Làm sao biết mình bị thiếu máu
Đếm tế bào tự động: số lượng bạch cầu, các chỉ số hồng cầu và số lượng tiểu cầu, MCV (thể tích trung bình hồng cầu Hct, (tỷ lệ phần trăm thể tích hồng cầu trong máu) MCH (lựơng huyết sắc tố trung bình hồng cầu), MCHC (nồng độ huyết sắc tố trung bình hồng cầu) Show
Tiêu chuẩn chẩn đoán thiếu máu là
Đối với trẻ sơ sinh, các giá trị bình thường khác nhau theo độ tuổi, đòi hỏi phải sử dụng các bảng liên quan đến tuổi tác. Các quần thể hồng cầu được gọi là microcytic (hồng cầu nhỏ) nếu MCV < 80 fL, và macrocytic (hồng cầu to) nếu MCV là > 100 fL. Tuy nhiên, vì các hồng cầu lưới cũng lớn hơn các tế bào hồng cầu trưởng thành, số lượng hồng cầu lưới có thể làm tăng MCV và không đại diện cho sự thay đổi sản xuất hồng cầu.
Máy đếm tế bào tự động cũng có thể xác định mức độ thay đổi kích cỡ hồng cầu, thể hiện dưới dạng độ rộng phân bố thể tích hồng cầu (RDW). Tăng RDW cao có thể là dấu hiệu duy nhất của của sự phân bố kích thước hồng cầu không đều mặc dù MCV bình thường do được tính giá trị trung bình Thuật ngữ nhược sắc đề cập đến các quần thể hồng cầu, trong đó MCH < 27 pg hoặc MCHC là < 30%. Các quần thể hông cầu có các giá trị MCH và MCHC bình thường là hồng cầu bình sắc, kích thước bình thường.
Các chỉ số hồng cầu có thể giúp chỉ ra cơ chế thiếu máu và thu hẹp phạm vi các nguyên nhân có thể. Chỉ số hồng cầu nhỏ chỉ ra có sự can thiệp về tổng hợp hem và globin Nguyên nhân phổ biến nhất là thiếu sắt, thalassemia và các khiếm khuyết liên quan đến tổng hợp huyết sắc tố Ở một số bệnh nhân thiếu máu do bệnh mạn tính, MCV nhỏ hoặc trong giới hạn nhỏ. Các chỉ số hồng cầu to chỉ ra do sự tổng hợp DNA kém (ví dụ, do thiếu vitamin B12 hoặc thiếu folate hoặc các chất điều trị hóa chất như hydroxyurea và thuốc kháng folate) và do nghiện rượu gây các bất thường của màng tế bào. Chảy máu cấp có thể làm tăng chỉ số MCV do tăng sản xuất hồng cầu lưới Chỉ số bình thường chỉ ra trong thiếu máu do thiếu erythropoietin (EPO) hoặc phản ứng không thích hợp (thiếu máu giảm sinh). Xuất huyết, trước khi dẫn đến thiếu sắt, thường là thiếu máu bình sắc kích thước bình thường ngoại trừ trường hợp tăng quá mức hồng cầu lưới
Để nhận biết có phải bị thiếu máu không, dưới đây là 7 điều bạn cần biết về tình trạng này, theo Prevention. Thiếu máu là triệu chứng, không phải là bệnh Hồng cầu vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Nếu bạn bị thiếu máu, có nghĩa là bạn không có đủ hồng cầu hoặc hồng cầu không có đủ hemoglobin (một loại protein giàu chất sắt làm cho máu có màu đỏ). Tiến sĩ - bác sĩ Robert T. Means, trưởng khoa và là giáo sư y học nội tại Đại học tiểu bang Đông Tennessee ở Johnson City (Mỹ), cho biết: “Thiếu máu không phải là một loại bệnh mà là một dấu hiệu cho thấy một thứ đó đang xảy ra trong cơ thể của bạn. Thiếu máu được gây ra bởi một loạt các vấn đề khác nhau. Phổ biến nhất là tình trạng thiếu sắt mà cơ thể cần có để tạo ra hemoglobin. Nếu bạn bị thiếu máu do thiếu sắt, bạn sẽ cần phải tăng mức độ khoáng chất thiết yếu này bằng cách bổ sung hoặc ăn nhiều thực phẩm giàu chất sắt”. Hầu hết mọi người không biết họ bị thiếu máu Trong khi một số người bị thiếu máu có thể cảm thấy xương mệt mỏi, số khác thậm chí không nhận ra bất cứ điều gì không ổn. Nhưng nếu không kiểm soát, thiếu máu sẽ trầm trọng hơn, và theo thời gian, bạn sẽ trở nên dần dần yếu hơn và mệt mỏi khi tim cố gắng làm việc, khó bơm máu và giữ cho các mô có oxy. Các triệu chứng khác bao gồm chóng mặt, đau đầu, tê ở bàn tay và bàn chân, nhiệt độ cơ thể thấp, da xanh xao, khó thở, tim đập nhanh hoặc không đều, đau ngực, khó chịu… Nếu thiếu máu không được điều trị, nó có thể dẫn đến suy tim. Thiếu máu phổ biến hơn ở phụ nữ nhưng nghiêm trọng hơn với nam giới Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ thường thiếu máu do mất nhiều máu khi kinh nguyệt hoặc trong khi sinh. Vì vậy, phụ nữ độ tuổi này nên bổ sung chất sắt. Trong khi đó, nam giới lại không bị thiếu máu do 2 trường hợp trên nên nếu thiếu máu thường là dấu hiệu của một căn bệnh như ung thư ruột kết. Người ăn chay cũng có thể bổ sung sắt không qua thịt đỏ Không cần phải ăn thịt để có được chất sắt. Ngoài thịt đỏ, thịt gia cầm, cá, trứng và các sản phẩm từ sữa là các loại thực phẩm giàu chất sắt tốt nhất, nhưng bạn cũng có thể lấy sắt từ đậu lăng, đậu, đậu hũ, các loại rau lá xanh như rau chân vịt, rau cải xoăn. Bánh mì, các loại ngũ cốc và trái cây sấy khô như nho khô và quả mơ cũng tăng cường chất sắt. Để cơ thể hấp thu sắt hiệu quả, bạn cần bổ sung các loại thực phẩm vitamin C như dâu tây, bông cải xanh, và nước cam. Thói quen uống caffeine có thể làm tăng nguy cơ thiếu máu Thói quen uống trà hoặc cà phê giữa các bữa ăn có thể khiến cản trở sự hấp thu sắt từ thức ăn. Nếu bác sĩ đã đề nghị bổ sung sắt, bạn chỉ nên uống nước có chất caffeine sau 2 giờ uống thuốc bổ sung sắt. Không được tự ý chẩn đoán mình thiếu máu Nếu tự chẩn đoán tình trạng của mình là thiếu máu mà không qua chẩn đoán của bác sĩ, và tự động uống bổ sung sắt trong khi cơ thể không thực sự cần, bạn có thể gặp tác dụng phụ không mong muốn như khó tiêu và táo bón. Một số người có bệnh gọi là hemachromatosis - tình trạng hấp thụ quá nhiều sắt qua ăn uống. Bệnh này có thể gây viêm khớp, tiểu đường, bệnh gan, và một loạt các bệnh khác. Những triệu chứng lạ của thiếu máu Thiếu máu, thiếu sắt có thể làm cho bạn thèm một số điều khá kỳ lạ, các bác sĩ gọi tình trạng kỳ lạ này là pica. Loại phổ biến nhất là thèm đá. Nhiều phụ nữ thiếu máu chỉ thèm nhai đá lạnh. Thậm chí có trường hợp lạ hơn là thèm tàn thuốc. May mắn là sự thèm ăn những thứ kỳ lạ này có thể biến mất ngay khi bạn có đủ lại chất sắt. Tin liên quan
Tình trạng thiếu máu có thể gặp ở nhiều đối tượng, do nhiều nguyên nhân gây ra và mức độ bệnh ở mỗi người cũng khác nhau. Một số bệnh nhân chỉ cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý đã có thể cải thiện sức khỏe rất đáng kể. Tuy nhiên, trường hợp thiếu máu xuất phát từ một số bệnh lý mà không được điều trị kịp thời có thể gây biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết thiếu máu mà chúng ta không nên bỏ qua để thăm khám và điều trị bệnh kịp thời. 1. Những nguyên nhân gây thiếu máuThiếu máu là tình trạng lượng huyết sắc tố và số lượng hồng cầu trong máu ngoại vi bị giảm và khiến cho không đủ oxy cung cấp cho các mô tế bào trong cơ thể. Trong đó, hiện tượng giảm huyết sắc tố có ý nghĩa quan trọng nhất. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây thiếu máu: Đau đầu do thiếu máu Thiếu máu do mất máu:Thường gặp ở các trường hợp:
Thiếu máu do sản xuất tế bào hồng cầu giảm hay bị lỗi:Đây là những trường hợp cơ thể không tạo đủ tế bào máu hay cũng có thể do tế bào máu không hoạt động đúng chức năng dẫn đến thiếu máu. Cụ thể như sau: Các vấn đề về tủy xương và tế bào gốc: Một số thế bào gốc trong tủy xương sẽ phát triển trở thành tế bào hồng cầu. Nhưng vì nhiều lý do dẫn tới tình trạng không đủ tế bào gốc hoặc có đủ tế bào gốc nhưng chúng lại hoạt động không bình thường thì có thể gây ra thiếu máu. Một số trường hợp có thể gặp như bệnh nhân đang điều trị ung thư bằng phương pháp xạ trị, hóa trị khiến tủy xương bị tổn thương, các trường hợp nhiễm độc chì do làm việc ở môi trường ô nhiễm, những bệnh nhân mắc thalassemia,… Thiếu sắt cũng là một nguyên nhân gây thiếu máu Thiếu máu do thiếu sắt: Đây là tình trạng cơ thể không có đủ sắt để giúp tủy xương tạo ra huyết sắc tố. Tình trạng thiếu máu do thiếu sắt khá phổ biến, thường gặp ở nhiều ở trẻ nhỏ, thanh thiếu niên, người ăn kiêng, ăn chay, phụ nữ mang thai và đang cho con bú, phụ nữ đang trong thời kỳ kinh nguyệt,… Thiếu máu do thiếu vitamin: Vitamin B12 và folate rất cần thiết cho cơ thể trong việc tạo ra những tế bào hồng cầu. Vì thế, nếu bạn không bổ sung vitamin B12 và Folate trong những bữa ăn hằng ngày, thì cơ thể rất dễ xảy ra tình trạng thiếu máu. Thiếu máu do sự phá hủy các tế bào máu hồng cầuNhững tế bào hồng cầu bị phá vỡ cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu máu. Một số nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể kể đến như:
Bệnh nhân phải ghép mạch máu, các trường hợp van tim nhân tạo, bệnh nhân có khối u, các trường hợp bị bỏng nặng, bệnh nhân tăng huyết áp nặng hay bị rối loạn đông máu. 2. Những dấu hiệu nhận biết thiếu máuĐể phát hiện chính xác tình trạng thiếu máu, bệnh nhân cần thực hiện một số xét nghiệm do bác sĩ chỉ định. Phát hiện sớm thì hiệu quả điều trị sẽ cao hơn và phòng tránh các biến chứng tốt hơn. Chính vì thế, nếu phát hiện một số dấu hiệu nhận biết thiếu máu dưới đây, bạn cần đi khám kịp thời: Người mệt mỏi, da xanh xao vì thiếu máu - Một số triệu chứng cơ năng: Thường xuyên bị chóng mặt, hoa mắt, ù tai hoặc có thể bị khi gắng sức hoặc thay đổi tư thế. Một số trường hợp thiếu máu nặng có thể bị ngất. Bệnh nhân hay bị đau đầu, mất ngủ, suy giảm trí nhớ, tính tình bất thường, dễ nổi cáu vô cớ, sức lao động kém (cả về trí óc và chân tay). Xảy ra tình trạng đánh trống ngực, tim đập nhanh hơn, bệnh nhân có thể khó thở, đau tim do thiếu máu cơ tim. Người bệnh thường xuyên cảm thấy chán ăn, đầy bụng, có thể bị đau bụng, rối loạn tiêu hóa như bị táo bón hoặc tiêu chảy. - Một số triệu chứng thực thể: Da bệnh nhân xanh xao hoặc có thể vàng da do thiếu máu huyết tán, hay sạm da do tình trạng rối loạn chuyển hóa sắt. Đây là một dấu hiệu nhận biết thiếu máu mà bản thân người bệnh hoặc ngay cả người đối diện cũng rất dễ phát hiện. Lưỡi: Có màu nhợt nhạt nếu là thiếu máu huyết tán, lưỡi bự bẩn nếu thiếu máu do nhiễm khuẩn, hay một số tình trạng lưỡi đỏ và dày là do thiếu máu Biermer,… Bệnh nhân thấy rõ tình trạng tóc rụng nhiều, móng tay dễ gãy, chân móng bẹt hoặc lõm, … 3. Những biến chứng của tình trạng thiếu máuNếu thiếu máu nhẹ, bạn cũng không cần quá lo ngại. Tình trạng này sẽ được cải thiện nếu bạn điều chỉnh chế độ ăn nhiều chất dinh dưỡng hơn, đặc biệt là tăng cường đủ sắt và vitamin cần thiết. Nhưng đối với các trường hợp thiếu máu do bệnh lý, bạn tuyệt đối không nên chủ quan. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh thiếu máu sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Chẳng hạn như: - Cơ thể suy nhược nghiêm trọng: Người bệnh thường xuyên bị mệt mỏi, uể oải ngay cả khi làm những công việc bình thường trong sinh hoạt hàng ngày. Nếu có dấu hiệu thiếu máu nên đi khám sớm để được điều trị kịp thời - Ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của phụ nữ khi mang thai. Đặc biệt, bị thiếu máu trong thai kỳ, rất dễ xảy ra tình trạng sinh non. - Gây ra những bất thường về tim: Thiếu máu dẫn tới rối loạn nhịp tim khiến tim phải bơm máu nhiều hơn và nếu không can thiệp kịp thời rất dễ xảy ra suy tim, vô cùng nguy hiểm. - Nguy cơ tử vong cao: Những trường hợp thiếu máu di truyền nếu không điều trị sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe, khiến cơ thể thiếu một lượng máu lớn, khi kéo dài sẽ nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Chính vì những lý do trên, khi phát hiện dấu hiệu nhận biết thiếu máu chúng ta cần đi khám sớm để phòng ngừa biến chứng. Có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về chế độ ăn bổ sung dinh dưỡng, đặc biệt là sắt để cải thiện sức khỏe. Hiện nay, tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, chúng tôi có triển khai dịch vụ xét nghiệm thiếu máu thiếu sắt để đáp ứng nhu cầu của quý khách hàng. Đặc biệt, những khách hàng bận rộn cũng không cần quá lo lắng, dịch vụ xét nghiệm thiếu máu thiếu sắt tại nhà sẽ giúp bạn tiết kiệm được thời gian, không cần đến trực tiếp bệnh viện với mức chi phí vô cùng hợp lý. Đường dây nóng 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn. |