Lý do vì sao hay bị nổi giác
Ngứa là một triệu chứng có thể gây ra sự khó chịu đáng kể và là một trong những lý do phổ biến nhất mà bệnh nhân cần tư vấn của bác sĩ da liễu. Ngứa gây gãi, có thể gây các vết gãi, cái mà có thể gây viêm, thoái hóa da, và nhiễm trùng thứ phát có thể xảy ra. Da có thể trở nên bị lichen hóa, bong vảy, và bị cào xước.
Bệnh sử hiện tại nên xác định khởi phát của triệu chứng ngứa, vị trí ban đầu, tiến triển, thời gian, các tính chất của ngứa (ví dụ như ban đêm hoặc ban ngày, ngắt quãng hoặc dai dẳng, sự biến đổi theo mùa) với bất kỳ phát ban nào. Cần thu thập tiền sử thuốc cẩn thận bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn, đặc biệt chú ý đến các loại thuốc mới bắt đầu sử dụng gần đây. Cần xem xét lại việc sử dụng chất dưỡng ẩm và các thuốc tại chỗ khác của bệnh nhân (ví dụ hydrocortisone, diphenhydramine). Tiền sử nên bao gồm bất kỳ yếu tố nào làm cho ngứa trở nên đỡ hoặc nặng hơn
Đánh giá toàn diện tìm kiếm các triệu chứng của các bệnh lý nguyên nhân, bao gồm
Tiền sử y khoa nên xác định được các bệnh lý căn nguyên (ví dụ như bệnh thận, bệnh lý bài xuất mật, bệnh ung thư được điều trị bằng hóa trị liệu) và trạng thái tình cảm của bệnh nhân. Tiền sử dịch tễ nên tập trung vào các thành viên trong gia đình có các triệu chứng ngứa và tổn thương da tương tự như bệnh ghẻ, chấy rận; mối quan hệ giữa ngứa với nghề nghiệp hoặc tiếp xúc với thực vật, động vật hoặc hoá chất; và lịch sử của chuyến đi gần đây.
Khám lâm sàng bắt đầu bằng việc xem xét lại sự xuất hiện lâm sàng của các triệu chứng vàng da, sút cân hoặc tăng cân, và sự mệt mỏi. Khám da kỹ lưỡng nên được thực hiện để phát hiện sự hiện diện, hình thái học, mức độ và phân bố tổn thương da. Khám ngoài da cũng nên lưu ý các dấu hiệu nhiễm trùng thứ phát (ví dụ, đỏ da, sưng, nóng, màu vàng tươi hoặc vàng mật ong).
Khám da nên lưu ý phát hiện các hạch gợi ý bệnh ung thư. Khám ổ bụng nên tập trung vào các cơ quan, khối u, và các vùng có đau (bệnh lý bài xuất mật hoặc ung thư). Khám thần kinh nên tập trung vào vùng yếu, co cứng, hoặc tê cứng (đa xơ cứng).
Những phát hiện sau đây cần được quan tâm đặc biệt:
Ngứa toàn thân xuất hiện ngay sau dùng thuốc gợi ý thuốc đó có thể là nguyên nhân gây ngứa. Ngứa cục bộ (thường có phát ban) xảy ra trong khu vực tiếp xúc với chất có thể do chất đó gây ra. Tuy nhiên, nhiều dị ứng toàn thân có thể khó xác định vì bệnh nhân thường tiêu thụ nhiều loại thực phẩm khác nhau và đã tiếp xúc với nhiều chất trước khi xuất hiện ngứa. Tương tự thế, việc xác định nguyên nhân do thuốc ở bệnh nhân dùng nhiều loại thuốc có thể gặp nhiều khó khăn. Đôi khi bệnh nhân đã dùng thuốc trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm trước khi phát hiện ra phản ứng.
Ở một số ít bệnh nhân không có tổn thương da rõ ràng, nên xem xét đến bệnh lý hệ thống. Một số bệnh lý gây ngứa rõ ràng là dễ được đánh giá (ví dụ, suy thận mạn, vàng da tắc mật). Các bệnh lý hệ thống khác gây ra ngứa được gợi ý bằng các phát hiện ( xem Bảng: Một số Nguyên nhân gây ngứa Một số Nguyên nhân gây ngứa
Nhiều bệnh da liễu được chẩn đoán dựa vào lâm sàng. Tuy nhiên, khi ngứa đi kèm với tổn thương da đơn lẻ, không rõ nguyên nhân thì cần làm sinh thiết da Khi nghi ngờ có phản ứng dị ứng nhưng không rõ chất gây ra, thì thử nghiệm da (lẩy da hoặc test áp phụ thuộc vào nguyên nhân nghi ngờ) thường được thực hiện. Khi nghi ngờ bệnh lý hệ thống, xét nghiệm phụ thuộc vào nguyên nhân nghi ngờ và thường bao gồm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi; chức năng gan, thận, và đánh giá sàng lọc ung thư.
Nổi mẩn đỏ ngứa như muỗi đốt khắp người là biểu hiện thường gặp của các bệnh da liễu như mề đay, viêm da tiếp xúc, dị ứng thời tiết,… Ngoài ra, tình trạng này còn có thể là dấu hiệu cảnh báo một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nên đọc: Bị nổi mẩn đỏ nổi cục như muỗi đốt là bệnh gì? Cách điều trị hiệu quả Nổi mẩn đỏ ngứa như muỗi đốt là tình trạng da xuất hiện các sẩn cục màu đỏ, hồng hoặc có màu tương tự như vùng da lành nhưng thường nổi cộm, sờ vào cứng chắc. Đi kèm với cảm giác ngứa ngáy âm ỉ đến dữ dội hoặc nóng rát, châm chích. Thông thường, nổi mẩn đỏ chủ yếu khu trú ở một số vùng da cụ thể như lưng, tay, chân hoặc vùng mặt. Tuy nhiên ở một số trường hợp, triệu chứng có thể lan tỏa khắp người dẫn đến ngứa ngáy, khó chịu và bứt rứt. Trong trường hợp nổi mẩn đỏ ngứa như muỗi đốt lan khắp người, nguyên nhân có thể do: Mề đay mẩn ngứa (mày đay) là bệnh da liễu phổ biến ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Thống kê cho thấy, bệnh lý này ảnh hưởng đến khoảng 20% dân số và mỗi người đều có nguy cơ bị mề đay 1 lần trong đời. Triệu chứng của mề đay thực chất là phản ứng viêm của mao mạch trung bì do phản ứng dị ứng với tác nhân nội sinh hoạt ngoại sinh. Trong đó, biểu hiện điển hình nhất của bệnh là tình trạng da xuất hiện các sẩn cục cứng chắc như muỗi đốt, kèm theo ngứa ngáy và nóng rát thoáng qua. Mề đay được xem là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng nổi mẩn đỏ ngứa như vết muỗi đốt. Trong trường hợp mề đay lan tỏa khắp người, nguyên nhân thường do các yếu tố nội sinh như stress, xúc động quá mức, rối loạn nội tiết, suy nhược,… Hoặc cũng có thể do một số tác động ngoại sinh như sử dụng thuốc, nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, ma sát. Viêm da tiếp xúc là một trong những dạng tổn thương da thường gặp. Bệnh lý này xảy ra khi da tiếp xúc với các yếu tố kích ứng như hóa chất, xà phòng, chất tẩy rửa có độ kiềm cao, kim loại nặng hoặc do ma sát. Tổn thương do viêm da tiếp xúc thường khu trú ở phạm vi nhỏ. Tuy nhiên ở những người có cơ địa nhạy cảm, tổn thương da có xu hướng lan dần trên diện rộng hoặc thậm chí là bùng phát toàn thân. Viêm da tiếp xúc có triệu chứng tương đối đa dạng. Trong đó thường gặp nhất là hiện tượng da nổi mẩn đỏ như vết muỗi cắn, nổi cộm so với vùng da lành, có màu đỏ hoặc hồng. Nếu do hóa chất, mủ thực vật và nọc độc côn trùng, da có thể xuất hiện mụn mủ, mụn nước và vết lở loét. Dị ứng thời tiết là tình trạng hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các thay đổi của thời tiết như nhiệt độ, không khí, độ ẩm, gió,… Tình trạng này chủ yếu bùng phát trong giai đoạn chuyển mùa – đặc biệt là từ mùa nóng chuyển sang mùa lạnh và mùa có nhiều phấn hoa. Dị ứng thời tiết gây ra nhiều triệu chứng, trong đó ảnh hưởng nhiều đến da và cơ quan hô hấp. Trong một số trường hợp, tình trạng da nổi mẩn đỏ ngứa khắp người có thể là biểu hiện của bệnh lý này. Tổn thương da do dị ứng thời tiết thường xuất hiện ở những vùng da hở như mặt, cổ, tay và chân, sau đó lan dần ra toàn thân, đi kèm với cảm giác ngứa âm ỉ đến dữ dội. Ngoài tổn thương da, dị ứng thời tiết còn gây ra một số triệu chứng như hắt hơi, sổ mũi, ngứa mũi, chảy nước mắt, đỏ mắt,… Một số người còn có thể gặp phải tình trạng mệt mỏi và uể oải. Dị ứng thuốc là tình trạng hệ miễn dịch phản ứng thái quá với thành phần có trong một số loại thuốc – kể cả thuốc bôi và thuốc tiêm. Tình trạng này có biểu hiện lâm sàng khá đa dạng tùy theo mức độ dị ứng. Tuy nhiên, triệu chứng thường gặp nhất là hiện tượng da nổi các mẩn đỏ ngứa như nốt muỗi cắn, có thể khu trú hoặc lan tỏa toàn thân. Ở những trường hợp dị ứng nhẹ, da chỉ xuất hiện mẩn đỏ ngứa trong thời gian ngắn và có thể tự thuyên giảm sau khoảng vài ngày. Tuy nhiên, dị ứng thuốc cũng có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như phù Quincke, đỏ da toàn thân, hồng ban, khó thở, nghẹn cổ họng,… Trong trường hợp nhận thấy các triệu chứng bất thường, bạn nên thông báo ngay với bác sĩ để được tư vấn và xử lý kịp thời. Dị ứng thức ăn là một trong những nguyên nhân gây nổi mẩn đỏ khắp người như muỗi đốt. Tình trạng này xảy ra khi hệ miễn dịch xem “protein” trong thực phẩm là dị nguyên và đối kháng bằng cách tăng kháng nguyên (IgE) trong huyết tương. Kết quả là hoạt hóa các thành phần trung gian, phóng thích histamin vào cơ quan hô hấp, tiêu hóa và da. Dị ứng thức ăn có biểu hiện tương đối đa dạng. Nhưng thường gặp nhất là triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, ngứa cổ họng, nổi mẩn đỏ như muỗi cắn, ngứa mũi và chảy nước mắt. Tất cả các loại thực phẩm đều có nguy cơ dị ứng nhưng xảy ra nhiều hơn ở các loại hải sản, sữa bò, lòng trắng trứng, mè và đậu phộng. Phát ban là hiện tượng da thường gặp xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Hiện tượng này đặc trưng bởi tình trạng da xuất hiện các mảng hoặc đốm có màu hồng/ đỏ, nổi cộm hoặc bằng phẳng so với vùng da lành. Phát ban có thể gây ngứa hoặc không, đôi khi đi kèm với cảm giác nóng rát và châm chích. Vì vậy, nổi mẩn đỏ ngứa khắp người như muỗi đốt cũng có thể là dấu hiệu của phát ban da. Phát ban xảy ra chủ yếu do nhiễm trùng (cảm lạnh, cảm cúm, sởi, viêm họng), nhiệt độ cao, ma sát quá mức,… Tình trạng này có thể gặp ở cả người lớn và trẻ em nhưng phổ biến hơn ở trẻ dưới 7 tuổi. Ngoài các nguyên nhân trên, tình trạng da nổi mẩn đỏ ngứa như muỗi đốt khắp người còn có thể là dấu hiệu của các bệnh tiềm ẩn như: Hiện tượng da nổi mẩn đỏ ngứa còn có thể là biểu hiện của các bệnh lý tiềm ẩn
Trên thực tế, có rất nhiều nguyên nhân gây nổi mẩn đỏ ngứa như muỗi đốt khắp người. Thông tin trong bài viết chỉ đề cập đến các khả năng phổ biến. Nếu nghi ngờ mắc các bệnh lý ít gặp hơn, bạn nên chủ động thăm khám trong thời gian sớm nhất. Nổi mẩn đỏ ngứa khắp người như muỗi đốt là tình trạng khá phổ biến. Đa phần các trường hợp gặp phải tình trạng này đều có mức độ nhẹ và thuyên giảm nhanh sau khi chăm sóc, sử dụng thuốc. Vì vậy, bạn không nên quá lo lắng khi nhận thấy da xuất hiện mẩn đỏ kèm theo ngứa ngáy và châm chích. Tuy nhiên ở một số trường hợp, nổi mẩn đỏ khắp người có thể là dấu hiệu của phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Do đó, cần chủ động đến bệnh viện nếu triệu chứng này đi kèm với khó thở, sưng cổ họng, sưng mí mắt, choáng váng, đau đầu, hạ huyết áp,… Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng có thể chuyển biến nặng và dẫn đến tai biến dị ứng – sốc phản vệ. Dù không phổ biến nhưng cũng đã có một số trường hợp nổi mẩn đỏ do các bệnh lý tiềm ẩn. Khác với những nguyên nhân thông thường, da nổi mẩn đỏ ngứa như muỗi đốt do vấn đề bên trong cơ thể thường có đặc tính dai dẳng và mãn tính. Trong trường hợp triệu chứng kéo dài trong nhiều tuần, bạn nên chủ động thăm khám để kịp thời phát hiện và xử lý sớm các vấn đề sức khỏe. Nổi mẩn đỏ khắp người như muỗi đốt gây ra cảm giác ngứa ngáy, khó chịu. Hơn nữa, tình trạng này còn ảnh hưởng đến yếu tố thẩm mỹ. Để xử lý nhanh hiện tượng da nổi mẩn đỏ như vết muỗi đốt, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau: Ngay khi da nổi mẩn đỏ ngứa, bạn có thể áp dụng nhanh các mẹo xử lý tạm thời sau:
Với những trường hợp ngứa nhiều và mẩn đỏ lan rộng, dày đặc, bạn có thể sử dụng thuốc không kê toa để cải thiện. Một số loại thuốc được sử dụng:
Hầu hết các trường hợp nổi mẩn đỏ ngứa khắp người như muỗi đốt đều thuyên giảm nhanh sau vài ngày. Tuy nhiên ở một số ít trường hợp, triệu chứng có thể tiến triển dai dẳng trong nhiều tuần gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, ngoại hình,… Trong trường hợp triệu chứng kéo dài, bạn nên chủ động thăm khám để được chẩn đoán bệnh lý và can thiệp các phương pháp điều trị phù hợp. Cần hạn chế tình trạng chủ quan hoặc tự ý sử dụng thuốc nam, thuốc đông y để điều trị. Theo Y học cổ truyền (YHCT), nổi mẩn đỏ ngứa khắp người là do cơ thể cảm phải phong hàn, phong nhiệt, tà độc nhưng không được đẩy ra ngoài vì can, thận, tỳ suy yếu. Phong, tà, thử, thấp uất kết dưới da, kích hoạt phản ứng dị ứng mà sinh bệnh. Để điều trị nổi mẩn đỏ ngứa, YHCT sử dụng phép trị khu phong, trừ tà, thanh nhiệt, giải độc và bồi bổ cơ thể, chống dị ứng, ngăn tái phát.
Nổi mẩn đỏ ngứa như muỗi đốt có thể tái phát nhiều lần nếu không loại trừ các yếu tố kích thích. Dù ít khi đe dọa đến tính mạng nhưng tình trạng này gây ngứa ngáy nhiều và khó chịu. Vì vậy sau khi điều trị, bạn nên phòng ngừa tình trạng tái phát bằng các mẹo đơn giản sau:
Trên đây là thông tin về nguyên nhân và cách xử lý tình trạng nổi mẩn đỏ ngứa khắp người như muỗi đốt. Tuy nhiên, bài viết trên chỉ có tính chất tham khảo. Bạn đọc vui lòng liên hệ với nhân viên y tế trong trường hợp mẩn đỏ gây ngứa nhiều, tiến triển dai dẳng hoặc đi kèm với các biểu hiện bất thường. Nguồn: tapchiyhoccotruyen.com Bài viết chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị |