Theo em tại sao dầu mỏ lại có vai trò rất quan trọng trong cuộc sống và trong sản xuất

.

Cập nhật lúc: 22:35, 27/04/2019 (GMT+7)

(Baoquangngai.vn)- Dầu mỏ hiện là một nguồn năng lượng thiên nhiên đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. Do vai trò đặc biệt của nó, dầu có thể làm khuynh đảo các nền kinh tế thế giới và đôi khi, nó trở thành mục tiêu của các cuộc chiến tranh. Vậy dầu mỏ hình thành và được con người khai thác như thế nào?

Dầu mỏ là một loại nhiên liệu hoá thạch có thể tìm thấy ở nhiều quốc gia trên thế giới. Nó được hình thành từ xác của động và thực vật nhỏ (plankton) đã chết dưới các đáy biển cổ đại cách đây 10 đến 600 triệu năm.

Khi các sinh vật chết đi, xác của chúng chìm dưới bùn cát đáy biển và bị phân huỷ trong các tầng trầm tích này qua hàng nghìn năm. Trong điều kiện hầu như vắng bóng ôxy (hay còn gọi là môi trường yếm khí), các sinh vật không phân huỷ thành CO2 như ở trên mặt đất, mà chúng bị phân rã thành những hợp chất giàu carbon, hình thành nên các lớp vật chất hữu cơ. 

Khi trộn lẫn với trầm tích biển, những vật liệu hữu cơ này hình thành nên lớp đá phiến sét hạt mịn, hay còn gọi đá gốc. Trong quá trình đó, các lớp trầm tích mới cũng không ngừng lắng đọng bên trên, tạo nên một sức ép lớn, làm nóng đá gốc. Sau cùng, nhiệt độ và áp suất cao đã hoá lỏng các vật liệu hữu cơ trở thành dầu thô và khí tự nhiên. 

Dầu chảy khỏi lớp đá gốc và tích lũy trong một lớp đá vôi hoặc đá cát dày hơn và có nhiều lỗ rỗng hơn, được gọi là lớp đá chứa. Hoạt động chuyển dịch của các mảng thạch quyển trong lòng trái đất (như uốn nếp, đứt gãy hay vặn xoắn) đã "khoá" dầu và khí thiên nhiên lại trong các lớp đá chứa, kẹp chúng giữa những lớp đá không thấm nước xung quanh như granite hay cẩm thạch, tạo thành các mỏ dầu. 

Để tìm kiếm những mỏ dầu này, các nhà địa chất có thể sử dụng thiết bị đo trọng lực hoặc thiết bị đo từ trường để xác định những thay đổi cực nhỏ trong từ trường của trái đất. Thông số này sẽ chỉ ra ở đâu có dòng chảy của dầu. Nhưng phương pháp phổ biến nhất là công nghệ địa chấn: Người ta tạo ra những sóng chấn cho đi xuyên qua các lớp đá nằm sâu dưới lòng đất, ghi nhận và dịch mã những thông tin của sóng phản hồi. Vì sóng chấn phải đi xuyên qua nhiều lớp đất đá có thành phần và cấu trúc khác nhau, nên sóng phản hồi sẽ có tốc độ khác nhau, cho biết loại và mật độ của lớp đá đó. 

Khi phát hiện được mỏ dầu, người ta sẽ dùng thiết bị khoan tới điểm chứa dầu. Sau đó sẽ tạo một giếng dầu để khống chế dầu chảy lên theo ống dẫn. Khi dầu bắt đầu chảy vào giếng, thiết bị khoan sẽ được đưa lên, một hệ thống bơm sẽ được đặt trên miệng giếng. Trong hệ thống này, motor điện sẽ điều khiển hộp số làm dịch chuyển một đòn bẩy. Đòn bẩy này nâng và hạ một ống thép (được gắn với một ống hút và máy bơm). Hệ thống sẽ khiến chiếc bơm đi lên đi xuống, tạo ra một lực hút rút dầu lên khỏi giếng. 

Trong một số trường hợp, dầu có thể quá đặc không chảy được. Người ta sẽ đào thêm một chiếc hố thứ hai xuống mỏ dầu và phun hơi nước áp suất cao vào đó. Hơi nước nóng khiến dầu trong mỏ loãng ra và áp suất có thể đẩy nó lên giếng. 

Theo ước tính, loài người còn đủ dầu để dùng trong khoảng từ 63 tới 95 năm nữa. 

Q.Nhi

Dầu mỏ là một trong những nhiên liệu quan trọng nhất của xã hội hiện đại, dùng để sản xuất điện và vận hành tất cả các phương tiện giao thông vận tải. Ngoài ra, dầu cũng được sử dụng trong công nghiệp hóa dầu để sản xuất các chất dẻo và nhiều sản phẩm khác như dược phẩm, mỹ phẩm...

1. Tất da chân

Hàng triệu phụ nữ trên thế giới đi tất da chân vì tính tiện lợi và thời trang của sản phẩm này. Tuy nhiên, rất ít người biết rằng tất da chân được sản xuất từ một chất dẻo – chế biến từ dầu mỏ. Chất dẻo này hay còn gọi là ni lông được Wallace Carothers (Mỹ) phát minh ra năm 1935. Hiện nay, ni lông được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống, nhưng nó cũng là một trong những tác nhân chính gây ra ô nhiễm môi trường trên Trái đất.

2. Thuốc Aspirin

Aspirin được chứng minh là một trong những dược phẩm an toàn và tin cậy trong những thập kỷ vừa qua. Loại thuốc này có tác dụng chữa đau đầu, sốt và giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch và đột quỵ. Axít axetylsalixylic trong aspirin cũng có tác dụng giúp giảm đau hữu hiệu. Phần lớn aspirin được sản xuất từ benzen – một hydrocarbon được chiết xuất từ dầu mỏ.

3. Sáp màu

Các chất chiết xuất từ dầu mỏ được ứng dụng rất nhiều trong lĩnh vực sản xuất các đồ dùng cho trẻ em. Một trong những sản phẩm nổi bật là sáp màu, mà sáp thì được chiết xuất từ dầu mỏ. Ngoài ra, sáp còn dùng để sản xuất nến và tăng độ bóng cho sôcôla.

4. Kẹo cao su

Ngày nay, kẹo cao su thường có hai loại. Một loại được sản xuất từ nhựa của một số loài cây và một loại được sản xuất từ những chất dẻo và sáp –  chiết xuất từ dầu mỏ. Loại kẹo cao su sản xuất từ dầu mỏ có ưu điểm là chi phí thấp. Tuy nhiên, loại kẹo sản xuất từ nhựa cây tự nhiên vẫn được người tiêu dùng ưa chuộng hơn.

5. Quần áo chống nhăn

Bông là nguyên liệu chủ yếu để sản xuất quần áo. Tuy nhiên, một số sản phẩm quần áo đòi hỏi phải có khả năng chống nhăn và bền. Vì thế, các nhà sản xuất đã tổng hợp một số chất có từ dầu mỏ để tạo ra các loại sợi hóa học đáp ứng được những yêu cầu trên cho mục đích may mặc.

6. Các tấm pin mặt trời

Sản xuất điện từ năng lượng mặt trời là một trong những giải pháp để chống lại sự ấm lên của Trái đất trong tương lai. Tuy nhiên, những tấm pin mặt trời lại được sản xuất chủ yếu từ các thành phần từ dầu mỏ - nguồn tài nguyên không tái tạo. Vì thế, vấn đề đặt ra với các nhà khoa học là phải tìm ra các chất thay thế cho các chất sử dụng trong việc sản xuất các tấm pin mặt trời hiện nay.

7. Mỹ phẩm

Con người đã biết dùng các chất từ thiên nhiên để trang điểm làm đẹp từ cách đây nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, phần lớn các mỹ phẩm làm đẹp hiện nay như son môi, phấn kẻ mi mắt được sản xuất từ các chất từ dầu mỏ, như crylate, nhựa than đá và propylenglycol.

                                                                              Theo VietNamnet

“Thùng dầu” là gì và vì sao cả thế giới lại thống nhất dùng nó một cách phổ biến để tính sản lượng dầu mỏ?

42 gallon

Vào tháng 8 năm 1866, ở đỉnh cao của sự bùng nổ khai thác và kinh doanh dầu mỏ ở vùng Tây Bắc bang Pennsylvania, một số chủ sở hữu dầu độc lập của Mỹ đã gặp nhau tại thị trấn Titusville. Một trong những vấn đề được giải quyết tại cuộc họp này là việc thống nhất tiêu chuẩn bao bì đối với nguồn cung cấp dầu cho người tiêu dùng. Kết quả là, một khối lượng 42 gallon đã được nhất trí như một thùng dầu tiêu chuẩn.

Quay ngược trở lại, từ thời cổ đại, dầu được khai thác với số lượng nhỏ. Và lúc đó, không tồn tại bất cứ loại thùng tiêu chuẩn nào cho việc vận chuyển dầu. Ở nơi nào đó dầu được vận chuyển trong thùng gỗ, nơi khác - trong bao, túi may bằng da (trâu, bò, ngựa, dê, cừu…). Khi mà khối lượng vận chuyển và buôn bán dầu không đáng kể thì chuyện bao bì không phải là vấn đề lớn.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của sản xuất dầu trong nửa sau của thế kỷ XIX dẫn đến sự thiếu hụt trầm trọng các loại bao bì để chứa và vận chuyển dầu. Trong công việc vận chuyển dầu, người ta sử dụng tất cả các loại thùng có sẵn, dù chúng vốn được dành cho các mục đích khác và có nhiều kích cỡ khác nhau. Kể từ khi giá dầu được coi là thuận tiện nhất nếu được tính theo đơn vị thùng, việc sử dụng các thùng có kích cỡ khác nhau đã gây cho cả chủ hàng lẫn khách hàng một sự bất tiện vô cùng lớn. Với sự gia tăng khối lượng thương mại, việc thiếu một dụng cụ đo lường tiêu chuẩn dành cho việc cung cấp dầu dẫn đến thực tế rằng quá trình tính toán lượng dầu giao hàng ngày càng mất nhiều thời gian hơn.

Vậy tại sao thùng 42 gallon (tương đương 159 lít) trở thành tiêu chuẩn trong ngành công nghiệp dầu mỏ?

Ngay từ đầu thế kỷ 18, từ thực tiễn hàng ngày ở Pennsylvania và kinh nghiệm tích lũy dẫn đến thực trạng là thùng gỗ kín 42 gallon đã trở thành thùng chứa tiêu chuẩn thực tế để vận chuyển cá, mật, xà phòng, rượu vang, dầu ăn, dầu cá voi và các hàng hóa khác.

Thùng có dung tích 42 gallon khi chứa đầy dầu sẽ có trọng lượng vừa đủ để một người khỏe mạnh có thể xử lý (vần chuyển, lăn..). Với các thùng lớn hơn, một người sẽ rất khó, thậm chí không thể, đối phó, còn sử dụng các thùng nhỏ hơn thì theo quan điểm kinh tế là không mang lại lợi nhuận như mong muốn. Ngoài ra, 20 thùng có dung tích 42 gallon được xếp đặt vừa vặn đến mức lý tưởng trên xà lan hay sàn toa xe lửa điển hình vào thời ấy.

Như vậy, việc chọn cỡ thùng 42 gallon làm tiêu chuẩn công nghiệp là một bước hợp lý và tự nhiên cho các chủ sở hữu dầu ở buổi bình minh của kỷ nguyên dầu mỏ. Năm 1872, Hiệp hội các nhà sản xuất dầu mỏ Mỹ chính thức phê chuẩn thùng 42 gallon làm tiêu chuẩn trong sản xuất, vận chuyển và kinh doanh dầu mỏ.

Ngày nay, dầu không còn được vận chuyển trong bất kỳ loại thùng nào mà được vận chuyển bằng tàu chở dầu và đường ống. Nhưng khái niệm “thùng dầu” vẫn còn tồn tại và được mặc nhiên chấp nhận như một đơn vị đo lường trong thực tiễn khai thác, vận chuyển và kinh doanh dầu trên thế giới.

"bbl" và câu chuyện về thùng dầu xanh

Tại sao chữ viết tắt "bbl" được sử dụng để chỉ một thùng (dầu)? Một câu hỏi khác cũng đã khiến nhiều người trăn trở trong một thời gian dài: tại sao từ viết tắt bbl (có hai chữ b) được dùng để chỉ thùng dầu, mặc dù chữ “thùng” (barrel) trong tiếng Anh chỉ có một chữ b?

Tồn tại một quan niệm phổ biến trong dân chúng cho rằng chữ viết tắt như vậy có nguồn gốc từ cụm từ blue barrel (thùng màu xanh). Có một thực tế là trong giai đoạn đầu hoạt động, công ty Standard Oil sơn các thùng dầu của mình bằng màu xanh dương và tuyên truyền rằng thùng màu này là một loại dấu hiệu nhận biết để bảo đảm rằng khối lượng của nó là đúng chuẩn 42 gallon.

Mặc dù phiên bản này rất phổ biến, nhưng xét trên thực tế, nó có vẻ giống như là một huyền thoại. Nếu đào sâu hơn một chút, ta có thể chắc chắn rằng chữ viết tắt bbl được sử dụng từ lâu trước khi ngành công nghiệp dầu mỏ ra đời và đương nhiên trước cả sự xuất hiện của Standard Oil với “thùng màu xanh dương” của nó. Các chứng từ tài liệu khác nhau đi kèm với việc vận chuyển hàng hóa (mật ong, rượu rum, dầu cá voi và các hàng hóa khác) đã cho thấy rằng chữ viết tắt bbl đã được sử dụng từ thế kỷ thứ mười tám.

Có những giả thuyết khác về nguồn gốc của chữ bbl viết tắt. Ví dụ, một số người tin rằng bbl được sử dụng để biểu thị số nhiều. Có nghĩa, một thùng là bl, hai thùng là bbl (viết với 2 chữ b) và theo quy tắc số học, từ 2 trở lên được coi là “nhiều”. Những người khác tin rằng chữ viết tắt bbl được sử dụng để chỉ từ "thùng" (barrel) để không nhầm lẫn với từ "kiện" (bale). Như vậy, 1 bl là một kiện, và 1 bbl là một thùng.

Đối với nhiều người, giả thuyết này có vẻ hợp lý nhất. Nhưng dù sao, đó cũng chỉ là giả thuyết, chưa được chứng minh bằng chứng cứ cụ thể có sức thuyết phục cao...