Bạn có biết rằng Tăng huyết áp được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng”? Bởi vì bệnh diễn biến âm thầm, ít có các biểu hiện lâm sàng, do vậy rất nhiều bệnh nhân chủ quan không theo dõi và điều trị đến khi xảy ra những biến chứng nặng nề thì đã muộn và lúc đó họ mới thấy được vai trò vô cùng quan trọng của việc điều trị đúng và đủ.
Việc điều trị tăng huyết áp nhằm hai mục đích: ngăn ngừa lâu dài các biến chứng; nếu đã xảy ra các biến chứng thì điều trị tích cực chống tái phát và hạn chế tối đa tiến triển của bệnh. Tóm lại, thuốc điều trị tăng huyết áp có vai trò như người gác cổng, không để cho huyết áp của bạn lên cao và gây ra tai biến.
Chính vì vậy, nguyên tắc quan trọng nhất trong điều trị THA là điều trị lâu dài nếu không muốn nói là “suốt đời”. Tuy nhiên, nói thì dễ nhưng thực hiện mới là khó, đa số các bệnh nhân không tuân thủ điều trị theo nguyên tắc này vì chủ quan cảm thấy mình không có biểu hiện gì bất thường, vì e ngại các tác dụng phụ của thuốc khi dùng lâu dài hoặc vì cảm thấy dùng thuốc đều đặn hàng ngày là một việc phiền phức.
Nhưng bạn cần hiểu rằng, trong quá trình bạn uống thuốc, con số huyết áp trở về bình thường thì đó mới chỉ đạt mục tiêu điều trị, và con số huyết áp trở về bình thường là nhờ vào việc bạn uống thuốc đều đặn hàng ngày, do vậy bạn không được ngừng điều trị, khi muốn thay đổi thuốc phải hỏi ý kiến bác sĩ của bạn.
Khi bạn tự ngưng điều trị tăng huyết áp thì sẽ bị tái phát huyết áp ở mức như trước khi điều trị hay thậm chí còn cao hơn và đây là thời điểm thường xảy ra các biến chứng tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ… vì bạn cần luôn ghi nhớ rằng THA lâu dài đã làm cho thành mạch máu của bạn yếu, xơ vữa và kém đàn hồi. Chính vì thế, khi huyết áp tăng cao đột ngột trở lại, thành mạch của bạn dễ dàng nứt vỡ, là nguồn gốc của các biến chứng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ…
Vì vậy, dù huyết áp có bình thường, dù bạn cảm thấy khoẻ mạnh, làm việc và sinh hoạt bình thường thì bạn vẫn phải duy trì uống thuốc đều đặn, có như vậy mới đạt được mục đích điều trị như đã nêu trên.
Huyết áp cao hiện nay được Tổ chức Y tế Thế giới WHO gọi là “kẻ giết người số 1”. Hầu hết những người mắc bệnh phải sử dụng thuốc huyết áp cao kết hợp với nhiều phương pháp trị liệu khác để ổn định huyết áp. Trong bài viết này, MEDLATEC sẽ chia sẻ những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc cao huyết áp cho các bạn tham khảo.
1. Khi nào thì nên uống thuốc cao huyết áp?
Đối với một người trưởng thành khỏe mạnh, huyết áp tâm thu [chỉ số trên] đạt 100 - 120 mmHg và huyết áp tâm trương [chỉ số dưới] thấp hơn 80 mmHg thì được xem là bình thường. Huyết áp đo có chỉ số trên từ 120 - 129 và chỉ số dưới thấp hơn 80 được xem là tăng nhẹ. Giai đoạn huyết áp cao có chỉ số trên từ 130 mmHg trở lên và chỉ số dưới cao hơn 80 mmHg.
Huyết áp ở người bình thường đạt 120/80 mmHg được xem là lý tưởng
Huyết áp cao được chia làm 3 giai đoạn:
-
Giai đoạn 1: huyết áp tâm thu từ 130 - 139 mmHg hoặc huyết áp tâm trương từ 80 - 89 mmHg. Đối với giai đoạn này, bác sĩ không khuyến cáo tất cả các bệnh nhân sử dụng thuốc để hạ huyết áp. Các bệnh nhân có tiền sử bị bệnh tim mạch hoặc người có nguy cơ bị bệnh tim mạch sẽ được cho chỉ định sử dụng. Còn những người bình thường, không mắc bệnh nền thì sẽ được khuyên thay đổi lối sống để giảm chỉ số huyết áp của mình.
-
Giai đoạn 2: Huyết áp tâm thu cao hơn 140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương trên 90 mmHg.
-
Giai đoạn huyết áp tăng cao: Huyết áp tâm thu cao hơn 180 mmHg hoặc huyết áp tâm trương cao hơn 120 mmHg.
Cả hai giai đoạn sau đều bắt buộc phải sử dụng thuốc huyết áp cao với mọi đối tượng để hạn chế các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Sử dụng thuốc huyết áp cao với bệnh nhân có tiền sử bệnh tim mạch
Theo các đánh giá nghiên cứu được công bố năm 2018 trên tạp chí JAMA Internal Medicine đã chỉ ra rằng thuốc hạ huyết áp chỉ làm giảm nguy cơ tử vong và bệnh tim mạch với những người có chỉ số trên từ 140 mmHg trở lên.
2. Cân nhắc và cẩn thận khi sử dụng thuốc hạ huyết áp
Thay đổi lối sống trước khi sử dụng thuốc huyết áp cao
Nếu bạn là người khỏe mạnh có chỉ số huyết áp hơi tăng so với chỉ số huyết áp bình thường [120/80 mmHg] thì không nên vội vàng sử dụng thuốc ngay. Đôi khi lối sống thiếu khoa học của bạn hiện tại có thể là nguyên nhân dẫn đến huyết áp tăng. Thay đổi một số thói quen sau có thể giúp bạn đưa chỉ số huyết áp trở về bình thường mà không cần sử dụng thuốc:
-
Thường xuyên luyện tập thể dục có thể được xem là biện pháp đơn giản nhất nhưng hiệu quả đạt 90%.
-
Giảm cân, thay đổi chế độ ăn uống “vô tội vạ”, quá nhiều chất béo, đạm, thiếu xơ, vitamin,... là một việc hết sức cần thiết ở người có chỉ số huyết áp không bình thường.
-
Hạn chế đồ uống có cồn, bia, rượu, chất kích thích, cafe,…
-
Việc ăn quá mặn có thể làm dư thừa lượng muối natri là điều mà bạn cần cân nhắc, nhất là ở người cao tuổi.
Tập thể dục là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả cao đối với bệnh nhân tăng huyết áp
Cẩn thận khi tăng liều thuốc huyết áp cao
Một số trường hợp cần phải tăng liều thuốc để chỉ số huyết áp của bệnh nhân thấp hơn thì cần phải có sự theo dõi và hướng dẫn, kê toa của bác sĩ chuyên khoa. Việc tăng liều có thể dẫn đến tác dụng phụ của thuốc diễn ra mạnh mẽ hơn, làm giảm chức năng thận, chóng mặt, đau đầu, rối loạn nhịp tim, rối loạn tiêu hóa, ù tai, suy nhược, mất ngủ, dễ té ngã,… đặc biệt phải thật cẩn thận với những người lớn tuổi. Trường hợp những bệnh nhân đang sử dụng thuốc liều cao, nếu có bất kỳ sự thay đổi nào của cơ thể, cần báo ngay với bác sĩ điều trị để ngưng hoặc đổi thuốc.
Tuyệt đối không được tự ý tăng liều nếu không có chỉ định của bác sĩ điều trị. Các biểu hiện thường gặp khi bị cao huyết áp như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, khó chịu khiến nhiều người nghĩ rằng cần phải tăng liều để nhanh chóng hạn chế các triệu chứng trên. Điều này vô cùng nguy hiểm vì có thể khiến cho huyết áp tụt nhanh chóng, nhất là trường hợp bạn ở một mình hay ở xa cơ sở y tế, nếu không được cấp cứu kịp thời thể dẫn đến trụy mạch thậm chí là tử vong.
3. Một số lời khuyên khi sử dụng thuốc huyết áp cao
-
Sử dụng thuốc đúng giờ, duy trì đều đặn mỗi ngày. Thường vào buổi sáng là thời điểm cơ thể hấp thụ thuốc tốt nhất trong ngày.
-
Nghiêm túc tuân thủ theo liệu trình điều trị, không được tự ý ngưng thuốc kể cả khi huyết áp đã bình thường nếu chưa có sự đồng ý của bác sĩ chuyên khoa. Việc tự ý ngưng thuốc có thể khiến huyết áp tăng đột ngột, nguy cơ tai biến cao.
-
Tuyệt đối không được sử dụng chung đơn thuốc với người khác vì tình trạng bệnh mỗi người mỗi khác. Cũng có thể tùy vào cơ địa mỗi người mà cùng một loại, có thể có tác dụng tốt với người này nhưng lại tác động xấu đến người khác. Do đó việc sử dụng thuốc cần có sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
-
Việc điều trị bệnh bằng thuốc nên được kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt, luyện tập thể dục mỗi ngày. Không nên chủ quan và chỉ ỷ lại vào thuốc. Gạo lứt, rau xanh, yến mạch,... là các loại thực phẩm rất tốt đối với người bị cao huyết áp.
-
Một số người bị cao huyết áp xuất phát từ các bệnh khác như tiểu đường, mỡ máu, hội chứng thận hư,… cần phải chú ý kiểm soát tốt huyết áp để tránh trường hợp biến chứng xảy ra khiến bệnh nặng hơn.
-
Cần phải chú ý đến các tác dụng phụ của mỗi loại thuốc cao huyết áp. Nếu có bất kỳ biểu hiện không bình thường nào, cần phải đến ngay cơ sở y tế hoặc gặp bác sĩ điều trị để kiểm tra.
Một trong số các thuốc hạ huyết áp thường được sử dụng hiện nay
Năm 2017, có hơn 13 triệu người Mỹ bị cao huyết áp không được chẩn đoán. Một con số đáng kinh ngạc đối với một nước phát triển bậc nhất thế giới như Mỹ. Chính vì vậy mà bất kể ai cũng không được lơ là với căn bệnh đáng sợ này. Hãy dành sự quan tâm đúng cách cho bản thân và đảm bảo an toàn tuyệt đối khi sử dụng thuốc huyết áp cao. Để yên tâm hơn về vấn đề sức khỏe của mình, hãy kiểm tra huyết áp tối thiểu 2 năm một lần và thường xuyên hơn nếu bạn đã hơn 50 tuổi hoặc có tiền sử bệnh khác như tim mạch, thận, gan,…
Bất kể khi nào bạn cần được hỗ trợ, hãy gọi đến hotline của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua số điện thoại 1900 565656, nhân viên của chúng tôi sẽ nhanh chóng giúp đỡ mọi vấn đề của bạn.
Tăng huyết áp có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho tim, thận, não,... Vì thế để kiểm soát bệnh lý này người bệnh sẽ phải dùng thuốc hạ huyết áp. Tuy nhiên, rất nhiều người sau một thời gian dùng thuốc đã đạt được dưới huyết áp mục tiêu nên họ sẽ băn khoăn có nên dùng thuốc tiếp hay không. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn trả lời được băn khoăn khi nào dừng uống thuốc hạ huyết áp.
1. Thông tin cần biết về bệnh tăng huyết áp
1.1. Tại sao bị bệnh tăng huyết áp
- Bệnh tăng huyết áp xảy ra là do sự tác động của các yếu tố:
+ Độ nhớt máu: độ nhớt máu tăng theo tuổi tác và trở thành yếu tố làm tăng nguy cơ bị tăng huyết áp cùng với một số bệnh lý như đột quỵ, tim mạch. Đây là lý do vì sao người già dễ bị huyết áp cao.
+ Độ giãn nở của mạch máu: huyết áp cũng chịu tác động của sự co giãn của mạch. Người bị cường giao cảm, hút thuốc, uống nhiều rượu, mỡ máu cao sẽ bị giảm hoặc mất tính đàn hồi của mạch máu, khi thành mạch cứng thì huyết áp sẽ tăng lên.
Tăng huyết áp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm
+ Nhịp tim tăng: bản thân chỉ số huyết áp có mối quan hệ tỉ lệ thuận với cung lượng tim, cung lượng tim thì tỉ lệ với tần số tim. Vì thế nên có tỉ lệ thuận giữa nhịp tim và huyết áp. Nếu huyết áp giảm nhịp tim giảm, huyết áp tăng nhịp tim tăng.
+ Độ trơn láng của lòng mạch: lòng mạch càng thông thoáng thì máu càng dễ lưu thông và đó là điều kiện để duy trì chỉ số huyết áp bình thường. Nếu mỡ máu cao, béo phì sẽ khiến cho lòng mạch bị hẹp lại và áp lực của dòng máu tăng, gây ra cao huyết áp.
+ Thể tích tuần hoàn máu: những người ăn mặn thường uống nhiều nước và khiến cho nước đi vào máu nhiều hơn nên tăng thể tích tuần hoàn, áp lực trong máu tăng nên huyết áp tăng.
1.2. Người bị bệnh tăng huyết áp có triệu chứng và biến chứng gì
Triệu chứng ở những người tăng huyết áp tương đối nghèo nàn, thường là: hồi hộp, nhức đầu, khó thở, đau ngực,... Thậm chí có những trường hợp không có triệu chứng khác thường nào.
Điều đáng nói là tăng huyết áp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: mù lòa, xuất huyết não, đau thắt ngực, rối loạn tiền đình, suy thận,... Nguy cơ biến chứng xảy ra ở trường hợp bệnh nhân không điều trị hoặc điều trị tăng huyết áp không đúng cách. Đây cũng chính là lý do khiến cho việc điều trị tăng huyết áp chỉ hướng đến mục tiêu là loại bỏ yếu tố nguy cơ đồng thời kiểm soát mức huyết áp để đề phòng biến chứng.
2. Giải đáp băn khoăn khi nào dừng uống thuốc hạ huyết áp
2.1. Điều trị bệnh tăng huyết áp bằng thuốc
Trước khi tìm hiểu khi nào dừng uống thuốc hạ huyết áp chúng ta nên biết về phương pháp điều trị bệnh lý này bằng thuốc. Đối với bệnh nhân bị cao huyết áp, có 3 cách để chọn lựa thuốc điều trị ban đầu là:
Dùng thuốc hạ huyết áp giúp kiểm soát bệnh và ngăn ngừa nguy cơ biến chứng
- Tăng huyết áp chưa có biến chứng: dùng thuốc chẹn thụ thể beta giao cảm, thuốc lợi tiểu.
- Người bị tăng huyết áp kèm đái tháo đường týp 2 và có protein niệu: sử dụng thuốc ức chế men chuyển. Nếu bị suy tim sẽ phải dùng thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển. Với bệnh nhân tăng huyết áp tâm thu đơn độc cần dùng thuốc chẹn kênh calci, thuốc lợi tiểu. Bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cần sử dụng thuốc chẹn beta giao cảm.
- Chỉ định đặc biệt cho một số loại thuốc: bác sĩ sẽ bắt đầu bằng loại thuốc có tác dụng kéo dài, liều thấp và chỉ dùng một liều duy nhất/ngày sau đó sẽ điều chỉnh liều lượng thuốc để có kết quả tối ưu. Trong trường hợp chưa đạt được mục đích điều trị mà xảy ra tác dụng phụ hay thuốc không đáp ứng, bác sĩ sẽ thay nhóm thuốc khác.
Việc dùng thuốc hạ huyết áp sẽ được bác sĩ cân nhắc dựa trên mức độ bệnh ở từng bệnh nhân và bệnh lý đi kèm. Tuy nhiên, nguyên tắc dùng thuốc hạ huyết áp bắt buộc phải tuân thủ đấy là:
+ Bắt đầu bằng liều thấp để huyết áp không hạ quá nhanh sau đó dùng nhiều và dùng những thuốc có tác dụng kéo dài để thuốc duy trì tác dụng liên tục trong 24 giờ chỉ với một liều duy nhất/ ngày.
+ Kết hợp thuốc với liều thấp để giảm thiểu tác dụng phụ và đạt hiệu quả trị bệnh tốt hơn.
+ Một số loại thuốc hạ huyết áp có thể làm tụt huyết áp tư thế đứng [chủ yếu ở liều đầu sử dụng] nên trước khi dùng thuốc cần đọc kỹ hướng dẫn và trước khi chuyển từ tư thế nằm sang đứng hãy ngồi dậy khoảng 5 - 10 phút. Một số loại thuốc nếu dừng thuốc đột ngột có thể gây ra tác dụng phản hồi cần giảm liều dần chứ không dừng đột ngột.
2.2. Đến khi nào thì được dừng uống thuốc hạ huyết áp
Muốn biết khi nào dừng uống thuốc hạ huyết áp người bệnh cần hiểu được mục đích của việc dùng thuốc uống điều trị bệnh lý này là gì. Đến nay, việc dùng thuốc uống trong điều trị tăng huyết áp đều nhằm phòng ngừa lâu dài các biến chứng do bệnh gây ra, chống tái phát và ngăn ngừa bệnh tiến triển. Vì thế, điều trị bệnh tăng huyết áp được xem là một quá trình lâu dài, có khi phải suốt đời.
Người bệnh nên gặp bác sĩ để được giải đáp cặn kẽ khi nào dừng uống thuốc hạ huyết áp
Thực tế cho thấy rất nhiều bệnh nhân không cần tìm hiểu khi nào dừng uống thuốc hạ huyết áp, thấy huyết áp trở về mức bình thường liền ngưng hoặc dùng thuốc không đều đặn và khi huyết áp tăng mới lại lấy thuốc ra dùng. Việc làm này sẽ khiến cho mục tiêu điều trị ban đầu không đạt được, nguy cơ biến chứng tăng lên.
Thuốc hạ huyết áp được bác sĩ kê cho từng người dựa trên tình trạng bệnh của họ. Nếu trong quá trình dùng thuốc người bệnh thấy có tác dụng phụ thì cần thông báo với bác sĩ để có hướng xử trí. Khi nào dừng thuốc uống hạ huyết áp là do bác sĩ chỉ định chứ bệnh nhân không được phép tự ý dừng thuốc theo ý mình.
Trường hợp được bác sĩ cân nhắc ngưng dùng hoặc giảm liều dùng thuốc hạ huyết áp là khi bệnh nhân đã dùng thuốc hạ huyết áp và bệnh được kiểm soát tốt ít nhất trong 1 năm. Trong đó, có khoảng 40% bệnh nhân không dùng lại thuốc trong một năm sau khi đã ngừng thuốc và khoảng 25% bệnh nhân không điều trị lại sau hai năm ngưng dùng thuốc.
Nhìn chung câu trả lời cho khi nào dừng uống thuốc hạ huyết áp gần như là không có triển vọng dừng. Đặc biệt, những người cao tuổi bị tăng huyết áp có thể gây ra những hệ quả xấu cho tim mạch nên càng không nên ngưng thuốc. Hầu hết các trường hợp bị tăng huyết áp sẽ phải dùng thuốc suốt đời để huyết áp được kiểm soát tốt nhất và ngăn ngừa các biến chứng xấu có thể xảy ra.
Một lần nữa chúng tôi xin nhắc lại rằng nếu bạn đang băn khoăn khi nào dừng uống thuốc hạ huyết áp, hãy đến gặp bác sĩ điều trị cho bạn để chia sẻ về điều ấy để có được lời khuyên xác đáng. Nếu cần thêm bất kỳ sự hỗ trợ y tế nào, đừng quên tổng đài của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC 1900 56 56 56 luôn sẵn sàng đồng hành để bảo vệ sức khỏe cho bạn đúng cách và nhanh chóng.