Tại sao chó thân với người

Theo một nghiên cứu mới nhất cho biết, những chú chó cưng hiện tại đã thay đổi gen trong cơ thể chúng để có thể hòa đồng với con người hơn so với tổ tiên của nó là loài sói.

Các nhà sinh học tiến hóa Princeton và các đồng nghiệp đã dành 3 năm để nghiên cứu nền tảng di truyền cơ bản về các hành vi xã hội ở loài chó và loài sói. Các nhà nghiên cứu thấy rằng loài chó hòa đồng hơn loài sói ở các hoàn cảnh tương tự, chó thường chú ý đến con người nhiều hơn và làm theo các chỉ dẫn và mệnh lệnh của chúng ta tốt hơn loài sói.

Một cuộc nghiên cứa khoa học vào ngày 19/7/2017 cung cấp một thông tin: Các con chó thân thiện với con người mang các biến thể của 2 gen là GTF2I GTF2IRD1. Trường hợp nếu xóa bỏ các đoạn gen này trên cơ thể con người sẽ gây ra hội chứng Williams. Các biến thể gen trên của loài chó ức chế các chức năng thông thường của chúng, dẫn đến những vấn để xảy ra tương tự hội chứng William ở con người, khiến chúng trở nên thân thiện với chúng ta, chó thể hiện sự thân thiện qua khuôn mặt và ve vẫy đuôi.

Người bị hội chứng William có đặc tính là khuôn mặt từa tựa nhau [mũi hơi hếch, miệng rộng, môi dưới đầy đặn hơi trễ xuống, cằm nhỏ, má bầu, răng không đều và thưa], khó nhận thức và có xu hướng thân thiện với tất cả mọi người.

Trong năm 2010, một nhà nghiên cứu hành vi động vật tại Đại học Oregon State cùng một nhà nghiên cứu khác thấy rằng giữa chó và sói những thay đổi về gen WBSCR14 xảy ra trong quá trình thuần hóa loài chó.

Trong nỗ lực đi tìm lời giải thích chính xác nhất cho quá trình tiến hoá của loài chó, khiến cho chúng ngày càng trở nên đáng yêu và thân thiện với con người, các nhà khoa học đã xác định được một vài đột biến di truyền có thể đã quyết định bản tính hiện nay của loài. Nghiên cứu mới được cho chỉ là một phần của dự án lớn hơn để hiểu được nguồn gốc bí ẩn của loài chó, đồng thời lý giải cách chúng trở thành những người bạn lắm lông tốt nhất của con người.

Bằng cách nào đó, chó đã tiến hóa để cảm thấy thích thú khi chúng gần gũi với chúng ta. Với tình cảm nồng nàn của chó, chúng ta đã hoàn toàn bị thuyết phục để rồi trở thành những "con sen" cho chúng, lo cho chúng từ miếng ăn cho đến giấc ngủ. Giải thích cho vấn đề này là một ý tưởng cho rằng từ hàng chục ngàn năm trước, loài sói có thể đã bắt đầu được huấn luyện bởi những người thợ săn, giúp đỡ họ tiêu diệt con mồi. Những con sói thân thiện có thể đã nhận được những phần ăn còn thừa sau chiến tích, trong khi số còn lại thì bị giết. Thời gian trôi qua, nhóm sói thân thiện này cuối cùng đã tiến hoá thành loài chó ngày nay.

Tuy nhiên, thông tin di truyền đứng sau cơ chế chuyển đổi tính cách này ở loài chó cho đến nay vẫn còn là một bí ẩn. Vì vậy, Bridgett vonHoldt, một nhà di truyền học tiến hóa tại Đại học Princeton, và tiến sĩ Monique Udell thuộc Đại học bang Oregon, đã dẫn dắt một nhóm các nhà khoa học nhằm tìm hiểu xem một bộ phận sói đã biến thành chó như thế nào. Kết hợp quy trình xác định trình tự nucleotide trong gen và phân tích hành vi, họ xác định được một vài sự khác biệt di truyền dường như đã đưa đến sự thân thiện của loài chó. "Đây có thể là một trong những nghiên cứu đầu tiên xác định được các biến thể di truyền cụ thể đóng vai trò quan trọng trong việc biến sói thành chó", Adam Boyko, nhà nghiên cứu di truyền ở loài chó tại Đại học Cornell, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng để chắc chắn các biến thể di truyền mà nhóm của vonHoldt xác định thực sự có liên quan đến tính thân thiện của loài chó, ông hy vọng có thể nhìn thấy kết quả tương tự nhưng ở một tập hợp lớn hơn về số lượng đồng thời đa dạng hơn về số loài. Trong quá trình thực hiện nghiên cứu, các nhà khoa học bắt đầu bằng việc thử nghiệm cách 18 con chó và 10 con sói hành xử xung quanh con người. Ở một bài kiểm tra, những con chó và sói được giao nhiệm vụ lấy một miếng xúc xích xông khói trong chiếc hộp được đặt trước mặt một người, hoặc làm điều đó nhưng không có ai đứng cạnh cái hộp. Những con sói đánh bại loài chó trong cả 2 cuộc thử nghiệm và chúng có thể giữ được sự tập trung ngay cả khi có người ở gần đó. Nhưng những con chó thì không thể, chúng dành nhiều thời gian để nhìn ngắm con người thay vì tập trung vào chiếc hộp. "Điều chúng thực sự làm là chỉ nhìn chằm chằm vào con người", vonHoldt nói. "Chúng không thực sự quan tâm đến nhiệm vụ, chúng chỉ quan tâm đến con người". Một bài kiểm tra khác quan tâm đến số lần một con chó hay một con sói tiến lại gần và ngồi cạnh con người. Nhìn chung, những con chó đã dành nhiều thời gian để gần gũi với người hơn so với sói. Trong một nghiên cứu trước đó, vonHoldt từng xác định có một gen bị đột biến ở chó thường xuyên hơn so với sói - được cho là xuất phát từ quá trình thuần hoá. Gen này cũng tương ứng với một gen có mặt ở những người được sinh ra và mắc hội chứng Williams-Beuren [WBS]. Điều đặc biệt là người mắc WBS có xu hướng rất thân thiện với những người xung quanh họ, khiến các nhà nghiên cứu nghi ngờ những gen này có thể có một vai trò đặc biệt đối với sự thân thiện ở chó đối với người.

Vì vậy, vonHoldt và nhóm của cô quyết định đào sâu tìm hiểu vào những gen đó. Sau cùng, họ phát hiện ra một số đột biến có liên quan đến cách cư xử ngọt ngào của chó và hai trong số những đột biến có thể cản trở chức năng của các gen GTF2I hay GTF2IRD1. Động vật có những đột biến này được cho là sẽ chú ý đến con người nhiều hơn so với loài không có, theo vonHoldt. Trước đây, đã có nghiên cứu chứng minh nếu xoá bỏ những gen vừa nêu ở chuột, loài gậm nhấm này sẽ trở nên thân thiện với con người hơn.

“Chúng tôi không khẳng định đã thật sự tìm thấy đột biến làm thay đổi tính chan hoà”, vonHoldt nói thêm. Có rất nhiều gen trong hệ gen có thể góp phần làm một con chó thân thiện với con người, vonHoldt và các cộng sự của cô chỉ đang điều tra một phần nhỏ trong số đó. VonHoldt cho rằng vẫn còn khá xa cho đến khi câu chuyện về loài chó được viết ra một cách chính xác và đầy đủ nhưng hiện tại, cô và nhóm của mình sẽ tiếp tục tiến về phía trước trong hành trình giải mã loài chó, người bạn trung thành của con người.

VÌ SAO CHÓ LUÔN THEO BẠN KHẮP MỌI NƠI?

Một trải nghiệm mà hầu như mọi chủ nuôi chó đều gặp phải đó là những chú chó của họ thường có xu hướng đi theo họ khắp mọi nơi. Có một số lời giải thích cho hành động này và đằng sau đó tồn tại nhiều ý nghĩa khác không chỉ đơn thuần là việc những chú chó đi theo sau để cảm nhận được sự hiện diện của chủ nuôi.

Có bao giờ bạn tự hỏi "Vì sao chú chó của tôi theo tôi mọi lúc mọi nơi?"

Hãy cùng tìm hiểu về lời giải thích của các chuyên gia khoa học cho câu hỏi này và làm sao biết được khi nào tình trạng đó vượt khỏi tầm kiểm soát, cũng như cách xử lý kịp thời.

Giải thích theo khía cạnh khoa học

Nếu chú chó của bạn theo đuôi bạn thường xuyên. Bạn sẽ cảm thấy điều đó vô cùng dễ thương hoặc có thể ngược lại là rất phiền phức. Các chuyên gia khoa học đã đưa ra 4 lý do để giải thích cho hành vi này:

          1. Ghi nhớ: Tương tự với việc ngỗng con sẽ theo đuôi những vật thể đầu tiên nó gặp được, và nhận định vật thể đó là bố mẹ để đi theo mọi lúc mọi nơi. Những chú chó con cũng có khả năng ghi nhớ như vậy. Quá trình ghi nhớ ở chó con thường xảy ra từ 3 đến 12 tuần tuổi.

             2. Củng cố: Những chú chó sẽ luôn theo sau chủ nuôi nếu cả hai có sự kết nối bền chặt và thường xuyên củng cố mối liên kết đó. Một ví dụ khác, chó có khả năng phân biệt được những ai đối xử tốt với chúng và có xu hướng theo sau những người hay cho chúng ăn, hay vuốt ve và chơi đùa với chúng. Đây là một cách để những chú chó củng cố mối liên kết với con người.

           3. Đặc điểm giống chó: Một số giống chó, đặc biệt là những giống đã được nuôi dưỡng từ nhiều thế kỉ để làm việc cùng con người rất thích “dính” chủ.

           4. Tình bạn: Trải qua quá trình thuần hoá lâu dài và chọn lọc tự nhiên, những chú chó dần trở thành bạn đồng hành thân thiết của con người. Mối liên hệ giữa chó và chủ nuôi cũng tương tự như mối liên hệ giữa trẻ con và bố mẹ. Đây có thể là lý do rõ ràng nhất để giải thích “Vì sao những chú chó thích đi theo chủ”.

Một số nghiên cứu còn chỉ ra, ngày nay chó là loài động vật có khả năng thấu hiểu được con người còn hơn cả những họ hàng linh trưởng gần nhất của chúng ta. Quả thực rất khó để giải thích mối liên kết giữa con người và chó cưng. Nhưng sự thật là những chú chó “hiểu rõ” chủ nuôi của chúng hơn hầu hết các loại thú cưng khác.

Điều này có lợi cho chó không?

Mối liên kết giữa con người và chó cưng là một mối quan hệ hai chiều. Những chú chó sẽ dành nhiều thời gian ở bên chủ nuôi để củng cố mối liên kết của cả hai với mong muốn sẽ nhận được những điều làm bản thân thích thú từ chủ như bánh thưởng, sự vuốt ve hoặc được chủ nuôi chơi cùng. Ngoài ra việc này sẽ giúp những chú chó hiểu chủ nhân của chúng hơn, có thể giúp chúng lý giải được những hành động của chủ nhân.

Rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng quá trình thích nghi đặc biệt của những chú chó để hiểu được ý nghĩa cử chỉ, ngôn ngữ và giọng nói của con người là có thật. Chúng sẽ theo dõi “nhất cử nhất động” của con người và lý giải liệu chúng ta có đang làm “ám hiệu” nào đó hoặc có đang cố gắng giao tiếp với chúng không. Bằng cách này, chó sẽ nhận biết được khi nào chủ nuôi sẽ dắt chúng đi dạo, khi nào chủ nuôi chuẩn bị rời đi hoặc có lẽ sắp đến giờ ăn. Có thể nói chó là một “chuyên gia ngôn ngữ loài người” trong thế giới động vật.

Lợi ích cho con người

Con người cũng nhận lại được rất nhiều lợi ích khi gần gũi một chú chó. Cảm xúc của chúng ta sẽ được cải thiện hơn, giảm stress và không còn cảm thấy cô đơn. Tham gia vào các hoạt động vui chơi hay đi dạo cùng chó cưng thường xuyên, giúp chủ nuôi tăng cường sức khoẻ tim mạch và thấy yêu đời hơn.

Sản phẩm dây dắt tự động Flexi giúp những cuộc dạo chơi với chó cưng thú vị hơn.

Có thể nói chó trở thành bạn đồng hành thân thiết của con người nhờ vào khả năng nhận biết và bằng một cách nào đó chúng có thể giao tiếp được với con người. Rất nhiều nhà khoa học tin rằng nhờ vào sự khôn ngoan của loài chó và khả năng thấu hiểu của loài chó đã giúp ích rất nhiều cho sự phát triển của nông nghiệp. Chúng ta chẳng thể nào chăn thả bò hay cừu trên một cánh đồng lớn nếu không có những chú chó chăn gia súc.

Nhóm chó chăn nuôi vẫn luôn là trợ thủ đắc lực của con người.

Làm sao để biết chó của bạn đang gặp vấn đề?

Phát hiện ra các vấn đề tâm lý của chó cưng từ sớm để có những biện pháp thích hợp

Nếu một chú chó không thể dừng việc đi theo một người nào đó mọi lúc mọi nơi có thể tạo nên một tác động không tốt. Đặc biệt là khi chúng chỉ tiếp xúc với một người duy nhất và tỏ ra sợ hãi, lẫn tránh những người khác. Trong trường hợp này chú chó có thể không muốn tiếp xúc với xã hội hoặc quá dựa dẫm vào ai đó. Chúng có nguy cơ mắc phải các chứng trầm cảm, hội chứng sợ phân ly, sợ hãi quá độ dẫn đến nhiều hành vi tiêu cực.

Nếu bạn thấy chó cưng của mình có biểu hiện lo âu và đặc biệt nghiêm trọng hơn vào những lúc bạn vắng nhà, thì hãy cố gắng hướng sự chú ý của chúng vào các việc khác, ví dụ như cho chúng nhiều loại đồ chơi đa dạng, giữ ti vi hoặc máy phát nhạc luôn mở để chó có cảm giác như có người ở nhà.

Trên hết đừng để chú chó của bạn đối mặt với việc ở nhà một mình trong thời gian dài một cách đột ngột, bạn nên cho chúng làm quen bằng cách rời khỏi trong thời gian ngắn, bắt đầu từ vài phút, sau đó kéo dài thời gian vắng mặt cho đến khi chó của bạn thực sự quen với việc này. Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, bạn nên tìm đến sự tư vấn của bác sĩ thú y để có những phương án cụ thể hơn.

Bài viết:  VÌ SAO CHÓ ĐI THEO BẠN KHẮP MỌI NƠI?

Nguồn: PetMD

Biên soạn: www.cityzoo.vn - nhà phân phối chính thức thương hiệu ROYAL CANIN tại Việt Nam

[Vui lòng trích nguồn khi đăng lại nội dung này]

Video liên quan

Chủ Đề