
Để tránh việc trẻ bị loạn khuẩn đường ruột, bạn cần đảm bảo cho trẻ có một chế độ ăn hợp lý, khoa học và hợp vệ sinh. Đồng thời không nên tự ý cho trẻ sử dụng thuốc kháng sinh vì thuốc kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn có hại mà tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi cho đường tiêu hóa dẫn đến tình trạng loạn khuẩn đường ruột ở trẻ.
Thông thường sau khi sinh, từ 10 đến 20 giờ, dạ dày và ruột của trẻ hầu như không có vi khuẩn. Nhưng sau khi tiếp xúc với môi trường, kết hợp việc được cho ăn uống nên các vi khuẩn xâm nhập qua đường miệng, đường hô hấp, trực tràng và hình thành một hệ thống vi khuẩn trong đường tiêu hóa gọi là hệ vi khuẩn chí đường ruột. Các vi khuẩn này được chia làm 2 loại đó là loại vi khuẩn có lợi cho và vi khuẩn có hại.
Bình thường các loại vi khuẩn này luôn ở thế cân bằng, trẻ sẽ có đường ruột khoẻ mạnh, tiêu hóa hấp thu tốt. Nhưng vì một lý do nào đó như trẻ bị suy dinh dưỡng, ăn uống không hợp lý, dùng thuốc kéo dài hoặc dùng kháng sinh, khi thay đổi thời tiết… có thể gây nên rối loạn hệ vi khuẩn chí gọi là loạn khuẩn đường ruột.
Khi dùng kháng sinh để điều trị các bệnh viêm họng, viêm amidal, viêm phổi… thì kháng sinh lại tiêu diệt luôn cả những vi khuẩn có lợi cho đường tiêu hóa gây ra tình trạng loạn khuẩn đường ruột.
Các chế phẩm vi sinh
Để điều trị loạn khuẩn đường ruột có thể dùng các chế phẩm vi sinh [Probiotic là các vi khuẩn lành tính] như Antibio, Lactomin Plus, Biolactin [liều lượng theo chỉ dẫn của bác sĩ]… Trong 1 vài tuần bệnh sẽ ổn định. Điều quan trọng là khi trẻ bị loạn khuẩn đường ruột làm rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và hấp thu thức ăn, vì thế ngoài cho uống chế phẩm vi sinh thì cần cho trẻ có một chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Chế độ ăn
Không nên cho bé ăn nhiều đồ ngọt. Nếu trẻ còn bú thì nên tiếp tục cho bú mẹ bình thường, trong khi đó mẹ cũng phải kiêng ăn đồ ngọt. Nếu trẻ phải ăn sữa ngoài chọn sữa không có đường lactoza [free lactose].
Bữa ăn của trẻ cần đầy đủ các chất dinh dưỡng và năng lượng, nên cho trẻ ăn những thực phẩm dễ tiêu hóa như: thịt gà, thịt lợn nạc, sữa chua, sữa đậu nành, bí đỏ, cà rốt, chuối tiêu, hồng xiêm… nên thay mỡ bằng dầu ăn. Tránh không nên cho trẻ ăn những loại thức ăn khó tiêu như ngô, đỗ nguyên hạt, thực phẩm nhiều chất xơ. Ngoài ra có thể cho trẻ uống nước táo ép, hồng xiêm xay, chuối xay. Chú ý đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và giữ vệ sinh ăn uống. Nên cho trẻ ăn thêm 1 – 2 cốc sữa chua mỗi ngày.
Do dễ hấp thu và giữ được sự cân bằng vi khuẩn, sữa chua đậu nành có thể giúp những bệnh nhân loạn khuẩn đường ruột khỏi bệnh và hồi phục sức khỏe nhanh chóng. Nghiên cứu cho thấy, sau 30 ngày dùng sữa chua loại này, hơn 90% bệnh nhân [cả người lớn và trẻ em] tăng 0,5-3 kg trọng lượng. Trẻ em 13-20 tháng tuổi dùng 150 ml, thời gian như trên. Các bữa ăn khác của trẻ vẫn được duy trì bình thường.
Có thể chế biến sữa chua này từ hạt đậu tương hoặc bột đậu tương sống:
- Làm từ hạt đậu tương: Đậu hạt 100-150 g, đường 50-70 g, men Lactobacillus 20 g, nước 1 lít. Chọn những hạt đâu tương chắc và tốt, ngâm nước ấm 20-30oC trong 6-8 giờ, đãi sạch vỏ rồi xay nước [có thể xay bằng máy sinh tố, máy xay thịt quay tay hoặc cối đá]. Sau đó lọc bỏ bã qua vải phin mỏng, cho đường vào. Đun sôi dịch sữa, để nguội 30-40oC rồi cho men [đã đánh nhuyễn] vào. Đổ sữa vào cốc sạch, cho vào tủ ấm ở nhiệt độ 40-50oC trong 2 giờ [nếu không có tủ ấm có thể ủ trong nước ấm 40-50oC]. Khi mặt sữa đông mịn, đều là được.
- Làm từ bột đậu tương sống: Bột đậu tương sống từ 60 – 65g, đường từ 50 – 70g, men Lactobacillus 20g, nước 1 lít.
- Hòa tan bột đậu tương trong nước ấm 30-35oC rồi lọc qua phin mỏng. Các bước tiếp theo được thực hiện giống như cách trên.
- Sản phẩm đạt yêu cầu có màu trắng, đông mịn, đông đều từ đáy cốc lên mặt sữa, vị hơi chua, béo ngậy. Có thể bảo quản sữa trong tủ lạnh 1-2 ngày.
Để trẻ không bị rối loạn tiêu hóa, bạn cần chú ý đến chế độ ăn hợp lý và đúng giờ, cho trẻ ăn đồ ăn tươi và dễ tiêu hóa, uống nhiều nước, ăn nhiều rau quả, sữa chua. Hạn chế những thức ăn nhiều chất béo, chất đạm cũng như những thức ăn để lâu ngày, dễ ôi thiu.
Khi phát hiện bé có những triệu chứng rối loạn tiêu hóa tránh tự ý dùng kháng sinh, vì kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn có hại mà các vi khuẩn có lợi cũng bị tiêu diệt khiến bệnh của bé càng nặng thêm.
Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Ða khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: //www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/