Luyện tập xây dựng đoạn văn trong văn bản năm 2024
|
Để giúp các em học sinh học tốt môn Ngữ Văn lớp 8, hocthattot.vn đã sưu tầm, biên soạn các bài soạn văn phong phú từ ngắn gọn, đầy đủ đến chi tiết. Trong bài học này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học về “Xây dựng đoạn văn trong văn bản”. Nội dung chính 1. SOẠN VĂN XÂY DỰNG ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢNThế nào là đoạn văn?Đọc văn bản “Ngô Tất Tố và tác phẩm Tắt đèn” và trả lời câu hỏi. Câu 1. Văn bản trên gồm mấy ý? Mỗi ý được viết thành mấy đoạn. Trả lời: Văn bản trên gồm 2 ý. Mỗi ý được viết thành một đoạn văn – Giới thiệu về tác giả Ngô Tất Tố – Khái quát giá trị tác phẩm Tắt đèn. Câu 2. Em thường dựa vào dấu hiệu hình thức nào để nhận biết đoạn văn? Trả lời: Dấu hiệu hình thức để nhận biết đoạn văn: – Chữ đầu tiên của đoạn viết hoa và lùi đầu dòng. – Mỗi đoạn thường nhiều câu văn. – Kết thúc đoạn văn bằng dấu chấm. Câu 3. Hãy khái quát các đặc điểm cơ bản của đoạn văn và cho biết thế nào là đoạn văn? Trả lời – Đặc điểm cơ bản của đoạn văn: + Đặc điểm hình thức: (câu 2) + Đặc điểm nội dung: Mỗi đoạn văn thường diễn đạt một ý trọn vẹn – Đoạn văn là: Đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi dòng, kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng và thường biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh. {ads_vuong} Từ ngữ và câu trong đoạn vănCâu 1. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn văn a, Đọc đoạn thứ nhất của văn bản trên và tìm các từ ngữ có tác dụng duy trì đối tượng trong đoạn văn. b, Đọc đoạn thứ hai của văn bản và tìm câu then chốt của đoạn. Vì sao em biết đó là câu chủ đề của đoạn. c, Từ các nhận thức trên, em hiểu từ ngữ chủ đề và câu chủ đề là gì? Chúng đóng vai trò gì trong văn bản? Trả lời: Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn văn
Câu 2. Cách trình bày nội dung đoạn văn a, Nội dung đoạn văn có thể được trình bày bằng nhiều cách khác nhau. Hãy phân tích và so sánh cách trình bày ý của hai đoạn văn trong văn bản nêu trên. b, Đoạn văn có câu chủ đề không? Nôi dung của đoạn văn được trình bày theo trình tự nào? Trả lời: Cách trình bày nội dung đoạn văn
– Về hình thức: Giống nhau – Về cách triển khai nội dung: + Đoạn 1 không có câu chủ đề, có từ ngữ chủ đề để duy trì đối tượng. + Đoạn 2 câu chủ đề nằm ở đầu đoạn, các câu sau triển khai theo nội dung câu chủ đề – Về cách diễn đạt: + Đoạn 1: Phương pháp song hành + Đoạn 2: Phương pháp diễn dịch.
– Đoạn văn trên có câu chủ đề “Như vậy, lá cây có màu xanh là do chất diệp lục chứa trong thành phần tế bào” đứng ở cuối đoạn. – Đoạn văn trên được trình bày theo lối quy nạp. {ads_vuong} Luyện tậpCâu 1: Văn bản sau đây có thể chia thành mấy ý? Mỗi ý được diễn đạt bằng mấy đoạn văn? AI NHẦM Xưa có một ông thầy đồ dạy học ở một gia đình nọ. Chẳng may bà chủ nhà ốm chết, ông chồng bèn nhờ thầy làm cho bài văn tế. Vốn lười, thầy liền lấy bài văn tế ông thân sinh ra chép lại đưa cho chủ nhà. Lúc vào lễ, bài văn tế được đọc lên, khách khứa ai cũng bụm miệng cườI, Bực mình, ông chủ nhà gọi thầy đồ đến trách: “Sao thầy lại có thể nhầm đến thế?”. Thầy đồ trợn mắt lên cãi: “ Văn tế của tôi chẳng bao giờ nhầm, họa chăng người nhà ông chết nhầm thì có”. (Truyện dân gian Việt Nam) Trả lời: Văn bản trên có thể chia làm 2 ý, mỗi ý được diễn đạt bằng một đoạn văn. + Thầy đồ chép văn tế của ông thân sinh + Gia chủ trách thầy đồ viết nhầm, thầy cãi liều “chết nhầm” Câu 2: Hãy phân tích cách trình bày nội dung trong các đoạn văn sau.
(Theo Xuân Diệu)
(Tô Hoài, O chuột)
(Ngữ văn 8, tập một) Trả lời: Phân tích cách trình bày nội dung: – Đoạn a: Câu chủ đề “Trần Đăng Khoa rất biết yêu thương” đứng ở đầu đoạn; chủ đề được triển khai theo kiểu diễn dịch – Đoạn b: Không có câu chủ đề, chủ đề được duy trì bằng các từ ngữ chủ đề “mưa”, “ngớt’, “tạnh”, “mặt trời”, diễn đạt theo kiểu song hành. – Đoạn c: Không có câu chủ đề, chủ đề được duy trì bằng các từ ngữ chủ đề “Nguyên Hồng”, “ông”, “tác phẩm”,diễn đạt theo kiểu song hành. Câu 3: Với câu chủ đề: “Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta”, hãy viết một đoạn văn theo cách diễn dịch, sau đó biến đoạn văn diễn dịch thành quy nạp. Trả lời: – Diễn dịch: Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Đất nước ta trải qua nhiều cuộc xâm lăng của nhiều kẻ thù hùng mạnh trên thế giớI, Nhưng tự hào thay, bằng lòng yêu nước nhân dân ta đã chiến đấu và bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc. Lịch sử vẻ vang ghi danh những chiến công Hai Bà Trưng, Ngô Quyền, Trần Quốc Tuấn, Lê Lợi… và của nhân dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Chúng ta phải đời đời nhớ ơn nguồn cội và phát huy tinh thần yêu nước của nhân dân ta. – Quy nạp: Đất nước ta trải qua nhiều cuộc xâm lăng của nhiều kẻ thù hùng mạnh trên thế giớI, Nhưng tự hào thay, bằng lòng yêu nước nhân dân ta đã chiến đấu và bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc. Lịch sử vẻ vang ghi danh những chiến công của Hai Bà Trưng, Ngô Quyền, Trần Quốc Tuấn, Lê Lợi… và của nhân dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Trang sử hào hùng mà cha ông ta đã viết nên đã minh chứng cho tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Câu 4: Hãy chọn một trong ba ý trên để viết thành một đoạn văn, sau đó phân tích cách trình bày nội dung của đoạn văn đó. Trả lời:
Trong cuộc sống, chúng ta phải luôn cố gắng và không bao giờ được nản lòng, bởi “thất bại là mẹ thành công”. Trong bất kì một lĩnh vực nào dù là học tập, công việc, tình cảm,…ai cũng mong muốn mọi thứ suôn sẻ, viên mãn. Tuy nhiên, cuộc sống không phải lúc nào cũng màu hồng. Trên con đường của mình, chúng ta ắt sẽ đôi ba lần thất bạI, Nhưng chính sự thất bại ấy sẽ cho ta kinh nghiệm, bài học để bản thân không sai lầm nữa. Quá trình trải nghiệm ấy sẽ là bước đệm để vươn tới một thành công ngọt ngào và bền vững. |
