Truyện Nhưng nó phải bằng hai mày thuộc loại truyện văn học dân gian nào

Thể loại truyện cười với tác phẩm Nhưng nó phải bằng hai mày bao gồm khái niệm, đặc trưng, phân loại truyện cười và tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm giúp các em học tốt môn văn 10

Quảng cáo

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Thể loại

- Truyện cười trào phúng

b. Đối tượng

- Thầy lí xử kiện

- Cải và Ngô

2. Tìm hiểu chi tiết

- Mối quan hệ giữa Cải và thầy lí trước khi xử kiện là mối quan hệ đã được xếp đặt rồi (Cải đã lót tiền trước cho thầy lí năm đồng). Cải cứ nghĩ là quan sẽ cho mình được kiện nên rất ung dung. Tuy nhiên không ngờ khi xử kiện, Cải lại bị thầy lí tuyên bố đánh mười roi. Cải từ thế chủ động chuyển hoàn toàn sang bị động và không thể nói tiếp được lời nào.

- Sự độc đáo của câu chuyện chính là sự kết hợp giữa hai thứ “ngôn ngữ”:

+ Ngôn ngữ bằng lời nói là ngôn ngữ công khai, nói cho tất cả những người có mặt ở đó nghe.

+ Nhưng thứ “ngôn ngữ” bằng động tác thì chỉ có thầy lí và Cải mới hiểu được. Nếu Cải xòe ra năm ngón tay và “ngầm” ra hiệu với thầy lí đó là “lẽ phải” thì thầy lí đã đáp lời nhanh chóng bằng việc xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay mặt, ý nói “lẽ phải” kia đã được nhân đôi.

+ Sự thú vị được người đọc nhận ra khi tìm thấy sợi dây liên hệ thông suốt giữa: lẽ phải - những ngón tay và những đồng tiền.

- Ý nghĩa tố cáo của truyện chính là ở chỗ: lẽ phải đối với người xử kiện được tính bằng tiền. Đồng tiền đo lẽ phải, tiền nhiều lẽ phải nhiều, tiền ít lẽ phải ít.

- Lời nói của thầy lí ở cuối truyện:

+ “Nhưng nó phải bằng hai mày” là một sự vận dụng độc đáo và sáng tạo nghệ thuật chơi ngữ gây cười. “Phải” là một từ chỉ tính chất, đem ghép nó với một từ chỉ số lượng (phải bằng hai) tưởng như vô lí. Thế nhưng khi ta liên tưởng đến năm đồng và mười đồng tiền đút lót của Ngô và Cải, ta lại thấy nó hoàn toàn hợp lí. Lời phán quyết của thầy lí “vô lí” trong xử kiện nhưng lại có lí trong mối quan hệ (tiền bạc) với các nhân vật => Chính việc “đánh lộn sòng” này đã tạo ra tiếng cười hài hước và sự thích thú trong quá trình “giải mã” tác phẩm của mỗi chúng ta.

- Nhân vật bị thất bại trong vụ kiện là nhân vật Cải. Cải bị bất ngờ nên không kịp trở tay vì thế mà bị rơi vào tình trạng thảm hại (vừa mất tiền lại vừa bị đánh). Thế nhưng câu chuyện chính là lời phê phán cả hai nhân vật. Sự tham lam của bọn quan lại sẽ càng ngày càng tráo trở hơn nếu còn có những người như Ngô và Cải. Hành vi tiêu cực của chính họ là nguyên nhân làm cho họ trở nên thảm hại. Trong sự việc này, họ là những kẻ đáng thương nhưng cũng là những người đáng giận.

3. Ý nghĩa

- Phê phán giai cấp thống trị, tham nhũng, vạch trần lối xử kiện vì tiền.

- Phê phán hành động hối lộ của một bộ phận nông dân lao động

-> Có tác dụng giáo dục trong nội bộ nhân dân một cách sâu sắc, thấm thía về bài học trong cuộc sống. 

Loigiaihay.com

Truyện Nhưng nó phải bằng hai mày thuộc loại truyện văn học dân gian nào
Chia sẻ

Truyện Nhưng nó phải bằng hai mày thuộc loại truyện văn học dân gian nào
Bình luận

Quảng cáo

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Ngữ Văn 10 - Xem ngay

Báo lỗi - Góp ý

Câu 1: Hiểu như thế nào cho đúng về nghĩa của từ "phải" trong truyện cười "Nhưng nó phải bằng hai mày":

  • A. Chỉ lẽ phải
  • B. Chỉ cái đúng
  • C. Chỉ điều bắt buộc, nhất thiết cần phải có

Câu 2: Chi tiết Cải "vội xèo năm ngón tay" và nói "Xin xét lại, lẽ phải về con mà!" có ý nghĩa gì?

  • A.Năm ngón tay bằng năm đồng
  • B.Năm ngón tay là lẽ phải
  • D. Lẽ phải của Cải là tiền

Câu 3: Truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” muốn phê phán tệ nạn nào trong xã hội?

  • A. Tệ nạn cờ bạc
  • B. Mê tín dị đoan
  • D. Tệ nạn trộm cắp

Câu 4: Chi tiết Cải “vội xòe năm ngón tay” và nói “Xin xét lại, lẽ phải về con mà!” có ý nghĩa gì?

  • A. Năm ngón tay bằng năm đồng
  • B. Năm ngón tay là lẽ phải
  • C. Năm ngón tay là đề nghị xem xét lại

Câu 5: Truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” thuộc loại truyện văn học dân gian nào?

  • A. Truyện khôi hài
  • B. Truyện trào phúng
  • D. Truyện thần kì

Câu 6: Truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” đã chuẩn bị những yêu tố nào cho sự hình thành và phát triển của mâu thuẫn trong truyện?

  • B. Lí trưởng nổi tiếng xử kiện giỏi, Ngô và Cải xích mích nhau.
  • C. Lí trưởng nổi tiếng xử kiện giỏi, Ngô đút lót cho thầy lí.
  • D. Lí trưởng nổi tiếng xử kiện giỏi, Cải đút lót trước cho thầy lí.

Câu 7: Tại sao thầy lí “cũng xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay mặt” và nói “Tao biết mày phải … nhưng nó lại phải bằng hai mày!”?

  • A. Thầy lí đã hiểu ý của Cải và cho Cải biết lí do vì sao Cải thua kiện.
  • B. Thầy lí đã hiểu ý của Cải và thông báo Cải đã thua kiện.
  • C. Thầy lí muốn cho Cải biết lí do vì sao Cải thua kiện.
  • D. Vì đó là thói quen của thầy lí khi xử kiện

Câu 8: Truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” gây cười bằng thủ pháp nghệ thuật nào?

  • A. Kết hợp miêu tả lời nói và cử chỉ của nhân vật
  • B. Phóng đại và kết hợp lối chơi chữ độc đáo.
  • D. So sánh và kết hợp miêu tả lời nói và cử chỉ của nhân vật.

Câu 9: Đối tượng  nào đáng bị phê phán trong truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” ?

Câu 10: Điểm chủ yếu nhất của truyện cười là:

  • B. Truyện cười rất ngắn gọn, có kết cấu chặt chẽ, mọi chi tiết trong truyện đều hướng vào mục đích gây cười.
  • C. Truyện cười có rất ít nhân vật, nhân vật chính là đối tượng chủ yếu của truyện cười.
  • D. Ngôn ngữ truyện cười giản dị nhưng rất tinh, rất sắc, nhất là ngôn ngữ nhân vật ở gần kết thúc truyện.

Câu 11: Truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” sử dụng 

  • A. Cử chỉ gây cười, hành động gây cười, lời nói gây cười.
  • B. Ngôn ngữ gây cười, thái độ gây cười, nội dung gây cười.
  • D. mâu thuẫn gây cười, hành động gây cười, chơi chữ gây cười.


Xem đáp án


Nội dung quan tâm khác

Truyện cười dân gian Việt Nam

Với sự kết hợp giữa lời nói và cử chỉ cùng lối chơi chữ độc đáo, truyện "Nhưng nó phải bằng hai mày" đã vạch trần lối xử kiện của viên quan lại.

Sau đây là tài liệu giới thiệu đôi nét về thể loại truyện cười cũng như nội dung của truyện cười "Nhưng nó phải bằng hai mày".

Truyện cười Nhưng nó phải bằng hai mày

- Truyện cười là loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội.

- Hiện tượng đáng cười là những hiện tượng ở hành vi, cử chỉ lời nói của con người.

- Cái cười là do cái đáng cười gây ra và do ta phát hiện. Để có cái cười cần phải có:

  • Điều kiện khách quan: phải có hiện tượng đáng cười.
  • Điều kiện chủ quan: người đọc và người nghe phải phát hiện ra hiện tượng đáng cười đó.

2. Đặc điểm

- Truyện cười thường ngắn, nhưng dù ngắn truyện vẫn có kết cấu, nhân vật và ngôn ngữ để có thể gây cười.

- Nghệ thuật gây cười phải làm cho cái đáng cười được bộc lộ để người đọc, người nghe phát hiện ra nó mà cười.

3. Vai trò

- Truyện cười vừa có ý mua vui, vừa có ý phê phán.

4. Phân loại

- Truyện cười thiên về mua vui: truyện hài hước

- Truyện cười thiên về phê phán: truyện châm biếm

II. Giới thiệu về Nhưng nó phải bằng hai mày

1. Tóm tắt

Ở làng nọ có một viên lý trưởng nổi tiếng là xử kiện giỏi. Một hôm có hai anh chàng là Cải và Ngô đánh nhau rồi mang nhau đi kiện. Cải sợ kém thế liền lót cho thầy lý năm đồng, còn Ngô lại đưa những mười đồng. Thầy lý xử Ngô thắng. Cải xòe năm ngón tay xin thầy xét lại. Thầy lý cũng xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay phải là nói: “Tao biết là mày phải, nhưng nó lại phải bằng hai mày!”

2. Bố cục

Gồm 2 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “Ngô biện chè lá những mười đồng”. Giới thiệu về hoàn cảnh câu chuyện.

- Phần 2. Còn lại. Diễn biến và kết quả của vụ kiện.

III. Nội dung của Nhưng nó phải bằng hai mày

Làng kia có một viên lý trưởng nổi tiếng xử kiện giỏi.

Một hôm nọ, Cải với Ngô đánh nhau, rồi mang nhau đi kiện. Cải sợ kém thế, lót trước cho thầy lý năm đồng. Ngô biện chè lá những mười đồng. Khi xử kiện, thầy lý nói:

- Thằng Cải đánh thằng Ngô đau hơn, phạt một chục roi.

Cải vội xòe năm ngón tay, ngẩng mặt nhìn thầy lý, khẽ bẩm:

- Xin xét lại, lẽ phải về con mà!

Thầy lý cũng xòe năm ngón tay trái úp lên trên năm ngón tay mặt, nói:

- Tao biết mày phải… nhưng nó lại phải… bằng hai mày!

Cập nhật: 20/10/2020