Tâm quan trọng của de cương nghiên cứu

1. Tên đề tài

Tên đề tài cần thể hiện khái quát nhất nội dung nghiên cứu và cần cho thấy có sự liên quan với mục đích nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu. Thông thường, tên đề tài cuối cùng sẽ được quyết định sau khi bạn đã hiểu rất rõ về đề tài của mình và sẽ có sự hỗ trợ của giảng viên hướng dẫn trong việc đặt tên đề tài.

2. Đặt vấn đề/Tính cấp thiết của đề tài

Có hàng ngàn vấn đề, tại sao vấn đề được bạn mang ra nghiên cứu lại cần thiết và có ý nghĩa tại thời điểm nghiên cứu? Hãy chỉ ra điều đó trong phần này để thuyết phục đề tài bạn thực hiện đáng được quan tâm.

3. Mục đích và mục tiêu nghiên cứu

Nội dung này chỉ ra mục đích thực hiện nghiên cứu (mục tiêu khái quát) là để phục vụ cái gì? và mục tiêu thực hiện nghiên cứu (mục tiêu cụ thể) là để đạt được gì? Theo đó, mục tiêu nghiên cứu thực hiện thường cụ thể và rất gần với câu hỏi nghiên cứu; trong khi đó mục đích nghiên cứu có thể xa và rộng hơn.

4. Câu hỏi nghiên cứu

Đây chính là (những) câu hỏi mà nghiên cứu của bạn cần tìm ra câu trả lời. Một đề tài nghiên cứu có thể có một câu hỏi hoặc nhiều hơn một câu hỏi. Tuy nhiên, bạn cần chú ý không đặt ra quá nhiều câu hỏi, và chỉ nên đưa ra những câu hỏi lớn và khái quát nhất để đạt được mục tiêu nghiên cứu.

5. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Nội dung này đề cập khái quát, tóm tắt lịch sử nghiên cứu của vấn đề liên quan tới đề tài thực hiện (ai đã thực hiện, kết quả là gì, đánh giá nghiên cứu) để chỉ ra khoảng trống nghiên cứu. Để thực hiện được nội dung này, người nghiên cứu phải đọc các tài liệu của các nghiên cứu liên quan, phân tích và tổng hợp lại để viết.

6. Đối tượng/Vấn đề nghiên cứu

Nội dung này chỉ ra nghiên cứu bạn thực hiện nghiên cứu về đối tượng/vấn đề nào?

7. Phạm vi nghiên cứu

Nội dung này chỉ ra phạm vi về mặt không gian, thời gian mà nghiên cứu tiến hành thực hiện (ví dụ nghiên cứu trên phạm vi địa bàn thành phố Hà Nội, nghiên cứu trong khoảng thời gian 2010 – 2015)

8. Phương pháp nghiên cứu

Trong nội dung này, bạn cần chỉ ra và mô tả ngắn gọn phương pháp nghiên cứu dự kiến được sử dụng là gì. Cần chú ý phương pháp nghiên cứu phải phù hợp với mục tiêu nghiên cứu đặt ra và cần trình bày cách phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong nghiên cứu, chứ không chỉ nêu tên phương pháp.

9. Giả thuyết nghiên cứu

Giả thuyết nghiên cứu là những câu trả lời dự kiến cho câu hỏi nghiên cứu được đặt ra, có thể đúng, có thể sai. Nhiệm vụ của người nghiên cứu là kiểm định các giả thuyết để trả lời cho câu hỏi nghiên cứu.

10. Dự kiến đóng góp mới của đề tài

Nội dung này trình bày về những đóng góp dự kiến của đề tài về mặt học thuật và thực tiễn.

11. Dự kiến cấu trúc đề tài

Nội dung này trình bày các phần dự kiến của nghiên cứu (phần mở đầu, phần nội dung, phần phụ lục, …) của nghiên cứu một cách chi tiết. Người nghiên cứu sẽ phác thảo ra mục lục dự kiến mỗi phần sẽ gồm các chương nào và gồm những đề mục nhỏ nào. Khi đã xây dựng được mục lục dự kiến, nhiệm vụ của người nghiên cứu chỉ còn là thực hiện theo kế hoạch để đạt được mục tiêu nghiên cứu. Để làm được điều này, người nghiên cứu cần đọc rất nhiều tài liệu để thực sự hiểu về đề tài và dự kiến được những nội dung cần thiết trong bài nghiên cứu của mình.

12. Danh mục tài liệu tham khảo

Người nghiên cứu sẽ trình bày danh sách các tài liệu tham khảo trong nội dung này để giảng viên đánh giá được hiệu quả của quá trình đọc tài liệu nghiên cứu cũng như đánh giá tính khoa học của các tài liệu mà bạn đã tham khảo.

13. Kế hoạch triển khai nghiên cứu

Nội dung này đề cập tới kế hoạch dự kiến mà người nghiên cứu sẽ thực hiện theo tiến trình từng giai đoạn để trả lời được câu hỏi nghiên cứu đã đặt ra.

Thông thường, một bản đề cương chi tiết sẽ gồm 13 nội dung trên, trong khi đó một bản đề cương sơ bộ thường không có các nội dung 5, 10, 11, 12, 13. Hãy nhớ rằng để thực hiện được 1 bản đề cương nghiên cứu chi tiết, bạn phải rất hiểu về toàn bộ nghiên cứu của mình để đưa ra khung nội dung dự kiến cũng như kế hoạch thực hiện phù hợp. Giai đoạn đọc tài liệu bắt buộc cần thực hiện một cách nghiêm túc trước khi bạn có thể xây dựng được một bản đề cương nghiên cứu chi tiết. Xem thêm loạt bài hỗ trợ bạn phát triển kĩ năng đọc tài liệu tại đây.

Cộng đồng sinh viên kinh tế nghiên cứu khoa học (RCES)

 Đề cương nghiên cứu là gì?

Có thể hiểu đơn giản, đề cương nghiên cứu là một văn bản mô tả những thông tin quan trọng của một nghiên cứu như mục đích nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, … (xem thêm giới thiệu bài viết liên quan ở cuối bài) và kế hoạch thực hiện nghiên cứu đó. Thông qua bản đề cương nghiên cứu, có thể đánh giá được về tính khả thi của đề tài và năng lực của người nghiên cứu.

Sau khi đề cương nghiên cứu được thông qua bởi người hướng dẫn/giám sát/đơn vị tài trợ, xét duyệt thì người nghiên cứu mới tiến hành triển khai thực hiện nghiên cứu.

 Đề cương nghiên cứu được viết bởi ai?

– Các nhà nghiên cứu: Để có kinh phí thực hiện các dự án nghiên cứu, các nhà nghiên cứu cần trình đề cương nghiên cứu tới các đơn vị xét duyệt (trường đại học, quỹ, đơn vị tài trợ, …) để được tài trợ nghiên cứu.

– Các học viên muốn ứng tuyển theo đường học bổng của các giáo sư tại trường đại học: Một trong những loại học bổng thạc sĩ, tiến sĩ của nhiều trường đại học trên thế giới là học bổng của các giáo sư. Theo đó, học viên nhận được học bổng này sẽ được tài trợ học phí bởi giáo sư và có trách nhiệm hỗ trợ giáo sư trong hoạt động nghiên cứu trong thời gian theo học. Để ứng tuyển các học bổng này, học viên cần đệ trình đề cương nghiên cứu (thông thường chính là đề tài dự kiến thực hiện cho luận văn thạc sĩ hoặc luận án tiến sĩ có cùng hướng nghiên cứu với giáo sư trao học bổng).

– Học viên thực hiện công trình nghiên cứu (niên luận, đồ án, luận án, luận văn): Trước khi triển khai các đề tài, học viên cần được giảng viên hướng dẫn thông qua đề cương nghiên cứu của mình. Trong hoạt động nghiên cứu khoa học sinh viên, học viên cũng cần được sự hỗ trợ và đồng ý của giảng viên hướng dẫn trước khi đi vào triển khai chi tiết.

Trong nội dung bài viết này, đề cương nghiên cứu được hiểu với trường hợp cụ thể dành cho sinh viên thực hiện công trình nghiên cứu khoa học/niên luận/luận văn tốt nghiệp.

– Tham khảo ý kiến của giảng viên hướng dẫn hoặc chuyên gia

Thông thường, khi nghiên cứu khoa học, sinh viên sẽ thực hiện dưới sự hướng dẫn của giảng viên hướng dẫn. Bản đề cương nghiên cứu được xem như sự chuẩn bị trước khi sinh viên đi vào nghiên cứu chi tiết để tìm ra kết quả nghiên cứu, do đó việc tham khảo ý kiến từ giảng viên hướng dẫn hoặc chuyên gia là rất cần thiết để đảm bảo tính khả thi của nghiên cứu và đáp ứng được các yêu cầu của một nghiên cứu khoa học.

– Để trình bày tư duy của người nghiên cứu một cách logic, khoa học, dễ thuyết phục và được cấp phép thực hiện

Với đặc điểm là bản mô tả những thông tin quan trọng và kế hoạch thực hiện của nghiên cứu, đề cương nghiên cứu chính là văn bản thể hiện tư duy nghiên cứu của người thực hiện trong giai đoạn định hướng nghiên cứu (dự kiến thực hiện). Do đó, thông qua bản đề cương nghiên cứu, giảng viên hướng dẫn sẽ đánh giá được năng lực của sinh viên. Một đề cương nghiên cứu logic, khoa học sẽ dễ thuyết phục giảng viên và sẽ được giảng viên hướng dẫn thông qua để đi vào giai đoạn triển khai nghiên cứu chính thức.

– Có kế hoạch triển khai thực hiện và đảm bảo tính khả thi của nghiên cứu

Một trong những nội dung của bản đề cương nghiên cứu chính là kế hoạch triển khai thực hiện theo tiến trình. Vì vậy, việc xây dựng đề cương nghiên cứu giúp người nghiên cứu thực hiện có kế hoạch, do đó đảm bảo được tính khả thi của nghiên cứu phù hợp với các điều kiện như năng lực, kinh phí thực hiện hay thời gian phải hoàn thành. Trong suốt quá trình hoàn thiện đề cương, giảng viên hướng dẫn sẽ hỗ trợ để sinh viên xây dựng được kế hoạch nghiên cứu tốt nhất.

 Có những loại đề cương nghiên cứu nào?

Thông thường khi sinh viên thực hiện nghiên cứu khoa học thường có 2 loại đề cương nghiên cứu là đề cương nghiên cứu sơ bộ và đề cương nghiên cứu chi tiết. Đề cương nghiên cứu sơ bộ là bản chưa hoàn thiện, cung cấp những thông tin cơ bản về nghiên cứu dự định thực hiện với mục đích nhận được sự góp ý từ giảng viên hướng dẫn, từ đó để có quyết định phát triển nghiên cứu với đề tài đó hay đổi đề tài.

Đề cương nghiên cứu sơ bộ chưa đảm bảo chắc chắn một nghiên cứu có được thực hiện hay không. Trong khi đó, bản đề cương nghiên cứu chi tiết được coi là “sự chuẩn bị hoàn chỉnh” khi sinh viên đã hiểu rất rõ về nghiên cứu của mình và có kế hoạch thực hiện chi tiết để trả lời câu hỏi nghiên cứu. Đề cương nghiên cứu chi tiết được xây dựng dựa trên sự hoàn chỉnh của đề cương nghiên cứu sơ bộ với sự hỗ trợ từ giảng viên hướng dẫn. Có thể nói, khi xây dựng được đề cương nghiên cứu chi tiết thì sinh viên chỉ cần thực hiện theo kế hoạch đã xây dựng là có thể hoàn thành nghiên cứu với mục tiêu nghiên cứu đã đề ra.

>> Xem thêm: Những nội dung cần có trong một bản đề cương nghiên cứu

Cộng đồng sinh viên kinh tế nghiên cứu khoa học (RCES)