Giải cân bằng phương trình hóa học

Theo định luật bảo toàn khối lượng thì trong một phản ứng hóa học, các nguyên tử không tự nhiên được sinh ra hay mất đi. Số lượng các nguyên từ được bảo toàn sau khi phản ứng hóa học xảy ra. Tổng số các nguyên tử trong các chất tham gia bằng số nguyên tử các chất tạo thành. Căn cứ vào định luật bảo toàn khối lượng, bài viết này sẽ hướng dẫn các bạn các phương pháp cần bằng phương trình hóa học chính xác nhất.

Một phương trình hóa học đã được cân bằng như hình dưới đây (Cách viết phương trình hóa học bạn tự biết nhé):

Mặc dù từ xưa đến nay các chương trình giáo dục đã có nhiều cải cách đáng kể. Tuy nhiên nhiều cách giải bài tập chúng ta vẫn áp dụng các phương pháp và kiến thức cũ. Đối với bài tập cân bằng phương trình hóa học, cân bằng các pt phản ứng hóa học cũng vậy. Để cân bằng phản ứng hóa học ta dùng phương pháp truyền thống và phương pháp đại số.

Cách cân bằng phương trình hóa học

1. Cân bằng phương trình hóa học bằng cách truyền thống

+ Bước 1: Ta lập phương trình hóa học rồi. Bây giờ ta sẽ cân bằng pt hóa học sau đây:

Bạn viết lại ra nháp phương trình phản ứng hóa học trên. Sau đó viết tất cả các nguyên tố và số lượng các nguyên tử tương ứng của mỗi về xuống dưới như hình sau đây:

+ Bước 2: Bạn sẽ để các nguyên tố H và O ở phía cuối nhé.

– Chúng ta tiến hành cân bằng nguyên tố Cl trước. Vế trái có 5 Cl, vậy bạn sẽ thêm 5 Cl bên vế phải. Như vậy bên sản phẩm sẽ thêm 5 nguyên tử H. –> Tổng nguyên tử H bên phải tăng lên 8.

+ Bước 3: Bạn thấy bên vế các chất tham gia, nguyên tố H chỉ có 2 nguyên tử. Để cân bằng với vế phải, chúng ta phải thêm gấp 4 phân tử H2O.

+ Bước 4: Kiểm tra lại tất cả các nguyên tố xem số lượng các nguyên tử ở cả chất tham gia và chất sản phẩm có bằng nhau không.

Ta được phương trình hóa học ở dạng cân bằng. Bạn thay mũi tên thành dấu “=” là xong.

2. Cân bằng phương trình phản ứng hóa học bằng phương pháp đại số

Phương pháp này chúng ta sử dụng các biến a, b, c, d tương ứng với số phân tử các chất tham gia vào pt phản ứng hóa học.

+ Ta giả sử đặt a=1; công việc của chúng ta lúc này là tìm các biến số b, c, d.

+ Theo định luật bảo toàn khối lượng. Ta có:

a = c; 2b = 3c

5a = d; d + 3c = 2b

Trong đó a ta đặt là 1; Giải và tìm các biến ta được kết quả a=1 b=4 c=1 d=5

Lưu ý: Trong trường hợp ta tìm ra kết quả b, c, d ở dạng phân số. Chúng ta sẽ tìm mẫu số chung và đưa về dạng số nguyên dương. Lấy mẫu số chung nhỏ nhất của b, c, d sẽ nhân với a = 1.

Vậy ta có phương trình cân bằng hóa học:

Lời kết

Các bài tập cân bằng phương trình hóa học là một dạng bài tập nhỏ. Mặc dù khá đơn giản nhưng nếu không cẩn thận các bạn học sinh vẫn rất dễ sai sót. Đây là dạng bài tập hóa học lớp 8 đã phải làm quen rồi.

Một số dạng bài tập các bạn có thể cân bằng phương trình hóa học bằng phương pháp electron. Cách cân bằng phươn trình hóa học có ẩn số. Các bài tập hóa học lớp 8 hiện nay có nhiều đổi mới. Các bậc phụ huynh nên thường xuyên cho con mình luyện thêm các bài tập liên quan đến phương trình hóa học online sẽ rất tốt.

Chúc các bạn học tốt!

Bài viết không chỉ cung cấp một số bài tập cân bằng phương trình hóa học thường gặp mà còn giải đáp một số vấn đề về bài học như phương pháp, ý nghĩa, cách cân bằng phương trình hóa học chi tiết sẽ được trình bày rõ ràng ở phía dưới đây. Các bạn cùng theo dõi nhé.

Cân bằng phương trình hóa học là gì?

Trong hóa học ngày nay, học sinh không chỉ học trên sách vở, video mà còn trực tiếp tiền hành các phản ứng hóa học. Tuy nhiên, việc thực hành thí nghiệm cần phải đi đôi với việc viết phương trình hóa học một cách chuẩn xác về chất tham gia cũng như chất sản phẩm. Và đặc biệt là cách cân bằng các hệ số của PTHH. Như chúng ta đã biết, định luật bảo toàn khối lượng chỉ ra rằng không nguyên tốt nào tự sinh ra hoặc tự mất đi mà phải do một quá trình tạo thành. Do đó số nguyên tử tham gia = số nguyên tử sản phẩm. Và đó là lý do cần phải cân bằng phương trình hóa học.

Bạn đang xem: Bài tập cân bằng phương trình hóa học Lớp 8 có đáp án

Sau khi tìm hiểu định nghĩa về cân bằng PTHH, dưới đây là một số phương pháp mà chúng ta có thể áp dụng:

• Cân bằng theo phương pháp truyền thống: Phương pháp này khá cơ bản và thường được dùng trong các phản ứng đơn giản, ít chất, không có sự oxi khử (thay đổi hóa trị)
• Cân bằng theo phương pháp đại số: Đây là một phương pháp khá hay và được ứng dụng rộng rãi và sử dụng một chút yếu tố toán học. Phương pháp này hầu như cân bằng được tất cả các loại phương trình hóa học. Đặc biệt là phương trình oxi hóa khử (có sự thay đổi hóa trị của các nguyên tố).

✓ Cách học thuộc bài ca hóa trị và nguyên tử khối.

Bài tập cân bằng phương trình hóa học có lời giải

Dưới đây là tổng hợp một số bài tập cân bằng phương trình hóa học thường xuyên được áp dụng vào các đề thi hóa học lớp 8. Phương pháp chủ yếu là phương pháp truyền thống.

Dạng 1: Cân bằng các phương trình hóa học

1) MgCl2 + KOH → Mg(OH)2 + KCl 2) Cu(OH)2 + HCl → CuCl2 + H2O 3) Cu(OH)2 + H2SO4 → CuSO4 + H2O 4) FeO + HCl → FeCl2 + H2O 5) Fe2O3 + H2SO4 → Fe2 (SO4)3 + H2O 6) Cu(NO3)2 + NaOH → Cu(OH)2 + NaNO3 7) P + O2 → P2O5 8) N2 + O2 → NO 9) NO + O2 → NO2

10) NO2 + O2 + H2O → HNO3

Đáp án:

1) MgCl2 + 2KOH → Mg(OH)2 + 2KCl 2) Cu(OH)2 + 2HCl → CuCl2 + 2H2O 3) Cu(OH)2 + H2SO4 → CuSO4 + 2H2O 4) FeO + 2HCl → FeCl2 + H2O

5) Fe2O3 + 3H2SO4 → Fe2 (SO4)3 + 3H2O

6) Cu(NO3)2 + 2NaOH → Cu(OH)2 + 2NaNO3 7) 4P + 5O2 → 2P2O5 8) N2 + O2 → 2NO 9) 2NO + O2 → 2NO2

10) 4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3

Dạng 2: Lập sơ đồ nguyên tử và cho biết số phân tử mỗi chất sau phản ứng hóa học

Cho sơ đồ của các phản ứng sau: a) Na + O2 → Na2O b) P2O5 + H2O → H3PO4

c) HgO → Hg + O2 d) Fe(OH)3 → Fe2O3 + H2O

Lập phương trình hóa học và cho biết tỉ lệ số nguyên tử, số phân tử của các chất trong mỗi phản ứng

Lời giải: Đề bài khá khó hiểu, tuy nhiên cứ cân bằng phương trình hóa học thì mọi hướng đây sẽ rõ. Bài này đơn giản nên nhìn vào là có thể cân bằng được ngay nhé:

a) 4Na + O2 → 2Na2O

Tỉ lệ: số nguyên tử Na: số phân tử O2: số phân tử Na2O = 4 : 1 : 2. ( Oxi không được để nguyên tố mà phải để ở dạng phân tử tương tự như hidro)

b) P2O5 + 3H2O → 2H3PO4

Tỉ lệ: Số phân tử P2O5 : số phân tử H2O: số phân tử H3PO4 = 1 : 3 : 2.

c) 2HgO → 2Hg + O2

Tỉ lệ: số phân tử HgO: số nguyên tử Hg: số phân tử O2 = 2 : 2 : 1. (lý giải tương tự câu a), Oxi phải để ở dạng phân tử)

d) 2Fe(OH)3 → Fe2O3 + 3H2O

Tỉ lệ: số phân tử Fe(OH)3 : số phân tử Fe2O3 : số phân tử H2O = 2 : 1 : 3. (phương trình này chưa có điều kiện xúc tác nên phản ứng sẽ khó xảy ra hoặc xảy ra nhưng thời gian là khá lâu)

Dạng 3: Cân bằng PTHH hợp chất hữu cơ tổng quát

1) CnH2n + O2 → CO2 + H2O 2) CnH2n + 2 + O2 → CO2 + H2O 3) CnH2n – 2 + O2 → CO2 + H2O 4) CnH2n – 6 + O2 → CO2 + H2O

5) CnH2n + 2O + O2 → CO2 + H2O

Đáp án:

Ghi chú đặc biết: Phân tử không bao giờ chia đôi, do đó dù cân bằng theo phương pháp nào thì vẫn phải đảm bảo một kết quả đó là các hệ số là những số nguyên.

✓ Công thức tính số mol.

Vậy là chúng ta vừa tìm hiểu vài nét về khái niệm, phương pháp cũng như một vài bài tập cân bằng phương trình hóa học có đáp án chi tiết. Nếu có bất kì thắc mắc gì về lời giải cũng như nội dung trong bài viết này, các bạn có thể để lại bình luận xuống phía dưới bài viết. Chúc các bạn học tốt.

Đăng bởi: THPT Sóc Trăng

Chuyên mục: Giáo dục