Nguyên nhân gai cột sống lưng

1. Gai cột sống là gì?

Gai cột sống là một căn bệnh thoái hóa cột sống xảy ra khi các gai xương hình thành tại khu vực giao nhau của các đốt cột sống. Các gai cột sống này là sự phát triển thêm ra của xương tại nơi đầu đốt sống, đĩa sụn, dây chằng quanh khớp do viêm khớp cột sống mạn tính, chấn thương hay sự tích tụ canxi ở các dây chằng, gân tiếp xúc với đốt sống gây ra.

Gai cột sống có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên xương sống của cơ thể nhưng thông thường hay gặp gai cột sống cổ và gai cột sống lưng.

Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh gai cột sống sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng cuộc sống, khiến người bệnh khó chịu, cảm giác đau ở vùng thắt lưng, đau vai hoặc cổ do gai chèn ép vào dây thần kinh, đau có thể lan xuống cánh tay, tê bì chân tay, thậm chí làm hạn chế cử động.

Ảnh minh họa

2. Nguyên nhân gai cột sống

Các nguyên nhân gây gai cột sống bao gồm:

Viêm xương khớp: Viêm xương khớp gây kích thích tế bào tạo thêm xương, từ đó dẫn tới việc xương thừa làm cho bề mặt xương nhô ra và hình thành gai.

Do lắng đọng canxi: Trường hợp này thường gặp trong thoái hóa cột sống ở người lớn tuổi, đó là sự tích tụ canxi dưới dạng calcipyrophosphat. Sự thoái hóa cột sống có thể xảy ra ở xương đốt sống, đĩa sụn, các dây chằng bám quanh khớp. Quá trình thoái hóa làm mất nước (chiếm 80% thành phần tạo nên sụn) và biến đổi một số chất khiến sụn khớp dễ bị canxi hóa dẫn đến gai cột sống.

Do chấn thương: Gai cột sống là kết quả của việc xương tự tu bổ sau khi bị chấn thương như va chạm, cọ xát, sức ép.

Do thoái hóa cột sống: Là nguyên nhân chủ yếu gây ra gai cột sống. Sự biến đổi hình thái về cột sống cùng các tổ chức xung quanh đĩa đệm có thể khiến gai xương hình thành và phát triển. Muốn loại bỏ gai xương, bệnh nhân nhất thiết phải giải quyết và kiểm soát được tình trạng thoái hóa.

3. Triệu chứng của gai cột sống

Các biểu hiện thông thường có thể gặp của gai cột sống là:

- Đau ở vùng cổ, thắt lưng đặc biệt khi đứng hoặc di chuyển. Vị trí đau biểu hiện phần cột sống có vấn đề liên quan. Đau tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi

- Mất cảm giác hoặc bất thường ở phần cột sống liên quan

- Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể đau tê ở cổ lan qua hai tay hoặc đau ở lưng dọc xuống hai chân

- Cơ bắp tay chân có thể yếu đi

- Cơ thể mất cân bằng

- Mất kiểm soát tiểu tiện hoặc đại tiện (thường trong trường hợp nguy kịch)

- Rối loạn thần kinh thực vật (các phản xạ tự động rối loạn, tăng tiết mồ hôi, suy giảm hô hấp hoặc biến chứng tăng huyết áp,…)

Phòng ngừa gai cột sống

- Không ngồi quá lâu hoặc ngồi sai tư thế.

- Kiểm soát cân nặng, giảm cân nếu bị béo phì để giảm tải lực đè lên cột sống.

- Hạn chế khuân vác nặng, tránh chơi những môn thể thao quá sức như cử tạ, chạy, đá bóng,… thay vào đó nên tập vận động nhẹ nhàng bằng các môn thể thao như yoga, bơi lội,…

- Chế độ dinh dưỡng hợp lý là điều hết sức quan trọng với những bệnh nhân gai cột sống, nhất là các loại thức ăn giàu canxi giúp nuôi dưỡng xương khỏe mạnh. Hơn nữa, cũng nên bổ sung các loại thức ăn giàu protein từ thịt và cá, vitamin và các chất khoáng cần thiết cho cơ thể.

- Để phòng ngừa các cơn đau do gai cột sống, khi đi ngủ, nên sử dụng các loại đệm mềm mại, không nên dùng loại đệm quá cứng, cũng như là nằm ở tư thế không thoải mái.

Nhật Minh (t/h)

Gai cột sống thường bắt gặp ở những người trong độ tuổi trung niên và người già. Bệnh không chỉ ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống mà còn gây ra các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị triệt để.

Bệnh gai cột sống là tình trạng hình thành thêm các phần xương (gai xương) phía ngoài và hai bên của các đốt cột sống. Bản chất của sự hình thành gai xương trên đốt sống, đĩa sụn, dây chằng quanh khớp là do viêm cột sống, chấn thương và sự lắng đọng canxi ở các dây chằng, gân tại đốt sống.

Gai đốt sống có thể xuất hiện tại nhiều vị trí trên xương sống nhưng thường gặp nhất là gai cột sống cổ và thắt lưng. Bệnh gặp rất nhiều ở người trên 60 tuổi. Nam giới dưới 45 tuổi có khả năng mắc gai cột sống cao hơn phụ nữ. Sau tuổi 45, nữ giới lại có xu hướng mắc cao hơn. Nhìn chung, khả năng mắc bệnh tăng dần theo độ tuổi.

Hình ảnh gai cột sống ở bệnh nhân

Nhiều người bị gai cột sống nhưng không có triệu chứng điển hình và chỉ có thể phát hiện khi chụp X-quang xương sống. Bệnh có thể gây ra các cơn đau thần kinh tọa hoặc đau ở vùng thắt lưng, vùng vai hoặc cổ nếu gai chèn ép vào dây thần kinh. Nhiều trường hợp, các cơn đau còn lan xuống cánh tay gây tê bì và hạn chế khả năng vận động của người bệnh.

Triệu chứng bệnh gai cột sống

Đa phần bệnh gai cột sống thường không có các triệu chứng rõ ràng nên người bệnh khó phát hiện. Điều này lý giải vì sao rất nhiều bệnh nhân có thể “chung sống hòa bình” với bệnh trong một thời gian dài. Tuy nhiên, cũng có đến 42% trường hợp người bệnh phải đối diện với những cơn đau thần kinh tọa hoặc cổ, tứ chi khi mắc bệnh.

Triệu chứng của bệnh gai cột sống

Ta có thể liệt kê một số triệu chứng điển hình của gai cột sống như sau:

• Đau buốt vùng cổ hoặc thắt lưng: Cảm giác xơ cứng và mỏi cột sống lưng và cổ khi ở giai đoạn đầu. Khi diễn tiến nặng hơn, người bệnh có cảm giác đau buốt ở vùng bị gai cột sống. Cơn đau sẽ càng tăng khi người bệnh vận động.
• Các chi đau nhức: Khi bệnh tiến triển nặng, cơn đau có thể lan qua vai, xuống hai tay. Trường hợp gai cột sống lưng thì gây đau nhức ở lưng và đau dọc xuống hai chân.
• Cảm giác tê bì, mất cảm giác ở các chi: Sự chèn ép của gai xương vào dây thần kinh sẽ làm tay chân người bệnh có cảm giác tê bì, ngứa râm ran như kiến bò thậm chí mất hoàn toàn cảm giác.
• Rối loạn chèn ép dây thần kinh: Bị gai cột sống có thể gây tụt huyết áp, tăng tiết mồ hôi, khó thở…
• Rối loạn thần kinh thực vật: Tình trạng này sẽ gây đại tiểu tiện không tự chủ khi tình trạng gai cột sống ở giai đoạn nặng gây thu hẹp đường ống dẫn tủy.
• Mất cảm giác: Người bệnh có thể sẽ mất cảm giác ở phần cột sống có gai xương, cơ thể mệt mỏi, nhức đầu, yếu cơ…

Nguyên nhân gai cột sống

Bản chất hình thành các gai xương là do cơ chế thích ứng và sửa chữa của cơ thể khi các khớp xương bị tổn thương hoặc thoái hóa. Điều này xảy ra khi xảy ra khi tình trạng viêm xương khớp phá vỡ sụn đệm tại các đầu xương và gây ra gai cột sống, cơ thể sẽ “sửa chữa” nó bằng cách tăng sản sinh canxi gần khu vực bị hư hỏng để bao bọc quanh khớp xương nhằm mục đích bảo vệ. Điều này không may lại dẫn tới sự hình thành gai xương.

Như vậy, ta có thể kể đến một số nguyên nhân gây bệnh chủ yếu như sau:

Tuổi tác: Sự thoái hóa của xương cột sống theo thời gian dẫn tới việc gai cột sống rất phổ biến ở người lớn tuổi.

Tư thế sinh hoạt sai: Khuân vác nặng, đi đứng, ngồi, nằm… sai tư thế trong thời gian dài gây ra các tổn thương cho cột sống.

Nguyên nhân gai cột sống do chấn thương: Tai nạn lao động, tai nạn giao thông… gây ra các tổn thương sụn khớp, gãy xương.

Sự lắng đọng canxi: Sự tích tụ canxi ở dạng calcipyrophosphat ở các dây chằng, gân tiếp xúc với đốt sống.

Viêm cột sống mạn tính: Gây ra tình trạng bào mòn sụn làm bề mặt trơn láng của sụn trở lên thô ráp. Khi hai bề mặt xương tiếp xúc và cọ xát lên nhau và gây ra gai cột sống. Lúc này cơ thể sẽ thúc đẩy quá trình tự điều chỉnh để khắc phục, dẫn tới sự hình thành gai xương.

Một số nguyên nhân bệnh gai cột sống khác: Thừa cân, béo phì, nghiện thuốc lá, rượu bia, các chất kích thích, bệnh viêm khớp dạng thấp, lupus, bệnh gout, béo phì hoặc do di truyền…

Nguồn sưu tầm: tamminhduong.com gai cột sống