Soạn bài bố cục trong văn bản lớp 8

Nội dung dưới đây mang tính tổng kết, các em dựa vào đây để tham khảo và tự hoàn thành bài soạn của mình:

  1. BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN

Bài tập trang 24 SGK Ngữ văn 8 tập 1

  1. Văn bản có thể chia làm 3 phần:

+ Phần 1: Câu đầu tiên.

+ Phần 2: Từ Học trò đến không cho vào thăm.

+ Phần 3: Khi ông mất đến hết.

  1. Phần 1: giới thiệu nhà giáo Chu Văn An.

Phần 2: Những câu chuyện về đạo đức làm thầy của Chu Văn An.

Phần 3: Sự kính trọng của người đời sau đối với Chu Văn An.

  1. Các phần trên cùng tập trung thể hiện chủ đề của văn bản.
  2. Bố cục của văn bản gồm 3 phần, phần đầu giới thiệu về chủ đề, phần hai làm rõ chủ đề, phần ba tổng kết lại chủ đề. Các phần này có quan hệ chặt chẽ với nhau.

II. CÁCH BỐ TRÍ, SẮP XẾP NỘI DUNG PHẦN THÂN BÀI CỦA VĂN BẢN

Bài 1 trang 25 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Phần Thân bài văn bản "Tôi đi học", Thanh Tịnh hồi tưởng lại những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên: trên đường đến trường, trên sân trường, vào lớp học. Tác giả sắp xếp các sự việc theo trình tự thời gian: từ nhà đến trường đến khi vào lớp học. Và trình tự không gian: con đường làng → trên sân trường → trong lớp học.

Bài 2 trang 25 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Diễn biến tâm trạng của Hồng trong văn bản Trong lòng mẹ ở phần thân bài:

- Yêu và mong nhớ người mẹ

- Đau đớn và tủi nhục trước sự cay độc của bà cô

- Căm giận những hủ tục đã đày đọa mẹ

- Vững tin về mẹ

- Sung sướng tột cùng khi gặp lại mẹ

Bài 3 trang 25 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Khi tả người, vật, con vật, phong cảnh,... có thể tả theo trình tự từ xa đến gần, từ ngoài vào trong, từ cao xuống thấp, ngoại hình đến nội tâm, từ khái quát đến cụ thể, chung đến riêng, hoặc ngược lại...

Bài 4 trang 25 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Phần Thân bài của văn bản Người thầy đạo cao đức trọng:

- Gồm có hai đoạn, mỗi đoạn thể hiện một khía cạnh của vấn đề.

- Đoạn thứ nhất người thầy đạo cao (thầy giáo giỏi). Đoạn thứ hai người thầy đức trọng (cứng cỏi không màng danh lợi).

Bài 5 trang 25 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Cách sắp xếp nội dung phần Thân bài của văn bản:

Tùy vào kiểu văn bản, chủ đề, ý đồ giao tiếp của người viết mà nội dung phần Thân bài được sắp xếp theo trình tự thời gian, không gian, theo sự phát triển của sự việc hay theo mạch suy luận.

III. LUYỆN TẬP

Bài 1 trang 26 SGK Ngữ văn 8 tập 1

a, Đoạn văn (a) nói tới chủ đề cánh rừng chim ở phương Nam.

- Cách sắp xếp theo trình tự: từ xa đến gần, từ trong ra ngoài, từ gần ra xa.

b, Đoạn (b) trình bày chủ đề vẻ đẹp của Ba Vì theo mùa trong năm.

- Tác giả tập trung tả vẻ đẹp của Ba Vì theo thời điểm chủ yếu là buổi chiều và ban đêm khi có trăng lên.

c, Đoạn (c) chủ đề nói về trí tưởng tượng của dân gian trong truyện truyền thuyết.

- Cách sắp xếp đối xứng: một bên là lịch sử, một bên là truyền thuyết có cốt lõi lịch sử.

Bài 2 trang 27 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Văn bản Trong lòng mẹ thể hiện những tình cảm yêu thương cháy bỏng của cậu bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh, dựa trên chủ đề đó chúng ta có thể sắp xếp các ý trong bài văn như sau:

  • Phản ứng tâm lí của cậu bé Hồng trước những lời xúc phạm của người cô đối với mẹ.
  • Cảm giác sung sướng hạnh phúc rạo rực ngây ngất của cậu bé Hồng khi được gặp lại mẹ, được nằm trong lòng mẹ.

Bài 3 trang 27 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Cách sắp xếp phần thân bài như trên là không hợp lý.

- Trước hết, cần giải thích nghĩa đen và nghĩa bóng của câu tục ngữ.

- Sau đó chứng minh:

+ Những người thường xuyên chịu khó hòa mình vào đời sống sẽ nắm chắc tình hình, học hỏi được nhiều điều bổ ích

+ Các vị lãnh tụ bôn ba tìm đường cứu nước

+ Trong thời kì đổi mới, nhờ giao lưu với nước ngoài, ta học tập được công nghệ tiên tiến của thế giới.

KIẾN THỨC CƠ BẢN

  • Bố cục của văn bản là sự tổ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề. Văn bản thường có bố cục ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.
  • Phần Mở bài có nhiệm vụ nêu ra chủ đề của văn bản. Phần Thân bài thường có một số đoạn nhỏ trình bày các khía cạnh của chủ đề. Phần Kết bài tổng kết chủ đề của văn bản.
  • Nội dung phần Thân bài thường được trình bày theo trình tự tùy thuộc vào kiểu văn bản, chủ đề, ý đồ giao tiếp của người viết. Nhìn chung, nội dung ấy thường được sắp xếp theo trình tự thời gian và không gian, theo sự phát triển của sự việc hay theo mạch suy luận, sao cho phù hợp với sự triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc.

Mong rằng nội dung của bài hướng dẫn soạn bài bố cục của văn bản lớp 8 này sẽ giúp các bạn ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng của bài học. Chúc bạn luôn đạt được những kết quả cao trong học tập.

Hướng dẫn soạn bài Bố cục của văn bản Ngữ văn lớp 8 hay, ngắn gọn nhất và đủ ý giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung chính bài Bố cục của văn bản để chuẩn bị bài và soạn văn 8. Mời các bạn đón xem:

Soạn bài Bố cục của văn bản - Ngữ văn 8

  1. Soạn bài Bố cục của văn bản ngắn gọn:
  1. Bố cục của văn bản:

Đọc văn bản: Người thầy đạo cao đức trọng

Câu 1 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

Bố cục: 3 phần

- Phần 1 (từ đầu ... danh lợi): Giới thiệu khái quát nhân vật.

- Phần 2 (tiếp ... không cho vào thăm): Biểu hiện đạo cao đức trọng của thầy Chu Văn An.

- Phần 3 (còn lại): Tình cảm của mọi người dành cho thầy Chu Văn An.

Câu 2 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

Nhiệm vụ:

- Phần 1: Mở bài: Nêu vấn đề.

- Phần 2: Thân bài: Trình bày các khía cạnh của vấn đề.

- Phần 3: Kết bài: Tổng kết chủ đề.

Câu 3 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

3 phần có mối quan hệ theo sự phát triển của sự việc:

+ Mở bài: giới thiệu tài và đức của thầy.

+ Thân bài: giải thích rõ tài đức của thầy.

+ Kết bài: ảnh hưởng của tài và đức đối với mọi người.

Câu 4 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Bố cục văn bản: là sự tổ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề.

- Bố cục gồm 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài.

- Ba phần có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

II. Cách bố trí, sắp xếp nội dung phần thân bài của văn bản

Câu 1 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Phần Thân bài văn bản "Tôi đi học", Thanh Tịnh hồi tưởng lại những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên.

- Trình tự:

+ thời gian (liên tưởng đối lập trước đây và buổi tựu trường, từ nhà đến trường)

+ không gian : con đường làng → trên sân trường → trong lớp học.

Câu 2 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

Văn bản “Trong lòng mẹ” của Nguyên Hồng chủ yếu trình bày diễn biến tâm trạng của cậu bé Hồng:

- Tình yêu thương mẹ và thái độ căm ghét tột cùng những cổ tục đã đày đọa mẹ của bé Hồng khi nghe bà cô nói xấu mẹ.

- Niềm sung sướng hạnh phúc tột đỉnh của bé Hồng khi được ở trong lòng mẹ.

Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Có thể sắp xếp theo trình tự không gian (tả phong cảnh); chỉnh thể - bộ phận (tả con vật); tình cảm, cảm xúc (tả người).

Câu 4 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Cách sắp xếp các sự việc:

+ Các sự việc nói về Chu Văn An là người tài cao.

+ Các sự việc nói về thầy là người đạo đức, được học trò kính mến.

Câu 5 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Nội dung phần thân bài của văn bản có thể được sắp xếp theo trình tự thời gian, không gian, theo sự phát triển sự việc, mạch cảm xúc.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 26 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

a, Đoạn văn (a) nói tới chủ đề cánh rừng chim ở phương Nam.

- Cách sắp xếp theo trình tự: từ xa đến gần, từ trong ra ngoài, từ gần ra xa.

b, Đoạn (b) trình bày chủ đề vẻ đẹp của Ba Vì theo mùa trong năm.

- Tác giả tập trung tả vẻ đẹp của Ba Vì theo thời điểm chủ yếu là buổi chiều và ban đêm khi có trăng lên.

c, Đoạn (c) chủ đề nói về trí tưởng tượng của dân gian trong truyện truyền thuyết.

- Cách sắp xếp đối xứng: một bên là lịch sử, một bên là truyền thuyết có cốt lõi lịch sử.

Câu 2 (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

Trình bày lòng thương mẹ của chú bé Hồng nên trình bày theo trình tự :

- Lòng thương mẹ của chú bé Hồng khi nghe bà cô cố tình bịa chuyện nói xấu mẹ.

- Khi gặp mẹ, cảm xúc trong lòng mẹ.

Câu 3 (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Sắp xếp như vậy chưa hợp lí, cần sắp xếp lại như sau:

  1. Giải thích câu tục ngữ.
  1. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ.
  1. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Bố cục của văn bản:

1. Bố cục của văn bản là sự tổ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề. Một văn bản thường có bố cục ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Mở bài : có nhiệm vụ nêu ra chủ đề được nói tới trong văn bản.

+ Thân bài : trình bày các nội dung chủ yếu làm sáng tỏ chủ đề của văn bản. Nội dung các ý phần thân bài cần được trình bày mạch lạc: có thể sắp xếp theo trình tự thời gian, không gian hoặc theo sự phát triển của sự việc hay theo mạch suy luận…

+ Kết bài: tổng kết chủ đề của văn bản.

2. Để viết được một văn bản hay, hoàn chỉnh cần sắp xếp các nội dung trong văn bản theo bố cục và trình bày mạch lạc, phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc.