Acetaminophen và ibuprofen là hai loại thuốc hạ sốt cho trẻ sơ sinh được dùng phổ biến. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra lợi ích hạ sốt của đơn trị liệu với chế độ điều trị xen kẽ của hai loại thuốc này ở trẻ sơ sinh.
Sốt là gì?
Sốt thường gặp ở trẻ nhỏ. Sốt là phản ứng bảo vệ cuả cơ thể trước những kháng nguyên lạ xâm nhập.
Sốt là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm virus ở trẻ sơ sinh. Sốt chiếm từ 19 – 30% trong số các nguyên nhân đi khám của trẻ sơ sinh.
Tại sao trẻ sơ sinh dễ bị sốt?
Trẻ sơ sinh dễ bị sốt vì kích thước cơ thể nhỏ, tỷ lệ diện tích bề mặt cơ thể cao so với cân nặng và lượng mỡ dưới da thấp. Ngoài ra sức đề kháng của trẻ yếu nên tạo điều kiện tốt cho vi sinh vật xâm nhập.
Mặc dù chúng ta đều biết, sốt là phản ứng sinh lý có lợi cho quá trình bảo vệ cơ thể. Nhưng sốt có thể dẫn đến sự khó chịu và mệt mỏi cho trẻ cũng như sự lo lắng của cha mẹ. Bởi thế, bác sĩ thường hay kê toa thuốc hạ sốt ngoài các phương thức hạ sốt vật lý, tự nhiên.
Thuốc hạ sốt cho trẻ là gì?
Paracetamol [Acetaminophen] được sử dụng rộng rãi nhờ hiệu quả hạ sốt cao và tương đối an toàn cho trẻ. Acetaminophen là một dẫn xuất của para-aminophenol có tác dụng ức chế sự hình thành cyclooxygenase, do đó ức chế sự hình thành và giải phóng của prostaglandin. Thuốc hấp thu tốt qua đường tiêu hóa, đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương trong vòng 30 phút. Liều acetaminophen khuyến cáo cho trẻ sơ sinh là 10 – 15 mg/kg cân nặng mỗi 6 giờ.
Ibuprofen là một dẫn xuất của acid propinoic, có cùng cơ chế ức chế sinh tổng hợp prostaglandin. Thuốc cũng được hấp thu ở đường tiêu hóa, đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương sau 1 giờ. Liều khuyến cáo là 5 mg/kg cân nặng trẻ cứ sau 8 giờ.
Cả 2 thuốc được nghiên cứu là an toàn như nhau ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, ibuprofen chỉ dùng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên.
Việc dùng xen kẽ acetaminophen và ibuprofen có thể tăng cơ hội dùng sai liều và không được khuyến cáo cho sử dụng.
Khi nào thì dùng thuốc hạ sốt cho trẻ sơ sinh?
Giảm sốt và duy trì trạng thái thoải mái là rất quan trọng đối với trẻ sơ sinh bị sốt. Do đó sử dụng thuốc hạ sốt là biện pháp chính trong thực hành nhi khoa.
Theo nhiều chuyên gia khuyến cáo, tùy theo mức độ sốt để xem xét việc điều trị cho trẻ. Từ 38.5 – 39 oC thì cần dùng 1 thuốc hạ sốt cho trẻ sơ sinh. Từ 39 – 40oC: dùng đơn thuần 1 loại thuốc hạ sốt hoặc xen kẽ 2 thuốc.
Hiệu quả của acetaminophen và ibuprofen hạ sốt ở trẻ sơ sinh
Có một vài nghiên cứu đã so sánh hiệu quả của acetaminophen và ibuprofen đơn thuần với acetaminophen và ibuprofen kết hợp trong việc hạ sốt ở trẻ nhỏ. Kết quả chỉ ra rằng việc sử dụng xen kẽ acetaminophen [12,5 mg/kg mỗi liều] và ibuprofen [5 mg/kg mỗi liều] mỗi 4 giờ, cùng với tải liều gấp đôi, giảm sốt nhanh hơn và trong thời gian dài hơn so với chỉ dùng một mình.
Tác dụng phụ của thuốc hạ sốt cho trẻ sơ sinh
Nghiên cứu cũng đưa ra một số tác dụng phụ khi dùng 2 thuốc này ở trẻ em. Ibuprofen kích thích đường tiêu hóa nhiều hơn so với acetaminophen do tác dụng gây viêm trên niêm mạc ruột. Acetaminophen chuyển hóa ở gan, bài tiết qua nước tiểu. Do đó, khi dùng ở liều kết hợp acetaminophen có thể gây tích lũy trong tủy thận gây hoại tử ống thận. Bởi ibuprofen ức chế quá trình sản xuất glutathione – chất chuyển hóa của acetaminophen.
Thuốc hạ sốt chỉ dùng khi thật cần thiết và cần ngưng khi các triệu chứng khó chịu đã được giải quyết.
Biện pháp giảm sự khó chịu cho trẻ sơ sinh
Nhìn chung, thuốc hạ sốt mất 30 đến 60 phút sau khi dùng để giảm nhiệt độ và khó chịu. Các biện pháp hỗ trợ như bổ sung chất lỏng, mặc quần áo nhẹ và duy trì nhiệt độ phòng nên được đưa vào điều trị.
Bị sốt khiến hầu hết các trẻ cảm thấy mệt mỏi và đau nhức. Trong thời gian này, cha mẹ nên để con nghỉ ngơi nhiều hơn.
Trong thời gian chờ thuốc có tác dụng, bố mẹ có thể làm mát cho trẻ nhỏ. Mẹ hãy để Dr. Papie giúp mẹ làm điều này nhé! Sản phẩm khăn hạ sốt Dr. Papie tự hào là trợ thủ đắc lực giúp bé hạ sốt an toàn.
Khăn hạ sốt Dr. Papie
Khăn hạ sốt Dr. Papie có nhiều công dụng như nào?
- Khăn lau chườm giúp hạ nhiệt, giảm sốt trong trường hợp trẻ bị sốt chưa cần dùng đến thuốc hạ sốt.
- Dùng phối hợp cùng thuốc hạ sốt, giúp hạ nhiệt và giảm sốt cho trẻ em
- Giúp hạ nhiệt, hạ sốt, ngăn ngừa co giật; giảm đau đầu, đau răng, say nắng, stress, …
Lau làm mát da bé, tạo cảm giác dễ chịu, sảng khoái cho bé khi thời tiết nắng nóng, trẻ có cảm giác quấy khóc, khó chịu.
Khăn hạ sốt Dr. Papie có thành phần gì?
- Nhóm dịch chiết dược liệu hạ sốt: Dịch chiết Cỏ nhọ nồi, tinh dầu tía tô [0+], tinh dầu bạc hà [3m+], tinh chất chanh, Chlorophyll [diệp lục từ tảo]
- Nhóm Gel cấp ẩm: Nước, water, gôm xanthan, glycerin
- Nhóm dưỡng ẩm làm mềm da tay: Vitamin E, dịch chiết Lô hội, đảm bảo độ mềm mại và dễ chịu khi lau.
- 100% cotton, có khả năng thấm hút dịch và giữ ẩm tốt, tạo cảm giác mềm mại, không tạo những sợi bông khi sử dụng.
Tư vấn từ chuyên gia Khăn lau hạ sốt Dr. Papie liên hệ hotline: 0911.225.336
Sản phẩm được phân phối bởi Công ty cổ phần Dược Phẩm Starmed
Số 20 TT4A khu đô thị Văn Quán, Hà Đông, Hà Nội
Đội ngũ Dược sĩ tốt nghiệp Đại học Dược Hà Nội, có nhiều năm kinh nghiệm trong tư vấn dược lâm sàng, đặc biệt là tư vấn chăm sóc sức khoẻ cho bé.
Bạn cũng có thể sử dụng tinh dầu bạch đàn, tinh dầu bạc hà và tinh dầu cúc La Mã xoa bóp cho trẻ để hạ sốt. Pha 6 giọt dầu trong 1 muỗng dầu nền, dùng dung dịch đó xoa bóp khắp cơ thể của trẻ. Mẹ nên chú trọng những khu vực đặc biệt như phía sau cổ và gót chân.
4. Cho trẻ uống nhiều nước là cách hạ sốt nhanh cho trẻ tại nhà
Sốt có thể dẫn đến mất nước. Do đó, với trẻ đã bước qua giai đoạn ăn dặm, mẹ hãy cố gắng khuyến khích con yêu nạp thêm nhiều chất lỏng như nước trái cây, súp, cháo, nước lọc, trà thảo dược [atiso, trà hoa cúc…], sữa… Ngoài ra, bố mẹ cũng có thể cho bé uống các chế phẩm bù nước và điện giải bằng đường uống như oresol, hydrite. Việc này là nhằm bù nước, thanh lọc cơ thể giúp bé mau giảm sốt.
Cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh là hãy cho bé bú nhiều và thường xuyên hơn. Với trẻ đã ăn dặm, bạn nên tìm hiểu cách chế biến các món ăn dặm bổ dưỡng để con ăn ngon miệng, mau lành bệnh.
>>> Bạn có thể xem thêm: Sốt phát ban ở trẻ nhỏ: Bố mẹ cần làm gì để bé nhanh khỏi?
5. Cho bé mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát để hạ sốt nhanh cho trẻ
Nếu trẻ bị sốt mà vẫn chơi đùa bình thường, ăn tốt, uống đủ nước và đặc biệt bé đi tiêu, tiểu bình thường thì bạn không cần cho bé dùng thuốc. Cách hạ sốt nhanh tại nhà cho trẻ trong trường hợp này là cho trẻ mặc quần áo rộng thoáng để cơ thể tỏa bớt nhiệt giúp trẻ giảm sốt. Ngoài ra, bạn có thể cho trẻ dùng miếng dán hạ sốt để giúp con bớt khó chịu.
6. Dùng thuốc hạ sốt cho trẻ sơ sinh
Bạn nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi trẻ bị sốt từ 38oC. Paracetamol đơn chất dạng gói hay sirô là thuốc hạ sốt cho trẻ sơ sinh an toàn, dễ sử dụng, giúp hạ sốt nhanh. Thuốc thường sẽ có tác dụng sau 30 phút và hiệu quả kéo dài từ 4 – 6 giờ và ít tác dụng phụ. Bạn cần cho trẻ uống đúng liều theo chỉ định là 10 – 15mg/kg thể trọng/lần, lặp lại sau 4 giờ nếu vẫn còn sốt. Ngoài ra, bạn cần lưu ý cho trẻ dùng 3 – 4 lần/ngày, tổng liều tối đa không quá 60mg/kg thể trọng/ngày.
Liều dùng thuốc hạ sốt dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ phụ thuộc vào cân nặng và độ tuổi. Ngoài ra, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa trước khi cho bé uống bất kỳ loại thuốc nào. Hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trên bao bì và sử dụng thiết bị đo lường chuyên dụng để đảm bảo chính xác lượng thuốc mà trẻ uống.
7. Làm gì khi bé sốt cao? Bổ sung vitamin C
Nước cam và các loại nước trái cây giàu vitamin C như bưởi, quýt… là những thức uống tốt giúp bé yêu tăng sức đề kháng để có thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Ngoài ra, các loại trái cây như: nho, dưa hấu, thanh long… ướp lạnh cũng cung cấp nước giúp làm dịu cơ thể bé bị sốt.
Hãy tìm hiểu thêm các nguồn thực phẩm giàu vitamin C để dễ dàng lên thực đơn hàng ngày giàu dưỡng chất, giúp bé hạ sốt nhanh chóng.
8. Bổ sung canxi
Một số chuyên gia tin rằng canxi có thể hỗ trợ làm giảm thời gian trẻ bị bệnh. Khoáng chất này được hấp thu tốt nhất từ thức ăn hoặc có thể bổ sung bằng thuốc chuyên dụng.
Bạn hãy bổ sung canxi cho bé qua khẩu phần ăn hằng ngày bằng việc cho bé ăn các món ăn có nguyên liệu từ cá, rau có màu xanh đậm, yến mạch… để bé mau khỏi bệnh.
Những điều cần tránh khi chăm sóc trẻ bị sốt tại nhà
Ngoài áp dụng những cách hạ sốt cho trẻ như gợi ý, bạn nên tham khảo những lời khuyên sau:
- Không ủ ấm, cho trẻ mặc nhiều lớp quần áo khi trẻ đang sốt. Nếu trẻ sốt và run, bạn cũng chỉ nên cho bé mặc đồ thoáng rộng, đắp chăn mỏng giúp cơ thể bé dễ tỏa nhiệt
- Không nên cho trẻ ở trong phòng quá kín, tù túng
- Không dùng khăn lạnh, nước đá, cồn hay rượu để lau hạ sốt cho trẻ
- Không cho trẻ uống thuốc ngay khi trẻ vừa sốt. Việc vội vàng cho con uống thuốc hạ sốt ngay khi bé vừa sốt vô tình khiến cơ chế phòng vệ của cơ thể con không có cơ hội “đối mặt” với các tác nhân gây bệnh. Nếu trẻ sốt dưới 38 độ, bạn chỉ cần áp dụng cách hạ sốt tại nhà và theo dõi chặt chẽ trong 1-2 ngày.
- Nếu sau 1-2 ngày, bé không hết sốt, bạn hãy đưa bé đi khám
- Không nên nặn chanh vào miệng, hay mắt bé nhằm mục đích giảm sốt. Cách hạ sốt cho trẻ bằng chanh có thể khiến bé bị rộp miệng, phỏng lưỡi, phỏng mắt hoặc nghẹt thở
- Nếu sốt có kèm co giật, bạn không nên dùng vật cứng để nạy miệng bé hay cố dùng sức ghì bé lại. Hãy cho con nằm nghiêng và theo dõi con chặt chẽ, để ý xem thời gian mỗi cơn co giật kéo dài bao lâu để cung cấp thông tin cho bác sĩ khi cần thiết.
- Không sử dụng các bài thuốc dân gian để hạ sốt cho trẻ. Vì những bài thuốc này chưa được kiểm chứng y khoa nên tác dụng phụ của chúng thế nào chưa ai đánh giá được.
- Tuyệt đối không dùng aspirin để hạ sốt cho trẻ vì có thể gây tổn thương não của trẻ [hội chứng Reye].
- Hạ sốt nhanh cho bé bằng cách sử dụng cùng một lúc nhiều loại thuốc khác nhau: Nhiều cha mẹ lầm tưởng việc sử dụng đồng loạt các loại thuốc hạ sốt khác nhau cho trẻ sơ sinh, hay các phương pháp giảm sốt cho bé cùng 1 lúc như: vừa uống thuốc, dán miếng hạ sốt, vừa lau người là cách hạ sốt tại nhà cho bé đúng đắn. Tuy nhiên, thực tế, với cách làm hạ sốt cho trẻ như trên hoàn toàn là một sai lầm. Bởi lẽ khi thân nhiệt bé đột ngột giảm, có thể gây nguy hiểm cho bé.
>>> Bạn có thể quan tâm: Panadol và aspirin: Bố mẹ cần thận trọng khi dùng cho con