Độ lọc cầu thận là lưu lượng máu được lọc qua thận trong một khoảng thời gian nhất định, chỉ số này có giá trị trong việc đánh giá chức năng thận. Khi độ lọc cầu thận thấp là chỉ khả năng lọc máu của thận suy giảm, gặp trong bệnh thận cấp và mạn.
1. Độ lọc cầu thận bao nhiêu là thấp?
Để biết độ lọc cầu thận thấp hay không cần làm xét nghiệm độ lọc cầu thận. Thông thường không có biện pháp xét nghiệm độ lọc cầu thận trực tiếp, nên rất khó để đưa ra một cách tính toán chính xác độ lọc cầu thận. Người ta dựa vào tuổi, giới tính và lượng creatinin trong máu, trong nước tiểu để đưa ra một số công thức tính độ lọc cầu thận.
Creatinin là sản phẩm thải sinh ra trong quá trình vận động bình thường của mô cơ. Sau khi được sản sinh ra nó được lọc qua thận và thải toàn bộ qua nước tiểu. Thận không tái hấp thu creatinin nên độ thanh thải creatinin tương đương với độ lọc cầu thận.
Độ thanh thải creatinin là lượng máu đi qua thận có chứa creatinin loại bỏ được hết creatinin trong vòng một phút, thông thường ở người bình thường khỏe mạnh độ thanh thải creatinin là khoảng 125ml/phút nghĩa là cứ 1 phút thận thải được hết số lượng creatinin trong 125ml máu.
Khi độ lọc cầu thận thấp hay độ thanh thải creatinin giảm chứng tỏ chức năng thận hoạt động kém, bạn có thể mắc bệnh suy thận cấp hay suy thận mạn tính. Nếu suy thận cấp, sau điều trị nếu đáp ứng thì chức năng thận trở về bình thường độ lọc cầu thận và độ thanh thải creatinin tăng lên, không đáp ứng chuyển thành suy thận mạn tính. Nếu suy thận mạn bệnh có xu hướng nặng dần, độ lọc cầu thận hay độ thanh thải creatinin giảm dần.
Quá trình lọc nước tiểu tại cầu thận
Ở những người mắc bệnh thận mạn tính người ta sử dụng độ lọc cầu thận [GFR] để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh và phương hướng điều trị thích hợp:
- Giai đoạn 1: GFR >= 90 [chức năng thận bình thường]
- Giai đoạn 2: GFR 60-90 [chức năng thận giảm nhẹ]
- Giai đoạn 3: GFR 30-59 [chức năng thận suy giảm vừa phải]
- Giai đoạn 4: GFR 15-29 [chức năng thận suy giảm nghiêm trọng]
- Giai đoạn 5: GFR