Lịch nguyệt thực 2023 ở việt nam

Theo Hội Thiên văn Hà Nội (HAS), trong tháng 5/2022, những người yêu thiên văn có thể quan sát những hiện tượng kỳ thú trên bầu trời. 

Ngày 1/5: Trăng mới

Mặt Trăng sẽ ở cùng phía Mặt Trời khi nhìn từ Trái Đất và sẽ không thể quan sát được trên bầu trời đêm. Cảnh tượng này xảy ra lúc 3:30 (giờ Việt Nam). Đây sẽ là khoảng thời gian tuyệt nhất trong tháng để quan sát những thiên thể mờ như thiên hà và các cụm sao vì chúng sẽ không bị ảnh hưởng bởi ánh trăng.

Ngày 6-7/5: Mưa sao băng Eta Aquarid

Một sao băng Eta Aquarid trên bầu trời tháng 5. (Ảnh: Mike Taylor)

Mưa sao băng Eta Aquarid là một mưa sao băng trên mức trung bình, đạt tới 60 sao băng một giờ ở cực điểm. Hầu hết sao băng sẽ quan sát được ở Nam bán cầu. Ở Bắc bán cầu, tần suất chỉ đạt khoảng 30 sao băng mỗi giờ. Eta Aquarids được hình thành từ những hạt bụi của sao chổi Halley – thiên thể được biết đến và quan sát từ thời cổ đại.

Mưa sao băng Eta Aquarids thường xảy ra hàng năm từ 29/4 đến 28/5, cực điểm của năm nay vào đêm ngày 06/05, rạng sáng ngày 7/5. Ánh sáng của trăng gần tròn sẽ che lấp hầu như tất cả sao băng, ngoại trừ những vệt sao băng sáng nhất. Nhưng nếu kiên nhẫn, bạn vẫn có thể sẽ nhìn được một vài vệt sao băng đẹp.

Tốt nhất nên quan sát ở những địa điểm tối từ sau lúc nửa đêm. Các sao băng có xu hướng tỏa ra từ chòm sao Aquarius (Bảo Bình), nhưng cũng có thể xuất hiện từ bất cứ đâu trên bầu trời.

Ngày 16/5: Trăng tròn

Mặt Trăng sẽ nằm đối diện với Mặt Trời khi quan sát từ Trái Đất và phần hướng về Trái Đất của Mặt Trăng sẽ được chiếu sáng toàn bộ. Cảnh tượng này xảy ra lúc 11:15 (giờ Việt Nam).

Lần trăng tròn này được những bộ tộc châu Mỹ bản địa thời xưa gọi là Trăng Hoa (Full Flower Moon) bởi vì đây là khoảng thời gian những bông hoa mùa xuân xuất hiện nhiều nhất. Lần trăng này cũng được biết đến là Trăng Trồng ngô (Corn Planting Moon) và Trăng Sữa (Milk Moon).

Ngày 16/5: Nguyệt thực toàn phần

Nguyệt thực toàn phần. (Ảnh: Hoàng Quốc Phương/HAS)

Nguyệt thực toàn phần xảy ra khi Mặt Trăng hoàn toàn đi qua vùng bóng tối của Trái Đất. Với loại nguyệt thực này, Mặt Trăng sẽ trở nên tối dần sau đó chuyển sang màu gỉ sắt hoặc màu đỏ của máu.

Lần nguyệt thực này có thể quan sát toàn bộ khu vực Bắc Mỹ, Greenland, Đại Tây Dương, vài phần thuộc Bắc Âu và Tây Phi (không quan sát được tại Việt Nam).

Ngày 30/5: Trăng mới

Mặt Trăng sẽ ở cùng phía Mặt Trời khi nhìn từ Trái Đất và sẽ không thể quan sát được trên bầu trời đêm. Cảnh tượng này xảy ra lúc 18:32 (giờ Việt Nam). Đây sẽ là khoảng thời gian tuyệt nhất trong tháng để quan sát những thiên thể mờ như thiên hà và các cụm sao chúng sẽ không bị ảnh hưởng bởi ánh trăng.

(Nguồn: Hội Thiên văn Hà Nội)

Nguyệt thực xảy ra khi Trái đất nằm giữa Mặt trời và Mặt trăng trên cùng một đường thẳng, khiến Mặt trăng bị bóng của Trái đất phủ lên. Nguyệt thực một phần sẽ bắt đầu lúc 9h28 ngày 16/5 (giờ Hà Nội), đạt cực đại lúc 11h21. Hiệu ứng nguyệt thực toàn phần có thể khiến Mặt Trăng có ánh đỏ, được gọi là "Trăng Máu". Hiện tượng này sẽ kết thúc lúc 12h55. Nguyệt thực nửa tối sẽ bắt đầu sớm hơn khoảng một giờ và kết thúc muộn hơn khoảng một giờ so với nguyệt thực một phần.

Có 3 loại nguyệt thực gồm: nửa tối, một phần và toàn phần. Trong hiện tượng nguyệt thực nửa tối, Mặt Trăng đi qua rìa ngoài của bóng Trái Đất (penumbra) và bề mặt Mặt Trăng chỉ mờ đi một chút. Nguyệt thực một phần xảy ra khi một phần của Mặt Trăng đi vào vùng tối nhất của bóng Trái Đất (umbra), khiến phần đó tối đi đáng kể. Cuối cùng, nguyệt thực toàn phần là khi toàn bộ Mặt Trăng tiến vào umbra. Nguyệt thực toàn phần sẽ bao gồm cả các giai đoạn nửa tối và một phần.

Trong nguyệt thực toàn phần, Mặt Trăng thường có ánh đỏ. Nguyên nhân là ánh sáng từ Mặt Trời khúc xạ quanh Trái Đất như thể hành tinh xanh là một lăng kính, các sóng ánh sáng bị kéo dài ra nên chúng xuất hiện ở vùng đỏ hơn của quang phổ khi chạm đến Mặt Trăng. Ngoài ra, màu sắc cũng bị ảnh hưởng bởi khí quyển Trái Đất. Mặt Trăng có thể mang sắc cam hoặc vàng nhiều hơn, tùy thuộc vào lượng bụi, độ che phủ của mây hoặc tro núi lửa trong không khí.

Nguyệt thực toàn phần tháng 5 có thể quan sát từ châu Mỹ, Nam Cực, khu vực phía tây của châu Âu, châu Phi và vùng phía đông Thái Bình Dương. Người dân ở New Zealand, Đông Âu và Trung Đông sẽ quan sát được nguyệt thực nửa tối - khi chỉ có phần rìa của bóng Trái Đất đổ lên Mặt Trăng.

Nguyệt thực toàn phần tiếp theo của năm nay sẽ diễn ra vào ngày 8/11, có thể quan sát từ châu Mỹ, châu Đại Dương và châu Á.