Ví dụ về mối liên hệ phổ biến, trong xã hội

- Khái niệm mối liên hệ

Trong phép biện chứng, khái niệm mối liên hệ dùng để chỉ: sự quy định, sự tác động và chuyển hóa lẫn nhau giữa các sự vật, hiện tượng, hay giữa các mặt, các yếu tố của mỗi sự vật, hiện tượng trong thế giới.

Ví dụ, giữa cung và cầu [hàng hoá, dịch vụ] trên thị trường luôn luôn diễn ra quá trình: cung và cầu quy định lẫn nhau; cung và cầu tác động, ảnh hưởng lẫn nhau, chuyển hoá lẫn nhau, từ đó tạo nên quá trình vận động, phát triển không ngừng của cả cung và cầu. Đó chính là những nội dung cơ bản khi phân tích về mối quan hệ biện chứng giữa cung và cầu.

- Khái niệm mối liên hệ phổ biến được sử dụng với hai hàm nghĩa:

+ Dùng để chỉ tính phổ biến của các mối liên hệ [ví dụ như: khi khẳng định rằng mối liên hệ là cái vốn có của tất thảy mọi sự vật hiện tượng trong thế giới, không loại trừ sự vật, hiện tượng nào, lĩnh vực nào];

+ Đồng thời, khái niệm này cũng dùng để chỉ: những liên hệ tồn tại [được thể hiện] ở nhiều sự vật, hiện tượng của thế giới [tức là dùng để phân biệt với khái niệm các mối liên hệ đặc thù chỉ biểu hiện ở một hay một số các sự vật, hiện tượng, hay lĩnh vực nhất định].

Ví dụ, mối liên hệ giữa cung và cầu là mối liên hệ phổ biến, tức cũng là mối liên hệ chung, nhưng mối liên hệ đó được thể hiện cụ thể khác nhau, có tính chất đặc thù tuỳ theo từng loại thị trường hàng hoá, tuỳ theo thời điểm thực hiện... Khi nghiên cứu cụ thể từng loại thị trường hàng hoá, không thể không nghiên cứu những tính chất riêng có [đặc thù] đó. Nhưng dù khác nhau bao nhiêu thì chúng vẫn tuân theo những nguyên tắc chung của mối quan hệ cung cầu.

Có nhiều cấp độ, phạm vi của mối liên hệ phổ biến, trong đó phép biện chứng duy vật với tư cách là khoa học triết học có nhiệm vụ nghiên cứu các mối liên hệ phổ biến nhất, làm tiền đề phương pháp luận chung cho việc nghiên cứu các mối liên hệ cụ thể trong từng lĩnh vực nghiên cứu của các khoa học chuyên ngành; đó là các mối liên hệ như: cái chung và cái riêng, bản chất và hiện tượng, nguyên nhân và kết quả...

Loigiaihay.com

Câu 2: Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến?Nguyên lí về mối liên hệ phổ biến là một trong 2 nguyên lí cơ bản của phép biện chứng duy vật. Nó khẳng định giữa các SVHT trong thếgiới luôn tồn tại trong mối liên hệ phổ biến tác động qua lại lẫn nhau tạo nên sự vận động phát triển không ngừng. Việc nghiên cứu và nắm vữngnguyên lí về mối liên hệ phổ biến có ý nghĩa to lớn trong xem xét cải tạo các sự vật hiện tượng trong hoạt động thực tiễn.*Quan điểm các nhà siêu hình:+ các SVHT trong thế giới cô lập tách rời, không liên hệ với nhau.+ Nếu thừa nhận thì liên hệ hời hợt bên ngoài.+ Không chuyền hóa lẫn nhau, cái nọ đặt bên cạnh cái kia.-> Ph.Ăng Ghen nhận xét: Họ chỉ nhìn thấy cây mà không thấy rừng.* Quan điểm CNDV biện chứng- k/n MLH : Là 1 Phạm trù triết học dùng để chỉ sự tác động, ràng buộc, quy định, chuyển hóa lẫn nhau giữa các yếu tố, cácmặt trong 1 sự vật hiện tượng hay giữa các sự vật hiện tượng với nhau.VD: - Điện tích âm và điện tích dương trong 1 nguyên tử- Trong XH: Mối liên hệ giữa con người với con người, cá nhân với cá nhân,cá nhân với tập thể, cá nhân với gia đình,với bạn bè..- Trong 1 quốc gia: mối liên hệ kinh tế – Chính trị – văn hóa, an ninh quốc phòng…- k/n mối liên hệ phổ biến: là phạm trù triết học dùng để chỉ tính phổ biến của mối liên hệ, của các sự vật hiện tượng trong thếgiới và các mối liên hệ tồn tại ở nhiều sự vật hiện tượng trong thế giới.Mối liên hệ phổ biến nhất là liên hệ giữa các mặt đối lập,mối liên hệ giữa lượng và chất, mối liên hệ giữa bản chất và hiện tượng.- Nguyên lí: Các sự vật hiện tượng trong thế giới và các yếu tố trong cùng 1sự vật hiện tượng đều có mối liên hệ điều này là khác quan .-Cơ sở của MLH: Các sự vật hiện tượng chịu sự quy định của các quy luật khách quan của thế giới vật chất.* Tính khách quan của MLH: Mọi SVHT trong thế giới là tồn tại khách quan do vậy mối liên hệ của các sự vật hiện tượngcũng tồn tại khách quan.- Bất cứ sự vật nào cũng tồn tại trong mối liên hệ, ràng buộc với sự vật khác, không có cái gì ra đời từ cái hư vô, tất cả đều cónguồn gốc của nó.- Các SVHT dù phong phú bao nhiêu cũng đều chỉ là những dạng vật chất của một thế giới duy nhất, thống nhất thế giới vậtchất; cho nên chúng không thể tồn tại biệt lập tách rời mà tồn tại trong sự tác động qua lại chuyển hóa lẫn nhau.- Các SVHT trong thế giới chỉ biểu hiện tự tồn tại của mình thông qua vận động và tác động lẫn nhau. Bản chất, tính quy luật củaSVHT chỉ bộc lộ thông qua sự tác động qua lại giữa các mặt trong bản thân chúng, hay của chúng với SVHT khác.- Các mối liên hệ, quan hệ thay đổi khi SVHT thay đổi và ngược lại…mối quan hệ cụ thể có thể mất đi, nhưng sự quan hệ, liênhệ với thế giới thì không thể mất đi.Ví dụ: trong tự nhiên: sự tác động, liên hệ lẫn nhau giữa thế giới hữu cơ, vô cơ, giữa động vật và thực vật, cơ thể với môitrường. Trong xã hội: liên hệ, tác động giữa kinh tế-chính trị, văn hóa, giữa đời sống vật chất và tinh thần, giữa người vớingười. Trong tư duy: giữa các phạm trù-khái niệm, giữa biết và chưa biết.Vd: MLH giữa hấp thụ và bài tiết trong cơ thể con người* Tính phổ biến của MLH: Bất kỳ SVHT nào ở không gian thời gian nào đều có mối liên hệ với SVHT khác. Ngay trong cùngmột SVHT bất kỳ 1 thành phần nào, bộ phậ nào, yếu tố nào đều có mối liên hệ- Bất cứ sự vật hiện tượng nào cũng có mối liên hệ với các sự vật hiện tượng khác, không có sự vật hiện tượng nào nằm ngoàimối liên hệ.- Mối liên hệ biểu hiện dưới nhiều hình thức nhưng đều là biểu hiện của mối liên hệ phổ biến, chung nhất. Những hình thứcliên hệ riêng lẻ, cụ thể được các nhà khoa học cụ thể nghiên cứu, phép biện chứng chỉ nghiên cứu những mối liên hệ phổ biến,những mối liên hệ tồn tại cả trong tự nhiên, xã hội và tư duy.+ Trong tự nhiên: Mối liên hệ giữa động vật- thực vật-> cân bằng hệ sinh thái+ Trong xã hội : Mối liên hệ giữa giai cấp với giai cấp. con người với con người [con người là tổng hòa các mỗi quan hệ]+ Trong tư duy: MLH giữa cái biết – cái chưa biếtMLH nhận thức cao – nhận thức thấpMLH giữa khái niệm, phạm trù, định luật* Tính đa dạng và phong phú muôn vẻ của MLH:Bắt nguồn từ tính phong phú muôn vẻ của thế giới vật chất. Vật chất biểu hiện sự tồn tại của mình bằng các sự vật hiện tượngvô cùng đa dạng, phong phú.- Có những mối liên hệ tác động đến nhiều lĩnh vực rộng lớn của thế giới [MLH: bản chất-hiện tượng, mối liên hệ cái chungcái riêng, nội dung-hình thức]- Có mối liên hệ chỉ diễn ra trong một lĩnh vực, một sự vật cụ thể [ví dụ đồng hóa, dị hóa chỉ diễn ra trong lĩnh vực sinh học].Có mối liên hệ trực tiếp, có mối liên hệ gián tiếp: ví dụ người với người trong quan hệ sản xuất vật chất [trực tiếp], sản xuất-tiêudùng phải trải qua lưu thông phân phối [gián tiếp].- Tính phong phú muôn vẻ có thể phân chia ra các mối liên hệ khác nhau theo từng cặp: Mối liên hệ bên trong và mối liên hệbên ngoài, mối liên hệ chủ yếu và mối liên hệ thứ yếu; mối liên hệ bản chất và mối liên hệ không bản chất; mối liên hệ tất nhiên vàmối liên hệ ngẫu nhiên; mối liên hệ cơ bản và không cơ bản, Có mối liên hệ quyết định sự tồn tại phát triển của sự vật, có mối liênhệ chỉ chịu ảnh hưởng đến sự phát triển. Sự phân loại này cũng chỉ mang tính tương đối và không được tuyệt đối hóa bất cứ dạngliên hệ nào.* Ý nghĩa PPL:- Trong nhận thức và cải tạo sự vật đòi hỏi chủ thể phải có quan điểm toàn diện, lịch sử, cụ thể nghĩa là phải vạch ra tất cảcác mối liên hệ vốn có của sự vật hiện tượng đó.+ Quan điểm này đòi hỏi chúng ta khi phân tích sự vật, hiện tượng phải tính toán đến các điều kiện không gian, thời gian; phảixem xét đầy đủ các mối quan hệ qua lại giữa sự vật đó với sự vật khác; phải nghiên cứu cả quá khứ, hiện tại và tương lai của nó.Mặc dù không làm được đầy đủ hoàn toàn như vậy, nhưng phương pháp đó tránh cho chúng ta những sai lầm đáng tiếc trong nhậnthức và trong thực tiễn.+ Quán triệt quan điểm toàn diện nhưng phải xác định được vai trò, vị trí, tính chất của từng mối quan hệ cụ thể. Song, xem xéttoàn diện không phải xem xét một cách bình quân, ngang bằng mọi mối liên hệ mà phải đánh giá đúng vị trí, vai trò của từng mốiliên hệ; phải phân biệt cái bên trong, tất yếu, cơ bản, chủ yếu với cái bên ngoài, ngẫu nhiên không cơ bản, thứ yếu. Có như thế chúngta mới nắm được thực chất sự vật cần nghiên cứu. Tuy nhiên, để nhận thức được bản chất của sự vật, cần xem xét có trọng tâm,trọng điểm.- Trong nhận thức và cải tạo thực tiễn, cần chống quan điểm phiến diện, một chiều, áp đặt chủ quan. Xem xét toàn diện nhưngcần có trọng tâm trọng điểm.- Vận dụng quan điểm toàn diện trong lĩnh vực quân sự trong khi xem xét, đánh giá tình hình địch ta, yếu tố liên quan, khảnăng giành thắng lợi.+ Khi nhận xét, đánh giá con người phải toàn diện, đặc biệt là thông qua các mối quan hệ, sự tác động của các mối quan hệ.+ Trong giáo dục, quản lý, chỉ huy bộ đội cần phải thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ, kết hợp nhiều nội dung, biện pháp khácnhau