Chọc sinh thiết u phổi là bước xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán u phổi lành tính hay ác tính. Rất nhiều bệnh nhân được chỉ định chọc sinh thiết lo lắng không biết chọc sinh thiết u phổi có đau không.
1. Chọc sinh thiết u phổi có đau không?
Chọc sinh thiết u phổi là kỹ thuật quan trọng giúp xác định u phổi lành tính hay ác tính
Phương pháp chọc sinh thiết u phổi phổ biến được thực hiện hiện nay là sinh thiết bằng kim xuyên thành ngực dưới sự hướng dẫn của chụp cắt lớp vi tính. Mục đích của chọc sinh thiết u phổi là phân biệt u lành tính hay ác tính tại phổi, chẩn đoán chính xác loại ung thư phổi, kết hợp với các xét nghiệm, chẩn đoán khác để bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Chọc sinh thiết u phổi có đau không? Các bác sĩ chuyên khoa cho biết việc chọc sinh thiết ngày nay được thực hiện đơn giản và an toàn hơn rất nhiều do kỹ thuật ngày càng được cải tiến. Trước khi tiến hành chọc sinh thiết, bệnh nhân sẽ được gây tê từ da đến lá thành màng phổi nên người bệnh sẽ không cảm thấy đau đớn.
2. Chọc sinh thiết u phổi được thực hiện như thế nào?
Chọc sinh thiết u phổi bằng kim xuyên thành ngực dưới sự hướng dẫn siêu âm được thực hiện như sau:
2.1. Chuẩn bị tâm lý cho bệnh nhân
Bệnh nhân được giải thích kĩ sinh thiết để bệnh nhân yên tâm và phối hợp tốt, tránh tâm lý hoang mang dẫn đến căng thẳng, ảnh hưởng đến quá trình lấy bệnh phẩm
2.2. Xác định vị trí chọc kim và tiến hành lấy mẫu sinh thiết
- Người bệnh được tiêm thuốc dưới da trước khi tiến hành sinh thiết khoảng 15 phút
- Bệnh nhân được đưa lên bàn chụp cắt lớp vi tính. Dựa trên kết quả chụp cắt lớp ban đầu bác sĩ sẽ xác định được tổn thương về vị trí, kích thước, tính chất tổn thương trong phổi xác định vị trí chính xác nhất để chọc kim.
- Bệnh nhân được gây tê từ da đến lá thành màng phổi bằng bơm và kim tiêm riêng.
- Một vết nhỏ tại vị trí đưa kim sinh thiết được rạch nhỏ. Kim dẫn phục vụ sinh thiết được chọc qua da ở vị trí đánh dấu, kim đi sát bờ trên xương sườn. Lúc này, việc đối chiếu với phim chụp rất quan trọng để xem đầu kim đã đến đúng vị trí chưa
- Khi kim đã đến đúng vị trí thì nòng kim dẫn đường được rút ra, bác sĩ sẽ đưa kim cắt đã chuẩn bị sẵn vào trong nòng kim dẫn đường và tiến hành cắt để lấy bệnh phẩm. Tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định lấy một hoặc nhiều mẫu bệnh phẩm nghi ngờ tại các vị trí khác nhau.
2.3. Theo dõi biến chứng để xử lý kịp thời
Chụp cắt lớp vi tính lồng ngực vừa có giá trị hướng dẫn, vừa có giá trị đánh giá tình trạng biến chứng có thể gặp sau sinh thiết
- Sau khi sinh thiết, bệnh nhân được chup lại phim cắt lớp vi tính để đánh giá các tai biến như chảy máu màng phổi, tràn khí màng phổi…
- Chụp lại X quang sau 24 giờ sinh thiết để đánh giá thêm tình trạng biến chứng có thể gặp.
Trên đây là những thông tin giải đáp chọc sinh thiết u phổi có đau không. Để đăng kí khám tại Bệnh viện Thu Cúc và biết thêm thông tin chi tiết, bạn đọc vui lòng liên hệ 1900 55 88 96.
KỸ THUẬT SINH THIẾT PHỔI BẰNG KIM LÀ GÌ?
Chụp X-quang phổi và chụp cắt lá»›p vi tiÌnh [CT] lồng ngá»±c sẽ giuÌp phát hiện caÌc tổn thÆ°Æ¡ng ở phổi, nhÆ°ng hình ảnh thÆ°á»ng chÆ°a đủ để xác định chẩn Ä‘oán. Kỹ thuật dùng kim sinh thiêÌt để lấy mẫu dÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của chuÌ£p căÌt lÆ¡Ìp cho phép kiểm tra bệnh phẩm  bằng kÃnh hiển vi, kết quả sẽ cung cấp thêm nhiá»u thông tin để chẩn Ä‘oán bệnh.
Kỹ thuật sinh thiết xuyên thà nh ngá»±c dÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của CT là đưa kim sinh thiêÌt vaÌ€o  phổi dÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của máy chuÌ£p căÌt lÆ¡Ìp vi tiÌnh, để tiêÌn haÌ€nh lấy má»™t số bệnh phẩm tÆ°Ì€ u phổi, sau Ä‘oÌ bệnh phẫm Ä‘Æ°Æ¡Ì£c gửi Ä‘i kiểm tra dÆ°á»›i kÃnh hiển vi giuÌp xác định chẩn Ä‘oán.
Trong nhiá»u trÆ°á»ng hợp thÆ°Æ¡ng tổn là một khôÌi u. HÆ¡n má»™t ná»a số u phổi Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c là là nh tÃnh, nhÆ°ng má»™t số trÆ°Æ¡Ì€ng hÆ¡Ì£p coÌ€n laÌ£i có thể là ung thÆ°.
Khi caÌc phÆ°Æ¡ng phaÌp nhÆ°: ná»™i soi phế quản, tế bà o há»c vaÌ€ phân tÃch máu chÆ°a coÌ chẩn Ä‘oaÌn xaÌc Ä‘iÌ£nh, bác sÄ© sẽ cho chỉ định sinh thiết căÌt xuyên thà nh ngá»±c.
BỆNH NHÂN NÊN CHUẨN BỊ NHƯ THẾ NÀO?
Bệnh nhân sẽ được hÆ°á»›ng dẫn nhịn ăn hoặc uống trong vòng 4 giá» trÆ°á»›c khi sinh thiết. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể uống các loại thuốc thÆ°á»ng dùng của mình vá»›i má»™t Ãt nÆ°á»›c.
TrÆ°á»›c khi sinh thiết, bệnh nhân phải thông báo cho bác sÄ© tất cả các loại thuốc Ä‘ang sá» dụng và bất kỳ dị ứng nà o, đặc biệt laÌ€ vá»›i các loại thuốc gây mê. Bác sÄ© sẽ yêu cầu bệnh nhân ngÆ°ng sá» dụng thuốc aspirin hoặc thuốc là m loãng máu Ãt nhất ba ngà y trÆ°á»›c khi thá»±c hiện thủ thuáºt.
NgoaÌ€i ra bệnh nhân cũng nên thông báo cho bác sÄ© vá» các bệnh hoặc các tình trạng sức khá»e khaÌc gần đây.
Bệnh nhân sẽ được yêu cầu Ä‘iá»n Bảng câu há»i và Giấy chấp thuáºn trÆ°á»›c khi khảo sát.
Bệnh nhân cần thay quần aÌo vaÌ€ mặc áo choà ng của bệnh viện trong quá trình thÆ°Ì£c hiện khảo sát. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu tháo nữ trang và bất kỳ váºt dụng hoặc trang phục nà o bằng kim loại có thể gây cản trở hoaÌ£t động của tia X.
Bệnh nhân nữ phải thông báo cho bác sÄ© hoặc kỹ thuáºt viên hình ảnh nếu miÌ€nh có thai hoặc nghi ngÆ¡Ì€ coÌ thai. Các khảo sát chẩn Ä‘oán hình ảnh không được thá»±c hiện cho bệnh nhân Ä‘ang mang thai để traÌnh cho thai nhi không bị phÆ¡i nhiá»…m bức xạ. Nếu khảo saÌt chẩn Ä‘oaÌn hiÌ€nh ảnh là cần thiết, biện pháp phòng ngừa sẽ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thÆ°Ì£c hiện để giảm thiểu tối Ä‘a phÆ¡i nhiá»…m bức xạ cho thai nhi.
Bệnh nhân nên có thân nhân hoặc bạn bè Ä‘i cùng và đưa bệnh nhân vá» nhà sau khi hoà n tất thủ thuáºt.
THỦ THUẬT ÄƯỢC THá»°C HIỆN NHƯ THẾ NÀO?
Các thủ thuáºt Ãt xâm lấn dÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của hình ảnh nhÆ° sinh thiết phổi bằng kim sẽ do bác sÄ© chẩn Ä‘oán hình ảnh thÆ°Ì£c hiện, ngÆ°Æ¡Ì€i được Ä‘Ã o tạo chuyên biệt về kỹ thuật naÌ€y
Sinh thiết phổi bằng kim dÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của CT thÆ°á»ng được thá»±c hiện cho bệnh nhân taÌ£i khu Ä‘iều triÌ£ bệnh ná»™i trú.
Chụp CT khu trú sẽ được thá»±c hiện để xác định vị trà  khôÌi u và đây laÌ€ phÆ°Æ¡ng phaÌp thÆ°Ì£c hiện an toà n nhất. Khi đã xác định Ä‘Æ°Æ¡Ì£c vị trà của khôÌi u, vuÌ€ng da trên viÌ£ triÌ naÌ€y sẽ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c  đánh dấu. ToaÌ€n bộ vùng da quanh vị trà được Ä‘aÌnh dâÌu sẽ được  laÌ€m saÌ£ch và khá» trùng, sau đó phủ má»™t tấm khăn Ä‘ã Ä‘Æ°Æ¡Ì£c vô trùng vaÌ€ coÌ một lỗ troÌ€n lên viÌ£ triÌ vuÌ€ng da naÌ€y
Thuốc gây tê tại chá»— sẽ được tiêm để là m tê quanh vuÌ€ng da Ä‘Æ°Æ¡Ì£c khảo saÌt.
Thủ thuáºt sinh thiết dÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của CT yêu cầu bệnh nhân nằm yên trên bà n chụp CT trong voÌ€ng 30 phút.
Bác sÄ© sẽ rạch má»™t Ä‘Æ°á»ng rất nhá» trên da tại vị trà đưa kim sinh thiết và o.
DÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của CT, bác sÄ© chẩn Ä‘oán hình ảnh sẽ tiêÌn haÌ€nh Ä‘Æ°a kim sinh thiêÌt qua vị trà da đã được đánh dấu, dẫn đến khôÌi u để huÌt mẫu bệnh. Bệnh nhân có thể nghe Ä‘Æ°Æ¡Ì£c tiếng lách cách khi kim sinh thiêÌt lấy mẫu, Bác sÄ© sẽ rút kim sinh thiêÌt ra ngay sau khi mẫu bệnh Ä‘ã Ä‘Æ°Æ¡Ì£c lâÌy.
Thủ thuật nà y có thể tiêÌn haÌ€nh lại tÆ°Ì€ má»™t đến hai lần.
Khi thủ thuáºt hoà n tất, vuÌ€ng da Ä‘Æ°a kiêm sinh thiêÌt vaÌ€o sẽ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c âÌn nheÌ£ giúp ngÆ°ng chảy máu và sẽ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c băng laÌ£i sau Ä‘oÌ.
Thủ thuáºt nà y thÆ°á»ng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c hoà n tất trong vòng má»™t giá»
Bệnh nhân sẽ được theo dõi taÌ£i Khu Ä‘iều triÌ£ nội truÌ trong ngaÌ€y trong Ãt nhất 6 giá». Bệnh nhân coÌ thể coÌ thêm chỉ Ä‘iÌ£nh chuÌ£p X-quang hoặc các khảo sát hình ảnh khác để kiểm tra hoặc theo dõi các biến chứng.Â
BỆNH NHÂN SẼ COÌ NHỮNG TRẢI NGHIỆM GÃŒ TRONG VÀ SAU KHI THá»°C HIỆN THỦ THUẬT?
Khi tiêm thuốc tê, bệnh nhân sẽ cảm nhận kim chÃch nhẹ vaÌ€o da. Sau Ä‘oÌ, bệnh nhân có thể cảm thấy sức ép khi kim sinh thiết Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘Æ°a và o. Sau má»™t thá»i gian ngắn, vùng da nà y sẽ tê hoaÌ€n toaÌ€n.
Bệnh nhân sẽ được yêu cầu nằm yên và không ho trong quá trình thá»±c hiện thủ thuáºt. Bệnh nhân cÅ©ng được yêu cầu nÃn thở nhiá»u lần ở cùng  tÆ° thÃªÌ khi lâÌy sinh thiết. Äiá»u quan trá»ng là bệnh nhân cố gắng duy trì việc nÃn thở má»—i lần nhÆ° nhau để đảm đảo kim sinh thiêÌt Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘Æ°a và o đúng vị trà khôÌi u, vì khi bệnh nhân thở khôÌi u sẽ biÌ£ di chuyển theo nhiÌ£p thở.
Thông thÆ°á»ng bệnh nhân sẽ được tháo băng má»™t ngà y sau khi thá»±c hiện thủ thuáºt và có thể tắm bình thÆ°á»ng.
Bệnh nhân không nên cố gắng hoạt Ä‘á»™ng thể chất [nhÆ° nâng váºt nặng, leo nhiá»u cầu thang, chÆ¡i thể thao, v.v] trong buổi tối và cả ngà y sau khi sinh thiết. Và o ngà y thứ hai, nếu bệnh nhân thấy đủ sức thì có thể trở lại các hoạt Ä‘á»™ng thÆ°á»ng ngà y.
Bệnh nhân có thể cảm thấy Ä‘au nheÌ£ tại vị trà sinh thiết khi thuốc tê hết tác dụng, nhÆ°ng tình trạng nà y sẽ cải thiện. Bệnh nhân cÅ©ng có thể ho ra Ãt máu, nhÆ°ng không đáng kể.
Các triệu chứng nà y sẽ giảm dần trong thÆ¡Ì€i gian tÆ°Ì€ 12 đến 48 giá» sau khi thá»±c hiện thủ thuáºt.
Nếu bệnh nhân cảm thấy Ä‘au và khó thở, vui lòng liên hệ vá»›i bác sÄ© ngay láºp tức hoặc đến Khoa cấp cứu.
BỆNH NHÂN SẼ NHẬN KẾT QUẢ NHƯ THÃŠÌ NÀO VAÌ€ AI SẼ TRẢ LÆ Ì€I KÊÌT QUẢ?
Bác sÄ© giải phẫu bệnh hoÌ£c sẽ kiểm tra mẫu bệnh và luôn cố gắng Ä‘Æ°a ra chẩn Ä‘oán để giuÌp cho kế hoạch Ä‘iá»u trị coÌ thể Ä‘Æ°Æ¡Ì£c bắt đầu. LÆ°u ý rằng không phải lúc nà o cÅ©ng có thể có chẩn Ä‘oán từ mẫu bệnh phẩm và nếu không có được chẩn Ä‘oán, bác sÄ© có thể sẽ thảo luáºn vá»›i bệnh nhân vá» các phÆ°Æ¡ng pháp chẩn Ä‘oán khác.Â
NHỮNG LỢI ÃCH SO VỚI NGUY CÆ LÀ GÃŒ?
Lợi Ãch
Sinh thiết bằng kim để lấy các mẫu mô là má»™t phÆ°Æ¡ng pháp Ä‘aÌng tin cáºy có thể giúp chẩn Ä‘oán khôÌi u laÌ€ là nh tÃnh hay ác tÃnh.
Sinh thiết bằng kim là thủ thuáºt Ãt xâm lấn hÆ¡n sinh thiết bằng phẫu thuáºt, vì phẫu thuáºt đòi há»i Ä‘Æ°á»ng rạch trên da rá»™ng hÆ¡n và gây mê toà n thân.
Thủ thuật naÌ€y thÆ°Æ¡Ì€ng không Ä‘au và kết quả chÃnh xác nhÆ° sinh thiết bằng phẫu thuáºt.
Thá»i gian hồi phục ngắn và bệnh nhân có thể sá»›m trở lại vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng thÆ°á»ng ngà y.Â
Nguy cơ
Bất kỳ thủ thuáºt  xâm lâÌn nà o cÅ©ng Ä‘á»u có nguy cÆ¡ nhiá»…m trùng. Nguy cÆ¡ nhiá»…m trùng cần Ä‘iá»u trị kháng sinh là thấp hÆ¡n 1/1000 trÆ°á»ng hợp.
Chảy máu tại vị trà đưa kim sinh thiêÌt qua da hiếm xảy ra, nhÆ°ng có thể xảy ra tình chảy máu khi ho.
Tình trạng khà roÌ€ rỉ taÌ£i chỗ sinh thiêÌt phổi traÌ€n và o khoang mà ng phổi bao quanh phổi có thể xảy ra, Ä‘Æ°Æ¡Ì£c gá»i là trà n khà mà ng phổi và có thể dẫn đến xẹp phổi. Các dấu hiệu của tình trạng xẹp phổi là hÆ¡i thở ngắn, khó thở, mạch nhanh, Ä‘au nhói ở ngá»±c hoặc vai khi thở. Trong hầu hết các trÆ°á»ng hợp, tình trạng trà n khà mà ng phổi sẽ tá»± khá»i. Nếu trà n khà mà ng phổi nhiá»u đến mức có thể gây hại, má»™t ống thông nhá» có thể Ä‘Æ°Æ¡Ì£c đặt và o khoang ngá»±c để dẫn khà thoát ra ngoà i. á»ng nà y thÆ°á»ng sẽ được rút ra sau và i ngà y.
Äặt lịch hẹn Sinh thiết phổi bằng kim dÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của CT nhÆ° thÃªÌ naÌ€o?
Äể biết thêm thông tin và đặt hẹn, vui lòng liên hệ Khoa Chẩn Ä‘oán hình ảnh qua số [08] 54 11 34 00.